Yabancı neden çıkmak istiyor? Neden gelmiyor ?

Yabancılar durup dururken çıkmak istemiyor. Döviz girişi durup dururken şıp diye kesilmedi.

Yabancı için en önemli şey bir ülkedeki paranın değerinin istikrar içinde olması.

Merkez Bankası uzun süre bunun için çaba gösterdi.

Unutulmasın, Merkez Bankası Başkanı sık sık, Türk parasının değerinin değişmeyeceği,konusunda güvence veriyordu.

Merkez Bankası’na inanan yabancılar doların 1.85 dolayında kalacağına inanarak ülkeye döviz getiriyor,Türk Lirasına çeviriyordu.

Türk Lirası’nın değerinin yüzde 1, yüzde 2 oynaması, eğer borsa kazandırıyor,faiz sabit kalıyor ise  yabancı için önemli değildir.

Fakat borsa kazandırmaz,faiz tırmanışa   geçer ise işte o dönemde  döviz kurunun değişmesi yabancıyı çok üzer.

22 Mayıs 10 Temmuz arası, Brezilya Riali, yüzde 8.77, Hindistan rupisi yüzde 5.88, Filipin Pesosu  yüzde 4.81, TL yüzde 4.69, Malezya Ringiti yüzde 4.48, Güney Afrika Randı yüzde 4.24, Taylan Bahtı yüzde 3.79, Rus Rublesi yüzde 3.58, Meksika Pesosu yüzde 2.81 değer kaybetti.

Aynı dönemde Türkiye’de faiz 4.14 puan arttı. Endanozya’da faiz artısı 2.80 puan, Brezilya’da 1.45 puan, Güney Afrika’da 0.96 puan, Hindistan’da 0.48 puan, Meksika’da 0.36 puan, Rusya’da 0.25 puan oldu.

Türkiye’de  paranın değer kaybetmesi,ve piyasa faizinin yükselmesinde ana etken yabancıların çıkış telaşıdır.

Yavuz Semerci yabancıların  neden çıktıklarını ve yabancılar çıkarken faizin nasıl yükseldiğini örnek vererek anlattı.

Yavuz Semerci’nin anlatımı ,ile yabancılar neden çıkıyor,nasıl çıkıyor aktarayım.

Yabancı bir fon (yatırım, emeklilik vs fonu) düşünün. Geçen yıl Türkiye’ye 100 milyon dolar getirdi. TL’ye çevirdi. (1 dolar= 1.75 TL’den…) 175 milyon TL ile devlet iç borçlanma senedi aldı…

Diyelim ki 10 yıllık. Ve canı istediği zaman bu kağıtları (iç borçlanma senetlerinin) tahvil piyasasında satacak, sonra parasını dolara çevirip ülkesine gönderecek… Faiz de yüzde 8 oranında

Bu tahvil için devlet yılda iki kez, (6 ayda bir) faiz öder. Söz konusu yabancı yatırımcı bir yılda (iki ödemeyle birlikte) 14 milyon TL faiz kazandı.  Ve bugüne geldi.

Şu an ki tablo; Faiz yüzde 9.5… Yabancı yatırımcının (ya da fon şirketinin) elinde tuttuğu tahvilin üzerindeki faiz ise yüzde 8…

Ve Türkiye’den çıkmak istiyor. Zaten amacı da kısa vadeli getiriydi. (Giren yabancı kaynakların büyük kısmı böyledir… ve her yıl cari açığı finanse etmek için bu yolla gelen 40-50 milyar dolara ihtiyacımız var…)  Kimse elinizde getirisi yüzde 8 olan devlet kağıdını almaz. Alıcı der ki; “Sen onları bana yüzde 9.5 getirecek nitelikte iskonto ederek sat…”

Teknik hesaplama ile kafamız karışmasın. Sadece şunu bilinsin ki, faizin yükselmesi ile malın değeri (getirisi azaldığından) düştü… Bugünün hesabına göre 175 milyon TL’lik tahvili piyasa elinizden (o da alıcı bulursanız… Bugünlerde o piyasa da kurudu!) 158 milyona alır. Peki ne oldu?

175 trilyon liralık iç borçlanma senedinden bir yılda 14 milyon TL kazandı, sattığı için de 17 milyon zarar etti.

Getirdiği para 175 milyon, elinde kaldı 172 milyon TL. Şimdi elindeki TL’yi (1 dolar 1.95 kurundan) dolara döndü: 88 milyon dolar! Türkiye’ye geçen yıl 100 milyon dolar getirdi, 12 milyon dolar zarar ederek gidiyor… (Buna kol kesme diyorlar. Ve faizler yükseldiğinde elinde devlete ait iç borçlanma senedi olan herkes zarar eder…)

Bir ülkede hem faizler, hem de döviz kurları yükseliyorsa, o devlete para veren yerli yabancı herkes kaybeder…

İlk kez girecek olanlar ise bu zararı gördüklerinden daha yüksek risk primi dolayısıyla daha yüksek faiz isterler.

Şu anda vatandaşta, yabancıda (üçte biri) ve bankalarda Türk devletine yaklaşık 450 milyar TL iç borçlanma senedi var. Ve bu senetleri elinde tutan herkes kara, kara yükselen faizin yarattığı zararı düşünüyor. (Kimi kağıt üzerinde kimi gerçekten satışa geçerek zarar etti. Bankaların karı açıklandığında bunu net olarak göreceğiz..)

Yavuz Semerci'nin anlatımını aktardım.

Görülüyor ki   döviz kurunun artması, öncelikle piyasa faizinin yükselmesi parasını borsaya ve bonoya yatıranları üzüyor.