Yabancının Borsa'daki davranış biçimi değişiyor
Bu değişiklik hem geçen yılın tümüne, hem de yılın ilk çeyreğine göre… Bir kere yabancı yatırımcıda geçen yılın o coşkusu, o çok işlem yapma eğilimi yok. Küresel krizle birlikte yatırım yapma iştahının ortadan kalkmasının doğal bir sonucunu yaşadık, kısmen de yaşıyoruz aslında. Geçen yılın ilk yarısında 40.6 milyar dolar olan yabancı yatırımcıların Borsa'daki alımları, bu yıl 18.9 milyar dolarda kaldı. Aynı şekilde geçen yıl ilk altı ayda 41.7 milyar dolar olan satış da bu yıl 18.2 milyar dolara geriledi. Yani yabancıların hisse senedi alış ve satışlarında geçen yıla göre yüzde 50'yi aşan düşüşler oldu.
Yabancıların işlem hacmi yarıdan fazla geriledi, ancak geçen yıl ilk altı ayda net satıcı konumunda olan yabancılar, bu yıl net alıcı konumuna geçti. Yabancı yatırımcı geçen yıl ilk altı ayda net 1.l milyar dolarlık satış gerçekleştirmişti. Bu yıl ise aynı dönemde 727 milyon dolarlık net alım yapıldı. Bu yılki net alım, ikinci çeyrekteki işlemlerle oluştu. Yabancılar, ilk çeyrekte 612 milyon dolarlık net satış yaptı. İkinci çeyrekteki 1.3 milyar doları aşan alımla, ilk yarıdaki net alım tutarı 727 milyon dolar oldu.
Yabancı yatırımcılar geçen yılın ikinci yarısında da net satıcı konumunu sürdürmüşlerdi. Yabancılar, 2008'in ikinci yarısında 1.9 milyar dolarlık net satış gerçekleştirmiş ve yılın tümünü 3 milyar dolarlık net satışla kapatmışlardı.
İMKB verileri, yabancı yatırımcıların hisse senedi piyasasındaki işlem hacimlerinin daralma eğiliminde olduğunu çok açık biçimde ortaya koyuyor. Geçen yılın ilk yarısında 40.6 milyar dolar olan alımın ikinci yarıda 29 milyar dolara, bu yılın ilk çeyreğinde ise 18.9 milyar dolara indiği dikkat çekici. Aynı şekilde altı aylık dönemler itibariyle satışın 41.7 milyar, 30.9 milyar ve 18.2 milyar dolar olarak gerçekleşmiş olması da önemli. Yani yabancı yatırımcı geçen yıldan beri İMKB'den uzak durma eğiliminde. Bu yılın mayıs ve haziran aylarında durumun biraz değiştiği, işlem hacminin yeniden artış gösterdiği gözleniyor. Mayıs ve hazirandaki bu eğilimin kalıcı olup olmayacağı konusunda bir tahmin yapabilmek ise güç. Yabancı yatırımcının hisse senedi piyasasına olan ilgisini belirleyecek temel etkenin ağırlıkla yurtdışındaki gelişmeler olması tahmin yapmayı güçleştiren en büyük etken.
Yabancı yatırımcının geçen yılın çok altında işlem yapmasının doğal bir sonucu olarak Borsa'daki pay da geriliyor. Son bir buçuk yıllık dönemde yabancı payı zirveye yüzde 71.89 ile geçen yılın ocak ayı sonunda çıkmıştı. Yabancı payı bu bir buçuk yılda en düşük düzeye ise yüzde 62.93'le bu yılın mart ayı sonunda indi. Yabancı yatırımcı bu yıl ikinci çeyrekte net alıcı konumuna geçince, pay da büyümeye başladı. Mart sonunda yüzde 62.93'e kadar gerileyen yabancı payı, nisan sonunda 63.24'e, mayıs sonunda yüzde 64.27'ye, haziran sonunda ise yüzde 65.81'e yükseldi. Yabancıların Borsa'daki payının, 8 Temmuz itibariyle yüzde 65.50 düzeyinde bulunduğunu belirtelim.
