Ya tuz kokarsa!
Avrupa Birliği’nin ana hedeflerinden biri de “3Y ile mücadele” olarak bilinir. Yani yasaklar, yoksulluk ve yolsuzluk… Et kokarsa tuzlanır; ya tuz kokarsa? Tam da “tuzun koktuğu” günleri yaşıyoruz son dönemlerde bütün dünyada.
AB, 2022 yılındaki körfez ülkelerinden alınan rüşvet skandalı “Qatargate”ten sonra şimdi de Çin teknolojisinin dev şirketi Huawei’in Brüksel’de Avrupa Parlamentosu üyelerine rüşvet vermiş olabileceği iddia edildi. Belçika polisi başlattığı yeni bir yolsuzluk soruşturması kapsamında Huawei’nin Brüksel'deki merkezinde ve belirlenen 21 farklı adrese baskın yaptı.
Belçika gazetesi Le Soir ve Knack dergisinin ortaklaşa yaptıkları araştırma “Follow the Money” sitesi tarafından ortaya çıkartıldı. Araştırmaya göre, Çinli teknoloji şirketinin lobicileri, Avrupa Birliği karar alma mekanizmasını etkilemek için milletvekillerine rüşvet ödediği iddia edildi. Yaklaşık 15 mevcut ve eski AP üyesinin davaya dahil olabileceği ileri sürüldü.
Yürütülen operasyonda 21 evde arama yapıldı. Aramalarda rüşvet, sahtecilik, kara para aklama ve suç örgütü gibi olası suçlara ilişkin kanıtlar arandı. Yetkililer, belgelere ve elektronik cihazlara el konulduğunu belirtti.
Üç danışman mercek altında
Geçtiğimiz hafta perşembe sabahı yayınlanan bilgilere göre, 41 yaşındaki lobici Valerio Ottati devam eden soruşturmanın merkezinde yer alıyor. Ottati’nin Çinli şirkete altı yıl önce katıldığı ve daha önce de AP’de Çin dosyalarında çalışan İtalyan milletvekilleri için görev yaptığı belirtildi. AP sözcüsü, “Avrupa Parlamentosu bu bilgileri dikkate almaktadır. Talep edildiğinde adli makamlarla her zaman tam bir iş birliği içerisinde olacağız” açıklaması yaptı.
Belçika adli makamları, AP’deki “yolsuzluk soruşturması kapsamında” üç danışman mercek altında. AP’deki en büyük grup olan Hıristiyan demokrat partilerin çatı kuruluşu Avrupa Halk Partisi (European People's Party - EPP) ve liberallerin çatı partisi Renew Europe’tan parlamenter danışmanlarının ofisleri, “AB’nin karar alma süreçlerini etkilemek üzere Huawei'den rüşvet aldıkları iddiasıyla yürütülen soruşturma kapsamında” Belçika adli makamları tarafından mühürlendi.
Dokunulmazlık kapsamında olmayan danışmanlar, Marco Falcone’nin (İtalya/EPP) yardımcıları Paolo Campisi ve Francesco Vasta’ya ve Nikola Minchev’in (Bulgaristan/ Renew Europe) danışmanı Adam Mouchtar’ın ofisleri polis tarafından mühürlendiği açıklandı. Brüksel savcılığı “birkaç kişi”nin gözaltına alındığını duyurdu.
AB’nin “yolsuzluk” endeksi
Uluslararası Şeffaflık Örgütü'nün (TI) hazırladığı “Yolsuzluk Algısı Endeksi”ne göre Macaristan, bu yılda AB’nin en kötü performans gösteren ülkesi oldu. Son iki yıldır birinciliği elde eden Danimarka yine birinci oldu. 34 puan alan Türkiye ise 180 ülke arasında 107’nci sırada yer aldı.
Uluslararası Şeffaflık Örgütü’nün hazırladığı endeks, Dünya Bankası’ndan özel risk ve danışmanlık firmalarına kadar 13 farklı veri kaynağına göre kamu sektöründeki yolsuzluk algısını ölçüyor. Yolsuzlukla mücadelede en iyi performans gösteren ülke en çok puan toplayarak ilk sıralarda yer alıyor.
Bu yılki rapora göre Avrupa’nın yolsuzlukla mücadele kabiliyeti yetersiz kalıyor. Uluslararası Şeffaflık Örgütü'nün Avrupa analistleri, yasal boşluklar, yetersiz uygulama ve kaynak kıtlığının bir süredir AB ülkelerinin yolsuzlukla etkin bir şekilde mücadele etmesini engellediğini söyledi.
Raporda, “Ancak şimdi bazı hükümetler daha da ileri giderek yolsuzlukla mücadele çerçevelerini zayıflatıyor ya da siyasileştiriyor ve hukukun üstünlüğünün erozyona uğramasına izin veriyor” görüşüne yer verildi.
Macaristan, Slovakya, Bulgaristan, Romanya ve Malta AB içerisinde en düşük puanlı ülkeler olurdu.
Türkiye 107’nci sırada
Yolsuzlukla mücadelede Fransa dört puan düşerek 67, Almanya ise üç puan düşerek 75. sıraya geriledi. Danimarka 90 puanla, Finlandiya 88 puanla ve Singapur 84 puanla dünya genelinde en yüksek puan alan ülkeler oldu. Güney Sudan ve Somali sadece 8 puan alarak en kötü performans gösteren ülkeler.
Türkiye iki senedir olduğu gibi bu sene de 34 puanda aldı. Bu puanla Türkiye’nin yolsuzluk mücadelesindeki sıralaması 180 ülke arasında 107’nci oldu.
Yolsuzlukla mücadele endeksinin küresel ortalaması 2023 yılına göre değişmeyerek 43 puanda kaldı. Ülkelerin üçte ikisi 50 puanın altında not alarak sınıf geçemedi.