Yaratıcı üretim galaksisi
Konumuz teknoloji geliştirme bölgeleri. Kısaca teknoparklar. 2001 yılında DSP-MHP-ANAP ortak hükümeti döneminde çıkarılan 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri (TGB) Kanunu, benzer amaçlı bazı kanunlardan farklı olarak, kısa sürede olumlu sonuçlar verdi.
Bugün Türkiye'nin 26 teknoparkı var. Bekleyen 12 park teknoloji üretimine geçtiğinde 38'e ulaşacak sayı, KOBİ ölçekli bin 300'ün üzerinde yerli ve yabancı firma, 12 bine yakın nitelikli çalışan hiç de azımsanacak bir sonuç değil.
Bu yapılanmanın yan destekleri da var: 2008 yılında yürürlüğe giren 5746 sayılı Ar-Ge Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun; üniversitelere dönük Sanayi Tezleri Programı (San-Tez) ve hedef kitlesi genç girişimciler olan teknogirişim sermayesi desteği.
Destek şart
Bu yapı, Türkiye'nin ekonomik gelişme ve ilerlemeye odaklı bilim ve teknoloji kapasitesinin öncü çekirdeği. Bilim dünyası ile yaratıcı üretim dünyasını buluşturan bir galaksi.
Bu yapı, şayet hakkı verilirse, kuruluş ve gelişme süreçlerini bugün bile elde etmesi kolay diye, üstelik kullanılmış ağırlıklı, "transfer teknolojiye" bağlayan "sanayi zihniyetini" kökten değiştirebilir. O halde, korunması, kollanması, desteklenmesi şart.
Fakat koruma, kollama, destekleme şart da Türkiye'nin girişim, sanayi aktörleri parayı bastırıp transfer edinceye kadar dahi değişen, yenilenen teknolojinin hızına, en azından, uymaya çalışmak da şart. Hem yasa ve mevzuat hem de uygulama düzeyinde…
Gündemde tozlanan tasarı
4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu 8 yıllık uygulama süresince kazanılan tecrübeler, yaşanan aksaklıklar, görülen eksiklikleri ışığında elden geçirilmek isteniyor.
Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'nın bu amaçla hazırladığı değişiklik tasarısıysa TBMM Genel Kurulu'nun gündeminde tozlanıyor. Artık sektör olarak nitelendirilebilecek teknoloji üretimi dünyası haklı olarak Haziran 2010 tarihinde TBMM Sanayi, Teknoloji Komisyonu'ndan geçen tasarının hiç değilse bu yasama yılında kanunlaştırılmasını bekliyor.
Tasarı, teknoloji bölgelerinin kuruluşunu kolaylaştıracak, işlem sürelerini kısaltacak, yerel yönetimlerini bölge kurucu şirketlere katılmasını mümkün kılacak, üniversitelerin döner sermaye gelirlerinden yönetici şirkete nakdi sermaye aktarımını sağlayacak, bölgelerde çalışan araştırmacı, yazılımcı, ve Ar-Ge personeli ücretlerine vergi bağışıklığı gibi düzenlemeler içeriyor.
Ancak, sektörün bazı itiraz ve talepleri var. İtiraz ve düzeltme istekleri özellikle hazine arazilerinin TGB'lere tahsisinde uygulanan emlak değeri oranının artırılmasında yoğunlaşıyor. İlgili madde okununca haklı oldukları görülüyor. Destek ve teşviklerin artırılması da talepler arasında. Ama, sektör temsilcileri genellikle memnunlar. Bir de tasarı meclis genel kurulunu geçebilse…