Walmart, bir teknoloji şirketi midir?

İki gün önce, MIT Technology Review dergisindeki bir yazının başlığı, "Walmart, teknoloji şirketine dönüştüğüne inanmamızı istiyor"du. Bu başlığın nedeni, Walmart'ın son yıllardaki davranış değişiklikleri. Walmart, Amerika'da 1962'de kurulmuş dev bir perakende şirketi. Uzun yıllar boyunca yüksek büyüme oranlarıyla bugüne gelip, dünyadaki en büyük şirketleri gelirlerine göre sıralayan Fortune 500 listesinde, 1.sıraya yerleşmiş. 2000li yılların başından beri ilk üçteki yerini koruyan bu şirket, neden teknoloji şirketi olmaya heves eder ki?

Önce Walmart son günlerde neler yapmış ona bakalım. Sondan başlarsak, bu haftanın başında, Walmart, dünyanın en büyük teknoloji şirketlerinden biri olan Microsoft ile bir işbirliği anlaşması imzaladı. Microsoft'un etkinliğinde ortaklıklarını açıklarken, Walmart'ın Microsoft'un bulut servisini kullanacağını duyurdular. Ama bununla sınırlı kalmayacağına ilişkin de işaret verdiler. Birlikte yapay zeka, büyük veri gibi farklı alanlarda teknoloji projelerine odaklanmalarını bekliyoruz. Walmart, daha önce de, yapay zekayı e-ticarette kullanmak üzere Google ile işbirliğini açıklamıştı. Daha buna benzer robotik, sanal gerçeklik gibi alanlardaki girişimlerini de örneklendirmek mümkün.

Tüm bunların arkasında bir Amazon tehditi olduğu uzun süredir konuşuluyor. Amazon'un hem perakende sektöründeki hem de yeni teknolojilerdeki rekabet gücünün hızla artırması Walmart'ın endişelerini artırıyor. Hep diyorum ya, yeni teknolojiler yalnızca üretim yöntemlerini değiştirmiyor, bu kez şirketlerin davranış biçimlerini de değiştiriyor. Walmart'ın teknoloji şirketleriyle işbirliklerinin yanı sıra, son iki yılda ciddi şekilde artan patent sayılarına da dikkat çekmek gerek. Walmart'ın toplam 2721 patenti ve patent başvurusu var. Bunların yüzde 60'ı son bir buçuk yılda alınmış. Yani Walmart toplam patenlerinin yarısından fazlasını 2017 ve 2018 yılında almış. Geçtiğimiz günlerde 3 tane de blockchain patenti aldığını açıklamıştı. Patentlerin teknolojilere göre dağılımına baktığımızda da, son yıllardaki yeni teknolojiler odağını rahatlıkla izleyebiliyoruz. Peki yine de bu gelişmelere rağmen dünyanın en büyük şirketini, Amazon neden endişelendirmeye devam ediyor?

Aşağıdaki tablo Walmart ve Amazon'un birkaç açıdan karşılaştırmasını içeriyor. Önce Walmart'ın bu kez gelirlerine göre sırasına değil de, piyasa değerine göre sıralamasına bakalım. 2018 yılında dünyadaki şirketlerin piyasa değerine göre sıralamasında Walmart, 264 milyar dolarlık değer ile 16.sırada yer alıyor. 2009'da piyasa değeri 204 milyar dolarmış ve 3.sıradaymış. Yani son 10 yılda piyasa değerine göre sıralaması giderek kötüleşmiş. Listeye yeni şirketler girmiş. İşte bunlardan biri Amazon. Yine bu piyasa değerine göre sıralamada, Amazon 2018 yılında 701 milyar dolarlık değer ile 4.sırada yer alıyor. 2009 yılında Amazon listede yokmuş, değeri de 31 milyar dolarmış. Walmart'ın gelirlerine göre 1.sırada yer aldığı ve yıllardır ilk üçteki yerini koruduğu Fortune 500 listesinde ise, Amazon 26.sırada. Listeye 2009 yılında 485. sıradan girmiş. Walmart'ı endişelendiren başka bir konu da karlılığının her yıl daha da düşmesi. Amazon'un ki ise katlanarak artmaya devam ediyor. Walmart'ın patent sayılarından bahsetmiştik. Ona karşılık Amazon'un 12432 patenti var. İşte tam da bu nedenlerle Walmart'ın son yıllarda davranış değişikliğine gitmesi ve kendisini teknoloji şirketi olarak tanımlama çabası son derece normal. Dünya artık değişti. Geleneksel şirketler hayatta kalmak ve rekabet güçlerini koruyabilmek için, bu değişime uyum sağlamaya çalışıyorlar. Yeniye uyum sağlayamayan ortadan kayboluyor ya da şekil değiştiriyor. Benzer bir şeyi ülkeler için de söylemek mümkün. Büyüme dinamikleri değişiyor. Yeni teknolojilerle geleneksel sektörlerini dönüştürebilen ülkeler ancak rekabet güçlerini koruyabilecek.