Yapay zekâ rallisinin düşündürdükleri

Cem KÜTÜK
Cem KÜTÜK Tersi Düzü [email protected]

Yatırım profesyonelleri için yeni tek­nolojiler ve bunların ticari uygula­malarını değerlendirmek alfa (ben­chmark varlığın getirisi üzerinde riske uyarlanmış getiri) yaratmanın önemli bir unsuru. Ancak yeninin boyutları ve yara­tacağı fırsatları, bunların hangi oyuncular (mevcut pazar liderleri/pazara yeni gire­cek oyuncular) tarafından değerlendirile­ceğini öngörmek çoğu zaman karanlık bir odada fil aramaya benziyor.

Geçen yılın kasım ayında ChatGPT’nin lansmanından bu yana, ABD ve Çin borsa­larında işlem gören bazı teknoloji şirketle­rinin değerlerinde önemli ölçüde artış ger­çekleşti. Zira yatırımcılar için geniş bir pa­zara sunulacak yeni ürün ve hizmetler her zaman heyecan uyandırıcıdır. 1999’da Nas­daq’ta e-ticaret, 2010’da Çin tüketim hisse­leri, 2019’da Çin internet hizmetleri ralli­leri bu konuda anımsadığımız başlıca ör­nekler ve ortak noktaları, aşırı şişen hisse değerlerinde, bir(kaç) olayın tetiklediği bir “aydınlanma” anını takiben kısa süre için­de yaşanan hızlı geri çekilmeler idi. Trene erken binen ve vaktinde inmeyi bilenler bu rallilerde kazandı, geç binenler ise büyük zarara katlandı veya “uzun vadeli yatırım­cı” haline geldi.

Yapay zekâ konusundaki gelişmelerin kısa/orta vadede önemli fırsatlar sunaca­ğı şirketlerin başında bulut bilişim altyapı hizmetleri sunanlar, bunlara donanım sağ­layanlar (yonga ve hafıza birimleri üretici­leri), büyük veri setlerini kullanarak yapay zekâ modelleri inşa edenler ve yapay zeka platformlarını kendi ürün veya hizmetle­rinde etkili şekilde kullanabilecek şirket­ler öne çıkıyor.

Temel yapay zekâ modelleri makine öğ­renmesi (MÖ) ve derin öğrenme (DÖ) tek­nolojilerini kullanılarak inşa ediliyor ve çok büyük veri setlerini çok kısa sürede işleyebiliyor. Bu modellerin inşası için ol­dukça maliyetli altyapı, bilgi işleme yet­kinlikleri, veri setlerini etiketleme yet­kinliği ve modelin kullanılacağı alan(lar)a (örneğin sözleşmelerin taranması) hâkim konu uzmanlarının (örneğin sözleşmeler hukuku uzmanı) katkısı gerekli.

Hâlihazırda Microsoft (GPT), Alphabet (LaMDA), Meta (OPT-175B), Baidu (ER­NIE), Alibaba (Tongyi), Naver (HyperC­LOVA) ve LG (EXAONE) gibi platform şirketleri genel yapay zekâ modelleri inşa etmiş durumda. Sonraki adımda, bu mo­delleri kullanarak özellikli ihtiyaçlara ce­vap verecek yapay zekâ uygulamaları geliş­tirmek veya bu modelleri, geliştiricilere bir altyapı hizmeti olarak (“Model-as-a-Servi­ce”) kullandırmak iki alternatif gelir mo­delinden birini seçerek ilerlemeleri muh­temel.

Teknoloji şirketi olmayıp, yapay zekâ mo­dellerini, kendi ürün veya hizmetlerinde fark yaratacak şekilde başarıyla kullanacak şirketler de bu teknolojik ilerlemeden bü­yük finansal fayda sağlayacak. Bunu yapa­bilenler, yapamayanlardan müşteri ve pazar payı çalabilecek.

Kazananların yanında kaybedenlerin de olmasını beklememiz doğal, zira yapay zekâ­nın özellikli sektörel uygulamaları rekabet dengelerini de değiştirecek. Birçok sektör­de pazara girişi zorlaştıran sermaye veya özellikli altyapı/bilgi gereksinimleri yapay zekânın etkili kullanımı ile aşılabilir. Örne­ğin oyun endüstrisinde manuel kod yazımı­nın aşamalı olarak ortadan kaldırılması, sı­nırlı yazılımcı arzı ve yetkinliğini bir pazara giriş engeli olmaktan çıkaracak. Benzer şe­kilde, reklam sektöründe yapay zekâ uygula­malarının reklam içeriklerinin üretim mali­yet ve zamanını düşürerek reklam ajansları ve yapım şirketlerini etkilemesi bekleniyor.

Yapay zekânın, eğitimde sınav kâğıtları­nın değerlendirilmesi, temel düzeyde öğren­ci sorularının yanıtlanması gibi konularda öğretmenlerin, Kore’li Kakao’nun geliştir­diği tanı raporlarını okuyup yorumlayabilen sağlık algoritmaları ile doktorların “yükleri­ni hafifletmesi” mümkün gözüküyor. Yapay zekâ rallisinin devamı ve daha önceki acı de­neyimlerden farklı olarak kalıcı alfa sunma­sını engelleyebilecek risklerin başında aşırı rekabet, henüz bilinmeyen rakipler (bir an­da pazarı sarsan ChatGPT gibi), kamu otori­telerinin düzenlemeleri ve bu teknolojilerin ne denli paraya çevrilebileceği (“monetisa­tion”) geliyor. Karanlık odada fil olabilir, an­cak onu bulmak o kadar kolay olmayabilir.

Yazara Ait Diğer Yazılar Tüm Yazılar
Yıl biterken manzara 12 Kasım 2024
Yeni altına hücum 06 Haziran 2024
Bilançoların dili olsa 07 Mayıs 2024