Yaş meyve ve sebze

Yaş meyve ve sebze mevsiminde üretici için de, ülke ekonomisi için de iç pazar kadar dış pazar da önemli.

Her yıl ortalama 3.5 milyon ton yaş meyve ve sebze ihraç ediyoruz. Yaş meyve ve sebze ihracatından yaklaşık 2.5 milyar dolar gelir elde ediyoruz.
Yaş meyve ve sebze ihracatı gelirimiz, toplam ihracat gelirimizin yüzde 1.5’u dolayında.

Yaş meyve ve sebze üretiminde dünyada 4’üncü sıralardayız, ama ihracatta hem miktar hem gelir bakımından çok gerilerdeyiz.

Yaş meyve ve sebze ihracatında en büyük pazarımız Rusya. Rusya değişik nedenlerle ihracatı sınırladığında, üreticilerimiz ve nakliyecilerimiz üzülüyor.
En iyi ihracat yıllarında, toplam yaş meyve ve sebze ihracatından 2.5 milyar dolar döviz geliri elde edebiliyoruz.

İhracatın yüzde 40’a yakınını Rusya’ya yapıyoruz. Onun için Rusya pazarı önemli. Ne var ki, yaş meyve ve sebze ihracatından Rusya’dan sağladığımız döviz geliri 1 milyar doları aşamıyor. 800-900 milyon dolar kadar oluyor.

İhracatta Rusya’dan sonra Irak, Ukrayna ve Almanya pazarları önemli.
Yaş meyve ve sebze ihracatında, ihracat geliri bakımından ilk sırada domates, sonra mandalina ve limon var.

Daha sonra, üzüm, portakal, kiraz, nar, greyfurt, biber, hıyar ihracatı geliyor.

Yıllık domates üretimimizin yüzde 4’ünü ihraç edebiliyoruz.

Üretilen mandalinanın yüzde 45’i, limonun yarısına yakını, portakalın yüzde 15’i, üzümün yüzde 5’i dış pazarlara gidiyor.

Narenciyede, özellikle mandalina ve limonda üretiminin büyük kısmı ihracata gittiği için, her mevsim, ihracatta ortaya çıkan sorunlar üreticiyi üzer hale geldi.

Hele hele Rusya pazarının tıkanması, sektörün ana sorunu haline geliyor.

Türkiye Ziraat Odaları Birliği Başkanı, Rusya’nın getirdiği sınırlamalar sonucu 2016 yılının ilk 8 ayında; yaş sebze ve meyvede ihracatımızdaki kaybın, 408 milyon dolar olduğunu belirtti.

Açıklamalara göre, Rusya 1 Ocak 2016’dan itibaren domates, salatalık, kuru soğan, kırmızı lahana, brokoli, portakal, mandalina, nektarin, elma, armut, kayısı, şeftali, erik, üzüm, çilek, tavuk ve hindi eti, tuz ve karanfil ithalatını yasakladı. Ürünlerin kalitesi ve karantina şartlarına bağlı olarak biber, nar, patlıcan, marul, kıvırcık, kabak ve balkabağı ithalatını geçici olarak durdurdu.

Tekrarda yarar var. Yaş meyve ve sebze ihracatımızın toplam döviz geliri 2.5 milyar doların altında ama, ihraç ürünlerinin yüzde 40’ı Rusya pazarına gittiği için Rusya pazarı kapanınca üreticimiz üzülüyor.

Rusya ile ilişkilerde normalizasyon biraz zaman alacağa benziyor. Yaş meyve ve sebzede kısıtlamalar henüz tamamen kalkmadı.

İhracatçılar narenciye ve bazı meyvelerde yasağın kaldırıldığını, domates, biber, salatalık, kabak, üzüm, incir ve nar gibi ürünlerdeki yasağın da kaldırılması için heyetler arası görüşmeler yapıldığını belirtiyorlar.