Yabancılar banka hisselerinden vazgeçerse…
Teknik ifadeyle söylersek yurtdışında yerleşik kişilerin, konuşma diliyle ifade edersek yabancı yatırımcıların eylül sonu itibariyle İMKB'de 43.2 milyar dolarlık hisse senedi var. Yabancıların İMKB'deki hisse senetlerinin tutarı, fiyat hareketlerine bağlı olarak çok dalgalandı, ancak payda kayda değer bir değişiklik gözlenmedi. Hisse senedi fiyatlarının adeta dip yaptığı mart ayı sonunda yabancıların portföyü 19 milyar dolara kadar gerilemişti. Kuşkusuz bunda, hem hisse senedi fiyatlarının gerilemesi, hem de doların mart ayı ortalama kurunun 1.70 ile son dönemin rekor düzeyine çıkması etkili olmuştu.
Yabancıların portföy bakiyesi hisse senetleri fiyatları ve kurlara göre çok hızlı dalgalanmalar gösterdi. Ancak, yabancıların portföylerinde finansın, finans içinde de bankacılık hisselerinin ağırlığı yüzde 50'lerin altına genelde inmedi. Bir başka ifadeyle yabancı yatırımcılar, en güvenilir ve kar getirecek hisse senedi grubu olarak mali hisseleri gördüler.
2005-2008 döneminin yılsonu verileriyle bu yılın birinci ve ikinci çeyrek ve temmuz-ağustos-eylül sonu verilerine göre yabancıların toplam portföyünde mali hisselerin payı yüzde 47 ile yüzde 64 arasında değişti. Yani, yabancıların mali hisselerdeki payı yüzde 47'nin altına inmedi. Yüzde 47, bu yılın mart ayı sonunda, yüzde 64 ise 2005 sonunda gerçekleşen oranlardı.
Yabancıların eylül sonunda 43.2 milyar dolar düzeyinde bulunan hisse senedi portföyünde mali sektör hisselerinin payı yüzde 56.6 düzeyinde bulunuyor. Mali hisseler kapsamında olmak üzere bankacılık hisselerinin toplamdaki payı yüzde 45 düzeyinde. Yine aynı kapsamda yer alan holding ve yatırım hisselerinin payı da yüzde 8.9 düzeyinde bulunuyor. Eylül sonu verilerine göre yabancıların elinde 19.5 milyar dolarlık banka, 3.9 milyar dolarlık da holding ve yatırım hissesi var.
Yabancıların sahip olduğu sınai hisse senetleriyle hizmetler sektörü hisse senetleri neredeyse birbirine eşit. Yabancıların elinde eylül sonu itibariyle 9.2 milyar dolarlık sınai, 9.5 milyar dolarlık da hizmetler sektörü hisse senedi bulunuyor.
Bu verilere göre, toplam içinde sınai sektör hisse senetlerinin yüzde 21, hizmetler sektörü hisse senetlerinin yüzde 22 payı var.
Yabancı yatırımcıların sahip olduğu hisse senetlerinin yüzde 45'inin banka hisse senetlerinden oluşması, önümüzdeki yılın olası tablosu düşünüldüğünde biraz kaygı vermiyor değil. Hemen herkes kabul ediyor ki Türkiye faiz indiriminde sona geldi ve önümüzdeki yıldan itibaren faiz en iyi olasılıkla bu düzeylerde seyredecek. Kaygı duyulan ise faizde hızlı sayılabilecek bir artış olması. Bu durumun, bankaların bu yıl fazlasıyla göze batan karlarını eriteceği de bir gerçek. Böyle bir gelişme yaşanması halinde yabancıların ellerindeki bankacılık hisselerinden çıkmaları tabii ki sürpriz olmayacak. Hatta bunun işaretleri şimdiden alınmaya, yabancılar kendilerini buna hazırlamaya başladı bile.
Yabancıların mülkiyetindeki hisse senetleri
(Eylül 2009) (Milyon Dolar)
Sınai 9.152
Gıda, içecek 2.448
Orman, kağıt, basım 186
Kimya, petrol, plastik 2.972
Metal ana sanayi 1.500
Metal eşya, makine 1.152
Taş, toprak 868
Tekstil, deri 16
Diğer 10
Hizmetler 9.454
Elektrik 106
İletişim 6.148
Spor 86
Ticaret 1.446
Turizm 16
Ulaştırma 903
Diğer 749
Mali 24.477
Banka 19.455
Finansal kiralama, faktoring 53
Gayrimenkul Y.O. 496
Holding ve yatırım 3.863
Sigorta 584
Diğer 26
Teknoloji 23
Bilişim 14
Savunma 9
Menkul kıymet Y.O. 58
Diğer 70
GENEL TOPLAM 43.234