Yaşar Kemal’in “Büyük insanlık” önerisi

Zülfü Livaneli’nin 1986 yılında Cengiz Aytmatov’un evinde bazı dünya yazarları ve entellektüelleri ile birlikte katıldığı Issık Gölü toplantısı konusunda bir dergideki mülakatını okudum. Bu toplantılara katılanlar bu toplantıların her yıl takrarlanması istemelerine karşın gelenekselleşmesini sağlayamamışlar. Oysa, sürdürebilselerdi “Dünyanın vicdanını” oluşturarak insanlığa olumlu katkı sağlayan bir platform oluşturulabilirdi. Bu önemli ve güzel fırsat kaçmış...

1986 yılındaki o toplantıya Arthur Miller, James Baldwin, Alvin Tofler, Peter Üstinov, Claude Simon, Afewerk Tekle, Federico Meyor, Augosto Forti, Yaşar Kemal ve Zülfü Livaneli katılımıştı. Üç günlük toplantı sırasında dünyanın gideşatı üzerine sohbet edip bazı ilkelerde birleşmişler, gelişmelerden duydukları kaygıları dile getiren bir bildiri kaleme alıp dünyaya duyurmuşlardı.

Bu bildiride 6 milyara ulaşan dünya nüfusuyla 21. yüzyıla girilirken dünyanın geleceğini parlak görmediklerinin belertiyorlardı. Nükleer tehlikenin altı çiziliyor, doğanın yok edilmesine bazı gelişmelerin yol açacağı belirtilerek, “Dünyanın geleceği o kadar karanlık görülüyor ki bu yükün altından kalkabilmek için herkes, her kesim, işçisinden köylüsüne, aydınından sanatçısına, bilim adamından teknisyenine kadar herkes bu işe katılmalıdır” deniliyordu. Ayrıca, “Dünyanın geleceğinin yalnız politikacılara, liderlere bırakılmaması gerektiğine de” bildiride yer veriliyordu.

Toplantıların kendi güçleriyle bağımsız olarak bir arkadaşlarının çağrısıyla her yıl tekrarlanacağı belirtiliyordu. O yılki ilk toplantıya katılamayan Kurusowa, Peter Brook, Fellini ve Marquez’in bir sonraki toplantıya katılmak istediklerini bildirmişlerdi.

Toplantıda Yaşar Kemal’in “Büyük insanlığı örgütlemek” önerisi kabul gördü. Dünyayı olumsuzluklardan kurtaracak olanın bağımsız güçlerin örgütlenmesi ile mümkün olacağı fikri ağırlık kazandı. Toplantıların her yıl dünyanın bir başka yerinde yapılması kararlaştırıldı. Toplantılara kadar da birbirleriyle mektuplaşmaları önerisi yapılıp, birinin yazdığı mektubun diğer 15 kişiye gönderilmesi istendi.

Yaşar Kemal, Issık Gölü forumunun önemini belirten değerlendirmesinde, “Büyük insanlık, bütün gücüyle politikacılara yardım etmezse, politikacıların bu yükün altından, ne kadar iyi niyetli olurlarsa olsunlar, kalabileceğine inanamayız. Bize Issık Gölüf forumları, başka forumlar, sağlam bağımsız örgütler gerek” diyor.

İki bin yıllık gerici eğitimin bütün dünyada çocukların kişiliklerini ellerinden alarak kişiliksiz kölelere dönüştürdüklerini, ulusal kültürü öldürerek kişiliksiz sürüler yaratılmasının hiçbir ulusun çıkarına olmayacağını açıklıyor.

31 yıl önce ilk adımı atılan dünya entellektüellerini, yazarlarını, sanatçılarını, bilim insanlarını bir araya getiren Issık Gölü toplantıları sürüp gelenekselleşebilseydi, sanırım bugün yaşadığımız birçok olumsuzluğa set çekilmiş olabilirdi. O nedenle dünyanın önde gelen entellektüellerinden Issık Gölü toplantılarını ihya etmeleini beklemeliyiz...