Yabancı Borsadan DİBS'e geçiyor

Japonya'daki deprem… Tsunami… Fukuşima santralindeki nükleer sızıntı… Akkuyu'nun nasıl bir mucize teknolojiyle kurulacağı ve dünyaya örnek olacağı… Ardından Libya… Bu ülkeye karşı başlatılan operasyon… Türkiye'nin operasyona şartlı desteği…

Bütün bunları tartışırken ekonomiyi biraz unutur gibi olduk. Merkez Bankası, ekonomiyi soğutma ve sıcak para hareketini yavaşlatma amaçlı bir dizi önlemi uygulamaya koymuştu. Bu yolla cari açığı körükleyen etkenlerin bir nebze olsun ortadan kaldırılacağı umuluyordu. Kuşkusuz bu önlemlerin cari açık üstündeki etkisini öyle hemen bir-iki ayda göstermesi söz konusu olamazdı, nitekim böyle bir beklenti de yoktu. Dolayısıyla ocak ayında ortaya çıkan 5.9 milyar dolarlık açığı, önlemlerin işe yaramaması şeklinde yorumlamak tümüyle yanlış olurdu, neyse ki böyle bir değerlendirme de yapılmadı.

Merkez Bankası, uygulamaya konulan önlemlerin yabancıların portföy yatırımlarında nasıl bir değişime yol açtığını geçtiğimiz günlerde açıklamıştı. Yabancılar swap ve benzeri işlemler yoluyla portföylerini azaltmışlardı. Aynı şekilde hisse senedinden de bir çıkış vardı. Buna karşılık devlet iç borçlanma senetlerine bir yönelme dikkati çekiyordu.

Biz bugün yabancıların hisse senedi ve devlet iç borçlanma senedindeki portföylerini aylar itibariyle mercek altına aldık.

Yabancılar, Borsada ekim sonu itibariyle hisse senetlerinin adet olarak yüzde 53.38'ini elinde bulunduruyordu. Yabancıların değerdeki payı ise yüzde 68.08 düzeyindeydi. Yabancı yatırımcının payı kasımda hemen hemen sabit kaldı, sonraki dönemde ise düzenli bir gerileme ortaya çıktı. Son veriler 21 Mart Pazartesi gününe ait. Söz konusu gün itibariyle yabancılar hisse senetlerinin adet olarak yüzde 49.92'sine sahip durumda, değerdeki payları ise yüzde 63.45 düzeyinde.

Hisse senedi piyasasından yavaş yavaş çıkma eğilimi gösteren yabancı yatırımcı, garantili bir yatırım alanı olan ve Batı ülkeleriyle kıyaslandığında görece çok iyi getirisi bulunan devlet iç borçlanma senetleri piyasasına yöneliyor. Merkez Bankası'nın açıklamasında, yabancı yatırımcıların DİBS portföylerini 12 Kasım-4 Mart arasında 7.2 milyar dolar artırdıklarına dikkat çekilmişti. Yabancı yatırımcının, toplam DİBS içindeki payı da ekim sonundan 4 Mart'a kadar olan dönemde aralık ayı hariç düzenli olarak yükseldi. Ekim sonunda yüzde 35.48 olan yabancıların payı kasımda yüzde 37.12'ye çıktıktan sonra aralıkta geriledi. Yabancıların payı ocakta yüzde 37.95'e, şubatta yüzde 39.04'e, 4 Mart'ta ise yüzde 39.96'ya ulaştı.

Yabancılar ne yapar?

Hisse senedi piyasasının kendine özgü koşulları var kuşkusuz. Tüm dünyada hisse senedi fiyatları hızlı dalgalanmalar gösterebiliyor. Ancak faizde durum öyle değil. Özellikle bizde görece çok yüksek olan faiz yabancıyı cezbetmeye devam ediyor ve edecek gibi görünüyor. Dolayısıyla önümüzdeki dönemde yabancının DİBS piyasasından çıkması pek beklenmiyor. Böyle bir getiri dünyanın çok az ülkesinde var çünkü.

DİBS piyasasındaki yabancı payının ılımlı bir şekilde artması beklenebilir. Yabancı yatırımcı, dünyadaki gelişmeleri gözeterek hisse senedi piyasasına dönüş yapabilir. Yabancının hisse adedi açısından payı yaklaşık beş ayda üç puan kadar düştü. Yalnızca bu payın yerine konması bile hem hisse senedi fiyatlarını yukarı itecek, hem de ülkeye önemli tutarda döviz girmesi sonucunu doğuracak bir gelişme olacaktır. Böyle bir gelişme de döviz giriş-çıkışının hızını kesmeye dönük önlemlerle elde edilmesi umulan yararı büyük ölçüde ortadan kaldıracaktır.