Ya yabancı döviz getirmezse

Birkaç gündür çok sert esen poyraz etkisini biraz yitirdi diye her şey güllük gülistanlık oldu ya da olmak üzere sanmayalım.

Bu poyrazın nedenini de iyi tahlil edelim. Dünyanın adeta tepesinde oturan ve bir sözüyle tüm ekonomileri allak bullak edebilen “büyük devlet adamı” tweet atmak gibi neredeyse çocukça sayılabilecek bir yöntemle adeta kaos yarattı. Dolar tüm dünyada tırmandı, bundan biz de nasibimizi aldık.

Dolayısıyla son günlerde Türk Lirası’nda yaşanan hızlı değer kaybında asıl etken Türkiye’nin yaptıkları ya da yapmadıkları değildi. Hiç kuşku yok ki Türkiye’nin çok eksikleri var, atılması gereken çok adım var. Hem zaten yaşanan gerginlikten en çok etkilenen ülkelerin başında geliyor olmamız da bu eksiklikler yüzünden değil mi... Ama bu tırmanışta temel etken biz değiliz, bunu görelim. Kur artışı yavaşlayınca ve hatta biraz geri dönünce de hemen “İşte her şey yoluna girdi” diye rahatlamayalım.

Rahatlamayalım; çünkü önümüzdeki günlerde bu gerginlik yatıştıktan sonra kendi yarattığımız sorunlarla karşı karşıya kalacağız, bu kaçınılmaz.

Bu köşede dün ödemeler dengesinin finans kalemlerini irdelerken yazdık. Şubat ayında doğrudan yatırım ve portföy yatırımı yoluyla döviz gelmediği gibi net çıkış var.

Mart ayının portföy yatırımlarını biliyoruz, çıkış sürüyor. Merkez Bankası verilerine göre mart ayında yurtdışında yerleşikler hisse senedi ve devlet iç borçlanma senedi satmak suretiyle net 459 milyon dolar çıkarmışlardı. İlk üç aydaki net giriş ise yalnızca 470 milyon dolar olmuştu.

Geçen hafta yaşanan hareketi de dün öğrendik. Yurtdışında yerleşikler nisan ayının ilk haftasında hisse senedinde 56.5 milyon dolarlık, devlet iç borçlanma senedinde 242.2 milyon dolarlık net satış yapmışlar. Yani geçen haftaki net çıkış 298.6 milyon dolar.

Bu demektir ki yurtdışında yerleşiklerin yılbaşından 6 Nisan’a kadar olan dönemde getirdikleri net döviz yalnızca 171 milyon dolar düzeyinde.

1.9 milyardan 171 milyona

Bu döviz Türkiye’nin dişinin kovuğuna yetmez! Elbette tek finansman kaynağı hisse senedi ve DİBS değil ama bu kalemler de önemli.

Geçen yılın aynı döneminde yurtdışında yerleşiklerin hisse senedi ve DİBS’te net 1.9 milyar dolarlık alım gerçekleştirdikleri dikkate alınırsa nereden nereye indiğimiz daha kolay anlaşılır.

Trump etkisi geçecektir, en azından hafifl eyecektir. Ancak bizim halletmemiz gereken çok başka sorunlar var. Yoksa döviz girişi geçen yılın onda biri düzeyinde seyrederse biz kurda daha çoook rekorlar görürüz.