Yabancılar 1.5 ayda yalnızca 1.6 milyarlık satış yaptı

Yabancılar her çalkantılı dönemde olduğu gibi son dönemde de gözü kapalı bir şekilde Türkiye’yi terk mi ediyorlar? 

Satıp savıyorlar mı ellerindeki hisse senetlerini ve kamu kağıtlarını? 

Kur hangi düzeyde olursa olsun, zararı da göze alıp çıkıyorlar mı Türkiye’den?

Bu sorulara verilecek yanıt genellikle “Evet” olacaktır. Hele hele çok küçük bir zaman dilimi dikkate alınarak yanıtlanmak istenirse soru, yanıt kesin “evet”tir. 

Kur artışının temelinde yabancıların hızlı çıkışlarının yattığı varsayılır. Bir ezberdir adeta bu. Bizim işimiz de ezber bozmaktır!

Eğer yabancının elindeki hisse senetleri ve devlet iç borçlanma senetlerinin yalnızca döviz cinsinden tutarına bakarsanız, detay değerlendirmeye girişmezseniz, son dönemde görünürde müthiş bir çıkış var. Ama, görüntü yanıltıcı!

Yanıltıcı çünkü; birincisi, hisse senedi ve DİBS fiyatları düşüyor. Dolayısıyla eldeki senet miktarı aynı kalsa bile bunun değeri geriliyor. 

İkincisi; senet miktarı aynı, ama değer, fiyat gerilediği için aşağıda, buna bir de kur artışı binince döviz cinsinden değer daha da gerilemiş görünüyor. 

İşte bu iki temel ayrıntıya dikkat etmeyince, ortaya yabancıların Türkiye’yi hızla terkettikleri gibi bir tablo çıkıveriyor. Ama gerçek durum hiç de öyle değil.

1.6 milyar dolarlık çıkış

Merkez Bankası verileri, yabancı yatırımcının, “Türkiye’de kalmayı sürdürürsem ileride daha çok zarar ederim, bu yüzden bir an önce gideyim” gibi bir yaklaşım içinde olmadığını gösteriyor. Biraz önce aktardığımız fiyat değişimi ve kur hareketinden arındırılmış veriler, yabancıların öyle çok hızlı bir çıkış içinde olmadıklarını ortaya koyuyor. 

17 Aralık’taki rüşvet ve yolsuzluk operasyonu, Türkiye ekonomisine büyük darbe vuran ve özellikle başlatılan bir süreçmiş gibi gösterildi. Bu süreçte, borsanın çok düştüğü, faizin ve kurun çok yükseldiği söylendi, bunlar doğruydu da… Ama yabancı yatırımcı bu süreçte Türkiye’yi apar topar terk mi etti? Hayır!

İşte rakamlar… 17 Aralık’la ilgili rakam olmadığı için başlangıç tarihini 13 Aralık olarak alıyoruz ve karşımıza şöyle bir tablo çıkıyor. 13 Aralık’tan 31 Ocak’a kadar olan 1.5 ayı aşkın sürede yabancıların borsadaki net çıkışları yalnızca 489.3 milyon dolar. 

Bu sürede, yabancılar DİBS piyasasında ise net 1 milyar 142.9 milyon dolarlık çıkış gerçekleştirdiler.

Yani yabancıların hisse senedi ve DİBS’teki toplam çıkışları 1.5 ayda 1 milyar 632.2 milyon dolar oldu.

Eğer Türkiye ekonomisi yabancıların 1.5 aydaki 1.6 milyar dolarlık çıkışıyla batacaksa, zaten batmış! 

Görünürdeki çıkış 22.9 milyar

Yabancıların 13 Aralık-31 Ocak arasındaki net çıkışının 1.6 milyar dolar olduğunu belirttik. Oysa görünürdeki çıkış tam 22.9 milyar dolar. Yabancı yatırımcıların 13 Aralık’ta 59.7 milyar dolar olan hisse senedi portföyleri 31 Ocak’ta 44.8 milyar dolara geriledi.

Yabancıların DİBS portföyleri ise bu tarihler itibariyle 55.2 milyar dolardan 47.1 milyar dolara indi.

Toplamda 22.9 milyar doları bulan bu gerilemenin 21.3 milyarı fiyat düşüşü ve kur artışından kaynaklandı, net çıkış ise 1.6 milyar dolarda kaldı.