Yabancıların hisse senedi varlığı 40 milyarı aşmakta zorlanıyor

Yıl 2012... Yabancıların elindeki hisse senetlerinin nominal tutarı da, piyasa değeri de rekor kırmış. Nominal tutar 9.1 milyar doları, piyasa değeri ise 70.5 milyar doları bulmuş.

Yıl 2016... 30 Haziran itibariyle yabancıların elindeki hisse senetlerinin nominal tutarı 6 milyar dolar. Bu hisse senetlerinin piyasa değeri ise 43.1 milyar dolar.

Piyasa değeri açısından son veri dün açıklandı ve 12 Ağustos'taki durumu gösteriyor. Bu tarihte yabancı yatırımcılar borsada 42.6 milyar dolarlık hisse senedine sahip durumdalar.

Yabancıların hisse senedi varlıklarının bu yıl dibe oturduğu tarih ise 22 Ocak. Bu tarihte yabancıların hisse senedi portföyleri 36.6 milyar dolara kadar inmiş.

Hisse senedinde piyasa fiyatı önemli bir gösterge elbette ama nominal değerin yanında biraz ikinci planda kalan bir gösterge. Bir yabancı yatırımcı elindeki hisse senedi miktarını hiç değiştirmese, hatta artırsa bile piyasa değerinde düşüş olabiliyor. Bu iki yolla gerçekleşiyor. Birincisi hisse senedi fiyatındaki düşüş. 

İkincisi de piyasa değeri yabancı yatırımcılar açısından dolar cinsinden verildiği için Türk Lirası'nın dolar karşısında değer yitirmesi.  Bu durum, piyasa değerinin düşmüş görünmesi sonucunu doğuruyor.

Hisse senedi fiyatındaki düşüş ve kurdaki artış genellikle  bir arada ortaya çıktığı için nominal değer daha durağan seyrederken piyasa fiyatında çok daha keskin oynamalar görülebiliyor.

Sürekli dalgalanıyor

Yabancıların Türkiye'deki hisse senedi varlıkları yıl sonları itibariyle genellikle dalgalanan bir eğilimle seyrediyor. Yani varlıklar bir yıl düşüyorsa, ertesi yıl genellikle artış gösteriyor. 

2005 yılı sonundan bu yılın haziran ayı sonuna kadar olan dönemde bu dalgalanmanın yalnızca birkaç istisnası var.

Yabancıların elindeki hisse senetlerinin piyasa değerinde 2005'ten 2006'ya çok az artış olmuş, 2007'de ise bir önceki yıla göre yabancıların hisse senedi varlığı adeta katlanmış.

2008'de bu kez çok dramatik bir düşüş var. Ama biliyoruz ki 2008'in mazereti de var, küresel bir kriz yaşanmış. 

2009'la birlikte çıkış başlamış, bu çıkış tek yılla sınırlı kalmamış ve 2010'da da artış olmuş. Ama 2010'a gelindiğinde piyasa değeri açısından yabancılar hala 2008'i yakalayamamış.

2011, yine bir çöküş yılı. 2012'de ise hem nominal değer, hem piyasa değeri açısından rekor kırılmış. 

2013'te yine bir düşüş, 2014'te yeniden artış, 2015’te ise tekrar düşüş yaşanmış. 

2016'ya gelmişiz; geçmiş yıl eğilimleri diyor ki bize, bu yıl 2015'in üstünde bir düzeyde kapatılacak. Zaten yılın şimdiye kadarki dönemi de bunun işaretlerini veriyor. Son veriyi aktardık, 12 Ağustos itibariyle yabancıların hisse senedi varlıkları 42.6 milyar dolar değerinde. Kaldı ki, 2016 yılında başımıza gelmeyen kalmamış adeta. 15 Temmuz darbe girişi gibi bir badireyi atlatmışız. Buna rağmen yabancılar kaçıp gitmemişler Türkiye'den. Dolayısıyla son veri itibariyle 42.6 milyar dolar da yabana atılacak bir düzey değil.

Yabancı "banka da banka" diyor

Bu arada yabancıların Türkiye'deki hisse senetlerinin sektörel dağılımı, banka hisselerinin her zaman gözde olduğunu ortaya koyuyor. 

Yabancıların toplam hisse senedi varlıkları içinde banka senetlerinin payının son yıllarda yüzde 30-35 aralığında seyrettiği gözleniyor. Bu oran 2005 yılı sonunda yüzde 49 düzeyinde bulunuyordu ve dalgalı bir seyirle azalarak yüzde 30'lara kadar geriledi.

Yabancı yatırımcılar, banka ağırlıklı olmak üzere en çok mali kesim hisse senedini tercih ediyorlar. İkinci sırada sınai sektörlerdeki hisse senetleri, üçüncü sırada ise hizmetler sektöründe faaliyet gösteren şirketlerin hisse senetleri bulunuyor.