Yalancı meme!
FED, neredeyse tüm beklentileri boşa çıkardı. Mayıs ayındaki açıklama, tahvil alımının eylülde mutlaka azaltılacağı biçiminde yorumlanmıştı. Ama bu yorumun aksi yönde görüş bildirenler de yok değildi, onların hakkını yemeyelim. Deniz Gökçe Hocam, bir süre önce bir televizyon programında FED’in eylül ayında tahvil alımını azaltmayacağını ısrarla dile getirmiş ve Başkan Bernanke’nin giderayak böyle bir karar almasının hiç de akıllıca olmayacağını vurgulamıştı. Hocam haklı çıktı ve FED tahvil alımının azaltılmasına şimdilik başvurulmayacağı açıkladı.
Bu açıklamayla piyasalar adeta bayram havasına girdi. Özellikle de hisse senedi piyasaları. BİST’e bakıyoruz, müthiş bir artış var; yanı sıra döviz geriliyor, faizde de düşüş söz konusu. Böyle bir tablo yaşanmasında şaşılacak bir yön yok aslında. Nasıl 22 Mayıs’taki açıklamadan sonra hisse senedi fiyatları gerilemiş, döviz ve faiz artmışsa, bu kez de tersi olacaktı ve nitekim oluyor.
Ancak, “Aman dikkat” diyoruz, özellikle küçük tasarruf sahiplerine:
“Aman dikkat, FED’in kararı yalnızca bir erteleme, FED tahvil alımını azaltmaktan tümüyle vazgeçmiş, kararını geri çekmiş değil, önceki günkü açıklama yalnızca bir ertelemeyi gösteriyor.”
Bu konuda bir uyarı da Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’ten. Şimşek, Reuters’tan Orhan Coşkun’a yaptığı açıklamada ABD Merkez Bankası’nın tahvil alımlarını azaltmama kararının geçici bir rahatlama sağlayacağının altını çiziyor. Bu uyarılar aslında hemen her kesimden geliyor.
“Son vagona binmeyin!”
Bu uyarı kuşkusuz hisse senedi yatırımı yapmak isteyenlere. FED’in tahvil alımını azaltmayacağını açıklamasıyla birlikte hisse senedi fiyatları adeta uçuşa geçti. Olağanüstü artışlar var.
Basit bir soru; fiyatlar niye artıyor? Yanıt çok kolay görünüyor değil mi; FED piyasaya süreceği parayı azaltmayacağı için yabancılar da gelişmekte olan ülkelere gidecek, tabii ki bu arada Türkiye’ye de gelecek ve hisse senedi alacaklar. Türkiye’ye gelen yabancıların dövizleri bir döviz arzı artışı yaratacak, bu sayede kur gerileyecek; tahvil ve bonoya talep artacak, bu da faizleri aşağı çekecek. Hisse senedine talep de artacağı için fiyatlar tırmanacak.
Teori bize, bunlar olacak, diyor. Dünkü gelişmeler de bunların yaşanacağını gösteriyor. Ama, hangi süreyle, önemli olan o.
FED’in tahvil alımını azaltacağı, piyasa diliyle söylersek “fiyatlanmış” mıydı; evet, fiyatlanmıştı. Yani örneğin Türkiye’ye girmek isteyen bir yabancı için dolar 2.08 düzeyindeyken gelmek, şimdikine göre çok daha avantajlı değil miydi, öyleydi. Tabii ki kurun daha da artmayacağı algısı oluşmuşsa…
Örneğin tahvil ve bonoyu faiz yüzde 10 düzeyindeyken almak mı daha karlıydı, yoksa şimdi yüzde 8’lerden almak mı daha karlı?
Örneğin hisse senedini borsa endeksi 65 bin düzeyindeyken almak mı karlıydı, yoksa şimdi 80 bini aşmış endeks düzeyinden almak mı?
En yetkili ağızlar bile uyarıyor. “Aman ha” diye, “Dikkatli olun” diye. Ama benim gariban vatandaşım “Borsa fırladı gidiyor” diye son vagona atlamaya çalışırsa hiç de şaşmamak gerek.
Çünkü borsa biraz da tüm dünya ölçeğinde düşününce cari denge toplamının sıfır olmasına benziyor. Bazı ülkelerde cari açık varsa, bazı ülkelerin de fazlası var demektir ve toplam sıfırdır.
Hisse senedinde de durum sanki aynı. Fiyatların çok gerilemesi demek, birilerinin zarar, birilerinin de kar noktasına işaret ediyor. Fiyatların çok artması ise birilerinin kar, birilerinin zar noktasına. Yani toplam, adeta sıfır!
Ahmet Bey A hisse senedini en düşük nokta kabul edeceğimiz 5 liradan sattığında (alış fiyatı daha yüksek) zarar ediyor. Mehmet Bey ise bu hisse senedini 5 liradan aldığında kar yazmaya başlıyor.
Mehmet Bey, bu hisse senedini 6 liradan sattığında kar ediyor, eğer 6 lira tavan fiyatsa, artık o aşamada alan zarar sürecine giriyor.
Denilebilir ki, “Ne yani 6 liradan alınan senet, 7 lira, 8 lira olmaz mı”, olur tabii ki. Ama hiçbir uçak havada kalmaz, hiçbir senet de sürekli değer kazanmaz. Bir yerde geri dönüş olur, işte o geri dönüş noktasında alanın zarar etmesi kaçınılmazdır.
Geri dönüş noktasında senet alanlardan olmamanız dileğiyle!