Yabancı ülke vatandaşları GSS primi ödeyecek mi?
01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren genel sağlık sigortası tam olarak ve tüm nüfusu kapsayacak şekilde zorunlu olarak 01.01.2012 tarihinden itibaren uygulanmaya başlandı.
Uygulamanın usul ve esasları da yavaş yavaş netleşti. Bu arada özellikle ülkemizde bulunan yabancı uyrukluların da ne şekilde işlem yapacakları belirlenmiş oldu.
Öncelikle yabancı ülke vatandaşlarından Türkiye'de çalışmakta olan ve çalışmaları nedeniyle sosyal güvencesi bulunanlar aktivasyonları yaptırmak suretiyle sağlık yardımlarından yararlanabilecekler. Ayrıca bunları hak sahibi olan eş-çocukları da sağlık hizmetlerinden yararlanabilecektir.
Ancak, sosyal güvencesi olmayan yabancıların ise zorunlu GSS kapsamına girmesi gerekebilecektir.
Yabancı ülke vatandaşlarından yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında sigortalı olmayanlar, ülkemizde kesintisiz yerleşim süresinin bir yılı geçtiği tarihten itibaren bir ay içinde genel sağlık sigortası giriş bildirgesi ile SGK'na başvurmaları halinde, 60/(d) bendine göre ülkemizde kesintisiz yerleşim süresinin bir yılı geçtiği tarih itibariyle genel sağlık sigortalısı olarak tescil edilecektir.
SGK'na müracaat eden yabancı uyruklu vatandaşlardan, ikamet izin belgesi ile ilgili yabancı ülke sosyal güvenlik kurumundan ya da çalışma ataşeliğinden alınan genel sağlık sigortası uygulaması açısından sosyal güvenlik durumlarını gösteren yazının aslı veya fotokopisi ile yeminli mütercim tarafından yapılan tercümesinin aslının veya onaylı suretinin ibraz edilmesi istenecektir. Bu kişilerin ikametgâh izin belgesinde yer alan ikamet sürelerinin kesintisiz bir yılı doldurup doldurmadığının kontrol edilmesi sonucunda, kesintisiz bir yılı dolduranların ikamet izin belgesinin fotokopisi, yeminli mütercim tercümesinin aslı veya onaylı sureti ile sigortalılığına ilişkin yazısının birer örneği dosyasında saklanacaktır.
Bu kişilerden kesintisiz bir yılı doldurduğu tarihten itibaren bir ay içinde genel sağlık sigortası giriş bildirgesi ile SGK'ya müracaat etmeyenler hakkında 5510 sayılı Kanun'un 102'nci maddesine göre idari para cezası uygulanacaktır.
Bu kapsamdakilerin ikamet izni bitiş tarihlerinin sosyal güvenlik il müdürlüğü/sosyal güvenlik merkezi tarafından takiplerinin yapılarak ikamet izni bitiş tarihi itibariyle genel sağlık sigortalılığı sonlandırılacaktır. İkamet izinlerinin bittiği tarihi takip eden günden itibaren başlayan yeni bir ikamet izin belgesi ibraz etmeleri halinde, Kanunun (60/d) bendi kapsamındaki genel sağlık sigortalılığı devam ettirilecektir.
Bu kişilerin genel sağlık sigortalılığı; ikametin sona erdiği, yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında sigortalı olduğu, 60'ıncı maddenin birinci fıkrasının diğer bentleri ya da fıkraları kapsamında genel sağlık sigortalısı veya bakmakla yükümlü olunan kişi sayıldığı, ikametinin başka bir ülkeye nakledildiği tarih ya da ölümü halinde ölüm tarihi itibariyle sona erecektir.
Özellikle çok sayıda yabancı uyruklunun ülkemizde yaşadığı dikkate alındığında uygulamada ciddi sıkıntılar yaşanabileceği görülmektedir.