VUCA’dan FLUX’a geçiş…

Ufuk TARHAN
Ufuk TARHAN FÜTÜRİST UFUK ufuk.tarhan@dunya.com

Yapay zekâ çağında yeni bir zihinsel model

Yaklaşık otuz yıldır iş dünyasında ve lider­lik alanında sıkça kullanılan VUCA kavra­mı (Volatile-değişken, Uncertain-belirsiz, Complex-karmaşık, Ambiguous-muğlak), liderlerin değişim ve belirsizlik dönemlerin­de etkin yönetim için kullandıkları önemli bir referans oldu.

İlk olarak 1985 yılında ya­yımlanan “Leaders: Strategies for Taking Charge” kitabıyla gündeme gelen bu kav­ram, 20. yüzyılın sonlarında ve 21. yüzyılın başında iş dünyasının temel yaklaşımı hali­ne geldi. Özellikle küreselleşme dalgası, eko­nomik krizler, hızlı teknolojik gelişmeler ve dijital dönüşüm süreçleriyle beraber VUCA, iş dünyasında belirsizlikleri anlamak ve yö­netmek için kritik bir araç olarak görüldü.

Ancak günümüzde yapay zekânın iş hayatını, liderliği ve toplumları kökten değiştirdiği bir dönemde VUCA’nın artık içinde bulunduğu­muz gerçekliği tam olarak açıklamak için ye­terli olup olmadığını yeniden düşünmemiz gerekiyor. İşte tam da bu noktada, VUCA’nın ötesine geçmemizi sağlayacak, yeni çağın ihtiyaçlarına uygun, yenilikçi bir yaklaşım olan FLUX devreye giriyor.Çünkü artık VU­CA’nın açıklayamadığı, çok daha zorlu ve hızlı bir döneme giriyoruz. Yapay zekânın iş hayatını ve liderliği köklü biçimde değiş­tirdiği günümüzde değişim, dönemsel veya öngörülebilir olmaktan çıktı.

Artık değişim sürekli, hızlanan ve birbirini tetikleyen bir yapıya dönüştü. Belirsizlik ise sadece bek­lenen değil, yapay zekânın karar alma sü­reçlerine doğrudan entegre olmuş, kaçı­nılmaz bir gerçeklik haline geldi. Bu ne­denle bugün daha çevik, akışkan ve deneysel bir zihinsel modele ihtiyacımız var. Bu yeni zihinsel modelin adı: FLUX.

FLUX, sadece değişimle mücadeleyi de­ğil, değişimi aktif olarak yönlendirmeyi ve geleceği birlikte şekillendirmeyi he­defleyen bir anlayışı ifade ediyor. FLUX; hızlı hareket etme, esnek düşünme ve sürekli olarak deney yapma kültürünü temsil ediyor.

FLUX zihniyetinin dört temel boyutu:

F > Hızlı (Fast): Değişim artık durmaksı­zın hızlanıyor. İnovasyon döngüleri ve karar alma süreçleri gerçek zamanlı ve anında tep­ki vermeyi zorunlu kılıyor. Liderlerin gerçek zamanlı adaptasyon yetkinliklerini geliştir­meleri gerekiyor.

L > Akışkan (Liquid): Geleneksel sektör sınırları belirsizleşiyor. İş modelleri dönü­şüyor, sektörler birleşiyor ve şirketler esnek ekosistemlere dönüşüyor. Artık katı yapılar değil, akışkan, uyarlanabilir yapılar değer yaratıyor.

U > Bilinmez (Uncharted): Yapay zekâ çağı, eski oyun kurallarını tamamen yeni­den yazıyor. Geçmiş verilerin geleceği öngö­remediği, belirsizliğin norm olduğu yeni böl­gelerde hareket ediyoruz. Stratejik öngörü ve ileri senaryo planlaması vazgeçilmez ha­le geldi.

X > Deneysel (eXperimental): Karma­şıklıkla baş etmenin yolu sürekli test etmek, öğrenmek ve hızlı adapte olmaktan geçiyor. Başarı artık mükemmel cevabı bulmak değil; hızla denemek, yeni yollar keşfetmek ve çe­vik bir şekilde öğrenmektir.

Yeni bir çağ başlıyor hatta başladı!

Dr. Timothy T.Tiryaki tarafından geliştirilen bu yeni yaklaşımla VUCA’yı, yani değişimi yalnızca anlamlandırma ve uyum sağlama dönemini geride bırakıyoruz.. FLUX zihniye­tiyle değişime pasif olarak tepki veren de­ğil; değişimi bizzat yaratan, yönlendiren ve şekillendiren bir döneme adım atıyo­ruz. Bu yeni çağda, yapay zekâ ve dijital dö­nüşüm rüzgârlarında sadece ayakta kalmayı değil, yeniliklere öncülük etmeyi hedefleme­liyiz.

Dönüşümü benimseyerek, geleneksel yaklaşımları sorgulayarak, alışılmışın dışına çıkarak kendi geleceğimizi cesaretle tasarla­malıyız. FLUX modeli, belirsizliği tehdit olmaktan çıkarıp fırsata dönüştürmemiz için bize yeni kapılar açıyor. Şimdi hareke­te geçme, deneme cesaretini gösterme ve sı­nırları yeniden tanımlama vakti!

Zamanın akışına kapılanlar değil, akışı yönetenler geleceği belirleyecek. Önümüzde iki seçe­nek var: Ya dönüşümü yöneteceğiz ya da dönüşüm tarafından yönetileceğiz! Gele­ceği şekillendirmek bizim elimizde. Bu ça­ğın liderleri, FLUX zihniyetiyle yarını bu­günden inşa edenler olacak...

(Kaynak: Timothy T Tiryaki, PhD, Lin­kedIn)

Yazara Ait Diğer Yazılar Tüm Yazılar
Agentic şirket ne demek? 25 Şubat 2025
Geleceği hackleyin! 18 Şubat 2025