Yaş meyve ve sebze ihracatı azalıyor
Türkiye'nin yaş meyve ve sebze ihracatı, yılın ilk 6 ayında geçen yılın aynı dönemine göre miktar bazında %22, değer bakımından ise %18 azaldı. En büyük düşüş narenciye ürünlerinde oldu. Narenciye ihracatı geçen yıla göre miktar bazında %31, değer bakımından %37 oranında düşüş kaydetti.
Akdeniz İhracatçı Birlikleri'nin 2018-2019 Ocak Haziran Dönemini kapsayan “Yaş Meyve ve Sebze Sektörü Türkiye Geneli Değerlendirme Raporu”na göre, bu yılın Ocak-Haziran döneminde ülke genelinde 1 milyon 606 bin 363 ton yaş meyve ve sebze ihracatı gerçekleştirildi. Bunun karşılığında 965 milyon 792 bin dolar döviz girdisi sağlandı. Geçen yıl aynı dönemde 2 milyon 60 bin ton ürün ihraç edilerek 1 milyar 174 milyon 120 bin dolar döviz sağlanmıştı.
Narenciye ilk sırada
İlk 6 aylık dönemde geçen yılın aynı dönemine göre taze meyve ihracatı 536 bin 321 tondan 522 bin 457 tona gerilerken elde edilen gelir 411 milyon 854 bin dolardan 364 milyon 56 bin dolara düştü. Taze sebze ihracatında ise, geçen sene ilk 6 aylık dönemde 662 bin ton ve 350 milyon 247 bin dolar olan ihracat 593 bin 290 tona ve değer olarak ise 341 milyon 833 bin dolara geriledi.
Taze sebzelerde miktar bazında %26 düşüş olurken döviz bazında %2'lik düşüş yaşandı. İhracatta en büyük düşüş ise narenciye ürünlerinde yaşandı. 2018 yılında ilk 6 aylık dönemde 860 bin 809 ton olan ihracat miktarı bu yılın aynı döneminde %31 düşüşle 593 bin 290 tona geriledi. Narenciye ihracatından elde edilen döviz tutarı ise %37 düşüş ile 407 milyon 488 bin dolardan 255 milyon 85 bin dolara geriledi.
İhracatı en çok azalan ürünler
Raporu göre, ihracatı yapılan ilk 20 ürün incelendiğinde fiyatı en çok artan ürün portakal oldu. Portakal ihracatı 2018 yılının ilk 6 ayında 257 bin 249 ton seviyesinde iken 2019'un aynı döneminde %57 düşüşle 110 bin 203 tona düştü. Elde edilen döviz miktarı ise aynı dönemde %66 oranında azalarak 90 milyon 426 bin dolardan 31 milyon 117 bin dolara düştü.
Portakaldan sonra ihracatı en çok düşen ürün greyfurt oldu. Geçen yılın ilk 6 ayına göre bu yıl Ocak-Haziran döneminde greyfurt ihracatı miktar olarak %44 gerileyerek 125 bin 287 tondan 70 bin 5079 tona, değer olarak ise %33 düşüşle 54 milyon 106 bin dolardan 36 milyon 406 bin dolara düştü.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre Haziran ayında fiyatı en çok artan ürün olan limonda da ihracatta düşüş var. Önemli ihraç ürünlerinden limonda geçen yıl ilk 6 ayda 281 bin 84 ton ihracat karşılığında 161 milyon 849 bin dolar döviz girdisi sağlanmıştı. Bu yılın ilk 6 ayında limon ihracat miktar olarak %13 azalarak 243 bin 336 tona, değer olarak %31 düşüşle 112 milyon 117 bin dolara düştü. Limon ihracatı geçen yıla göre azalırken aynı zamanda daha düşük fiyattan ihracat yapıldığı anlaşılıyor.
Aynı dönemde mandarin ihracatı miktar bakımından %14, değer olarak %25 azaldı. İhracatı düşen diğer ürünler arasında patlıcan, hıyar, karpuz, erik ilk sıralarda yer alıyor. Patlıcan ihracatında miktar bazında %34, değer bakımından %20 gerileme oldu. Hıyar ihracatı miktar olarak %27 değer olarak %23 gerilerken, erikte %23 gerileme ile ihracat 27 bin 457 tondan 21 bin 60 tona düştü. Karpuz ihracatı ise 54 bin 997 tondan 42 bin 467 tona gerilerken gelir %40 düşüşle 15 milyon 856 bin dolardan 9 milyon 547 bin dolara geriledi.
İhracatı artan ürünler
Bu yılın ilk 6 aylık döneminde geçen yılın aynı dönemine göre 20 üründen sadece 3 ürünün ihracatı miktar bazında arttı. Bu ürünlerden çilek ihracatı 19 bin 820 tondan %28 artışla 25 bin 386 tona yükseldi. İhracat geliri ise aynı oranda artmadı. Çilek ihracatından elde edilen döviz miktarı %5 artışla 23 milyon 485 bin dolardan 24 milyon 579 bin dolara çıktı.
Elma ihracatı aynı dönemde miktar bazında %30 artışla 126 bin tondan 164 bin tona yükselirken elde edilen döviz düştü. Yani daha çok elma ihraç edilerek daha az döviz girdisi sağlanmış oldu. Bu yılın ilk 6 ayında geçen yılın aynı dönemine göre elma ihracatından sağlanan döviz tutarı %15 düşerek 59.9 milyon dolardan 50.7 milyon dolara geriledi. İhracatı artan diğer ürün ise çay oldu.
Özetle yaş meyve ve sebze sektöründe iç piyasada olduğu gibi ihracatta da sıkıntılı bir dönem yaşanıyor.
Irak, Rusya ve Almanya'ya ihracat azaldı
Yaş meyve ve sebze ihracatında Türkiye'nin en önemli pazarlarından Irak, Rusya Federasyonu ve Almanya'ya olan ihracat azaldı. En çok ihracatın yapıldığı Irak'a geçen yılın ilk 6 aylık dönemine göre ihracat miktar bazında %26 gerileyerek 536 bin 135 tondan 394 bin 391 tona düştü. Döviz geliri ise daha fazla düştü. Irak'a 2018'in ilk 6 ayında yapılan yaş meyve ve sebze ihracatı karşılığı 134.6 milyon dolar döviz girdisi sağlanmışken bu yıl aynı dönemde %35 düşüşle 86.9 milyon dolar döviz geliri sağlandı.
Rusya Federasyonu'na olan ihracat ise aynı dönemde 437 bin 551 tondan 376 bin 490 tona geriledi. Değer olarak ise %5 düşüşle 318 milyon dolardan 301 milyon dolara geriledi.
Almanya'ya ihracat değer bakımından %4 miktar olarak %5 azaldı. Bu yılın ilk 6 ayında yaş meyve ve sebze ihracatında miktar bazında %73, değer olarak %62 düşüşle Beyaz Rusya ilk sırada yer aldı. Polonya'da hem miktar hem de değer bakımında ihracat %60 azalırken, Sırbistan, Romanya, Hollanda ihracatın en çok azaldığı diğer ülkeler.
İhracatın en çok arttığı ülkeler
Türkiye'den bu yılın ilk 6 aylık döneminde yaş meyve ve sebze ihracatının en çok arttığı ülkeler sıralamasında ise ilk sırada miktar bazında %424, değer bakımından %765 ile Türkmenistan yer aldı. Türkmenistan'a geçen sene 6 ayda 2 bin ton yaş meyve ve sebze ihraç edilirken bu yıl 10 bin 896 ton ihraç edildi. İsrail'e olan ihracat ise 6 ayda miktar bazında %135,değer olarak %164 artış sağlandı. Hindistan'a ihracat ise miktar olarak %112 ve değer bakımından ise %108 artış sağlandı.
AKİB, tek pazara bağımlılığı azaltacağız
Haziran ayı ihracat rakamlarını değerlendiren Akdeniz Yaş Meyve ve Sebze İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Nejdat Sin, birlik olarak yapmış oldukları çalışmaların olumlu sonuçlandığını böylece ürün kalitesinin ve ürün çeşitliliğinin arttığını belirtti. Ticaret Bakanlığı ve Tarım ve Orman Bakanlığı ile birlikte Çin’e yapılan kiraz ihracatında soğuk uygulama yöntemine alternatif olarak fumigasyon uygulaması girişimlerinin sonuçlandığını söyleyen Sİn, Güney Kore ile Türkiye arasında gerçekleşen kiraz ihracatı görüşmelerinde ise anlaşma noktasına gelindiğini ve Tayvan için çalışmaların hali hazırda devam ettiğini belirtti.AKİB olarak özveriyle çalıştıklarını vurgulayan Sin, “İhracat değerlerimizin artışı ve ihracat pazar yelpazesini genişletmek amacıyla tek pazara bağlılığı azaltacağız ve sektörün önünü açacak etkinliklere hız kesmeden devam edeceğiz” dedi.