Yakın tarihimizdeki yürüyüşler üzerine...
CHP’nin Ankara İstanbul arası Adalet Yürüyüşü üzerine yakın tarihimizdeki yürüyüşleri ve onların sonuçlarını hatırladım. Başarılı olanlar da var, başarılı sonuç alınamayanlar da.... Ama gördüğüm kadarıyla yürüyüşler genel olarak pozitif etki yaratmışlar. CHP’nin yürüyüşü de iktidar sözcüleri dışında bir olumsuz tepkiye neden olmuyor. Önemli provokasyonlara yol açmadan, İstanbul’daki mitingde adalet konusunda taleplerin sıralanmasıyla son bulurken iz bırakacak gibi görülüyor....
Gelelim yakın tarihimizdeki yürüyüşlere:
Çorumlu temizlik işçilerinin Ankara - İstanbul yürüyüşü: 1960'lı yılların sonlarında işverenleri durumundaki belediye ile sorun yaşayıp grev yapan Çorumlu temizlik işçileri sonuç alamamışlardı. Bazı gençlik gruplarının desteğiyle Ankara’ya kadar yürüyerek sonuç almayı dendiler. Orada da başarılı olamayınca yürüyüşlerini İstanbul’a kadar uzattılar. İşten çıkarılanların geri alınması dışında başarı elde edemediler.
"Özel yüksekokullar devletleştirilmelidir" yürüyüşü: 1967 yılında özel okulların art arda açıldığı dönemde, İTÜ’lü ve diğer mühendis yetiştiren okulların öğrencileri İstanbul’dan Ankara’ya yürüme kararı alırlar. Konaklama yerlerinde akşamlamak için Gazanfer Bilge firmasından 6 otobüs kiralayarak yürüyüşü gerçekleştirip, Ankara Kurtuluş Meydanı'nda bir mitingle eylemlerini sonlandırdıar. Bu yürüyüş özel yüksek okulların kapanmasına yol açan hareketin başlangıcı olur.
Madencilerin Zonguldak Ankara yürüyüşü: 1990 yılı sonunda Şemsi Denizer’in başkanı olduğu Genel Maden İş sendikasının 48 bin işçi adına yürüttüğü toplu sözleşmede uyuşmazlık olup grev kararı alındı. İşveren lokavt ilan etti. On binlerce işçi 4 Ocak 1991’de 112 kilometrelik Zonguldak Ankara yürüyüşünü başlattılar. Sık sık engellenen yürüyüş 8 Ocak’ta Ankara’ya 8 kilometre kala durduruldu. Özal Hükümeti 20 gün sonra Körfez krizi garekçesiyle bütün grevleri 60 gün erteledi. Erteleme sonrası beklentinin altında bir toplu sözleşme imzalandı. Ama bu eylem hem hükümette değişikliğe neden oldu hem de yıllarca yankılandı.
Montaj sanayisine hayır yürüyüşü:1969 yılında üniversiteli gençler, Kocaeli İstanbul arasında montaj sanayisine hayır yürüyüşünü gerçekletirdiler. Çeşitli fabrikaların önünde durup işçilerle bir araya gelerek, montaj sanayisine karşı bilinçlendirme çalışması yaptılar.
Samsun-Ankara Mustafa Kemal Yürüyüşü:29 Ekim 1968’de Deniz Gezmiş’in başkanı olduğu Devrimci Öğrenci Birliği önderliğinde bazı gençlik örgütleri, 10 Kasım’da Anıtkabir'de son bulacak Samsun Ankara Mustafa Kemal yürüyüşü kararını aldılar. Yürüyüş başlar başlamaz engeller olmasına karşın devam etti. İnönü, o dönemde “Gençlerin demokrasi düşmanlarına fırsat verecek olaylardan kaçınmaları gerekir” diye demeç verince TMGT gibi katılımcılar yürüyüşten ayrıldılar. Yürüyenler Kayaş’a geldiklerinde bir kez daha durduruldular. Ama DÖB’lüler 10 Kasım’da Anıtkabir’de yeniden bir araya gelip, yürüyüşlerine son noktayı koydular.
Doğaldır ki yakın tarihteki yürüyüşler bunlarla sınırlı değil. İstanbul içindeki 15-16 Haziran yürüyüşleri gibi başka yürüyüşler de yakın tarihimizde yer aldı.