Yabancı dil ve potansiyel

Neden yabancı dil tazminatı?

Bankada çalışanlara maaşın yanında lisan tazminatı diye bir ek ödeme de yapardık. Özellikle işe yeni başlayanlar için güzel bir para idi. Bir gün, bir çalışan, şöyle bir konu gündeme getirdi: “Yabancılarla temasta olunan işlerde çalışan kişiler bu yabancı dili kullanıyorlar. Ama tamamen Türk lirası işinde çalışan, yabancılarla hiçbir işi olmayan birisine lisan tazminatı ödemek bankanın parasını çarçur etmek demektir. Neden bu lisan tazminatını lisan bilen her çalışana ödüyoruz?” Benim cevabım şöyle olmuştu: “Yabancı dil tazminatını kişinin potansiyeli için ödüyoruz. Çünkü yabancı dil, kişinin potansiyelinin bir göstergesidir. Yabancı dil bilen kişi, bilmeyene göre uzun dönemde daha başarılı olacaktır.”

Potansiyel mi, deneyim mi?

Bir kişiyi işe alırken acaba kişinin deneyimine mi bakmalı, yoksa potansiyeline mi? Bir Harvard Business Review makalesinde (21 st-Century Talent Spotting, Claudio Femandez Araoz, 2014) bu konu işlenmiş. Söz konusu soruya bu makalede cevap “Potansiyel” olarak verilmiş ve potansiyel şöyle tanımlanmış: “Gittikçe karmaşıklaşan rollere ve çevrelere uyabilme ve bunlarla baş edebilecek şekilde gelişebilme becerisi.” Peki, neden potansiyele bakarız? Evet, deneyim önemlidir. Kişi geçmişte yaptığı işlerde başarılı olmuştur. Kişiyi aynı tip bir işe koyarsak büyük bir olasılıkla başarılı olacaktır. Ancak iki önemli olguyu göz önüne almamız gerekir. Birincisi, çevre aynı çevre değildir. İkincisi de, işler aynı kalmamakta, sürekli değişmektedir. O zaman kişide yeni bir işe ve yeni çevrelere uyabilme ve bunlarla baş edebilecek becerileri geliştirebilme yeteneği önem kazanır. İşte buna “potansiyel” deniyor.

Potansiyel göstergeleri

Söz konusu makalede potansiyel için 5 gösterge sıralanmış. Bunlardan birincisi, “Motivasyon.” Amaçların gerçekleşmesi yolunda, mükemmelleşmeye yönelik kendini adama. İkinci gösterge olarak da “Merak” verilmiş. Yeni deneyim, bilgiye açlık, öğrenmeye ve değişime açık olma. Üçüncü gösterge olarak “Kavrama” veriliyor. Veri toplama, bu veriden bir anlam çıkartarak yeni olasılıklar önerme yetisi. Dördüncü gösterge, “Erişebilmek.” Duygu ve mantık kullanarak insanlara erişebilmek. Ve beşinci gösterge ise “Azim.” Zor hedefl er için bıkmadan, usanmadan savaşmak.

Yabancı dil ve potansiyel göstergeleri

Yabancı dil bilmek, yukardaki beş göstergeden en az üç tanesini sağlıyor. Nasıl mı? Bir yabancı dili öğrenmek için motivasyonunuz olmalıdır. Çünkü dil öğrenmek uzun çabalı bir uğraştır. Koyduğunuz hedefe ulaşmak için kendinizi buna adamanız gerekir. Eğer “merak” duygunuz yoksa yabancı dil öğrenemezsiniz. O dildeki her yeni sözcük, bir merak sonucu dağarcığınıza girer. Ve de bir yabancı dil öğrenirken hiçbir zaman pes etmeyeceksiniz. Bu da azim gerektirir. Şunu da belirtmek gerekir ki yabancı dil bilgisi deyince o dile hâkim olmayı kast ediyoruz. Yoksa bizim milletvekili albümlerindeki, hemen hemen her milletvekili için iddia edildiği gibi, “İngilizce bilen” tipi yabancı dil bilgisi değil.

Sonuç

Eleman işe alırken, tabii ki deneyimine bakarız. Bu deneyim, kişinin neler yaptığını gösterir. Buradan yola çıkarak adayın bizim işi de yapıp yapamayacağına dair bir hükme varırız. Ancak potansiyel değerlendirmesi ile bir adım daha ileri giderek geleceğe bakar, kişinin uyum ve gelişim kapasitesini değerlendiririz. Bu değerlendirmede de yabancı dil bilmek önemli bir göstergedir.