Yapılandırma kanunu kapsamında işletme kayıtlarının düzeltilmesi

7440 sayılı yapılandırma Kanunun 6. Maddesi “İşletme Kayıtlarının Düzeltilmesi” başlığını taşımakta olup, maddenin getiriliş amacı, işletme kayıtları ile fiili durumların uygun hale getirilmesi olup, bu yazımızda düzeltmenin kapsamı, düzeltmeye tabi işlemler, düzeltme işlemlerinin vergi yükü gibi konular ele alınacaktır.

Düzeltmenin Kapsamı

-İşletmelerde mevcut olduğu halde kayıtlarda yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlar

-İşletme kayıtlarında yer aldığı halde işletmede mevcut olmayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlar

-Kayıtlarda yer aldığı hâlde işletmede bulunmayan kasa mevcudu ve ortaklardan alacaklar ile bunlarla ilgili diğer işlemler düzeltilerek işletme kayıtlarının gerçeğe uygun hale getirilmesi sağlanır. Uygulama kapsamına; serbest meslek erbabı, ferdi ticari işletmeler, adi ortaklıklar, kollektif şirketler, adi komandit şirketler ile sermaye şirketleri, kooperatifler, iktisadi kamu kuruluşları, dernek ve vakıflara ait iktisadi işletmeler ve iş ortaklıkları dâhil bulunmaktadır.

Düzeltme için envanter listesi ve beyanname verilmelidir

Uygulama kapsamında olan mükellefler, işletmelerinde mevcut olduğu hâlde kayıtlarında yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlarını 31 Mayıs 2023 tarihine kadar bir beyanname ve ekinde verecekleri envanter listesi ile katma değer vergisi yönünden bağlı oldukları vergi dairelerine bildireceklerdir. Ekinde envanter listesi olmayan beyannameler kabul edilmeyecektir.

Vergi yükü

Kayıtlara intikal ettirilen makine, teçhizat ve demirbaşlar ile emtianın rayiç bedeli üzerinden tabi oldukları oranın yarısı esas alınmak suretiyle KDV hesaplanarak, KDV stok beyanına ilişkin beyanname ve envanter listesi, kağıt ortamında veya elektronik ortamda sorumlu sıfatıyla verilecektir.

Rayiç bedel mükelleflerin kendilerince veya ilgili meslek kuruluşlarınca belirlenecektir. Söz konusu beyan, 31 Mayıs 2023 tarihine kadar yapılacak ve tahakkuk edecek vergi de aynı süre içinde ödenecektir.

Ödenecek KDV indirim konusu yapılır

Makine, teçhizat ve demirbaşlar üzerinden ödenen bu vergi, hesaplanan katma değer vergisinden indirilemeyecek ancak, emtia üzerinden beyan edilerek ödenen vergi, 1nolu KDV beyannamesinde genel esaslar çerçevesinde indirim konusu yapılabilecek, ancak iadeye konu edilemeyecektir.

Karşılık hesabında izlenir

 Mükellefler, aktiflerine intikal ettirdikleri emtia için ayrı; makine, teçhizat ve demirbaşlar için ayrı olmak üzere pasifte karşılık hesabı açacaktır. Emtia için ayrılan karşılık, ortaklara dağıtılması veya işletmenin tasfiye edilmesi hâlinde, sermayenin unsuru sayılacak ve vergilendirilmeyecektir.

Kasa ve ortaklar cari hesabı düzeltmesi

Mükelleflere, 31/12/2022 tarihi itibarıyla düzenlenen bilançolarında görülmekle birlikte işletmelerinde bulunmayan kasa mevcutları ve ortaklarından alacaklı bulunduğu tutarlar ile ortaklara borçlu bulunduğu tutarlar arasındaki net alacak tutarları ile bunlarla ilgili diğer hesaplarda yer alan işlemlerini 31 Mayıs 2023 tarihine kadar vergi dairelerine beyan etmek suretiyle kayıtlarını düzeltmeleri ve böylece kayıtlarını fiili duruma uygun hale getirmeleri imkanı verilmiştir.

Bu düzeltme sadece Bilanço Esasına Tabi Kurumlar Vergisi mükelleflerince yapılabilir. Düzeltme uygulamasında, kasa mevcutları ile ortaklardan net alacak tutarlarıyla ilgili olmakla beraber başka hesaplarda takip edilen tutarların da dikkate alınması mümkündür. Beyan edilen tutarlar üzerinden yüzde 3 oranında vergi hesaplanacak ve hesaplanan vergi beyanname verme süresi içinde ödenecektir.