Video, mobil internet ve büyük veri...
İnternet ve dijital pazarlama alanında Türkiye'nin öncü girişimlerinden Webrazzi'nin düzenlediği Webrazzi Summit 2013, geçtiğimiz çarşamba günü yerli ve yabancı konuşmacıların katılımıyla gerçekleştirildi. İnternet alanında yatırım fırsatlarının, pazarlama yöntemlerinin ve e-ticaretin konuşulduğu zirvenin öne çıkan başlıkları, mobil internet ve online video alanındaki yükselişti. Diğer yandan, geçtiğimiz yıllara göre depolanma ve işlenme olanakları artan "büyük veri"nin markalar tarafından nasıl kullanılabileceği ve bu verilerin işlenmesiyle hayatımızda nelerin değişeceği üzerine de ilginç tartışmalar gerçekleştirildi. Bazı oturumlar, katılımcıların en azından bir bölümü için biraz teknik kaçsa da, online dünyada nelerin değiştiğini ve değişeceğini derli toplu görmek açısından ufuk açıcı bir konferans gerçekleşti.
Bünyesinde Türkiye merkezli video platformu izlesene.com'u da barındıran Nokta İnternet Teknolojileri'nin CEO'su Tümay Asena, son bir yıl içinde online dünyada videonun çok büyük bir değişim geçirdiğini ve patlama yaşadığını dile getirdi. 2012 -2013 Haziran ayları arasındaki internet kullanım alışkanlıklarına bakıldığında, video yüzde 57 ile en hızlı büyüyen kategori durumunda. Asena, artık televizyon için üretilen içeriğin internete aktarılması yerine -olması gerektiği gibi- internet için özel video içeriği üretilmesinin yaygınlaştığını belirterek video başına tüketilen sürenin düşmesine rağmen video tüketiminin hızla arttığına dikkat çekti.
Türkcell Kurumsal İlişkiler Müdürü Koray Öztürkler'in verdiği rakamlar da online video üretiminde ve tüketiminde mobil internetin giderek daha fazla ağırlık kazandığını gösteriyor. 2009'da hayatımızda 3G teknolojisi olmadığı dönemde mobil data kullanımının 2 terabyte olduğunu, 2012'de bu kullanımın 49 TB'ye yükseldiğini, 2013'ün ilk yarısında ise 51 TB'ye erişildiğini belirten Öztürkler'in verilerine göre, bu data kullanımının üçte ikisi de video kaynaklı. Koray Öztürkler, Türkiye'de sosyal medya kullanımının birçok ülkenin ilerisinde olmasına rağmen, internetten araştırma konusunda Türkiye gibi ülkelerin geriye düştüğüne dikkat çekiyor. Bu durum da büyük ölçüde Türkçe içerik ve uygulama eksikliğinden kaynaklanıyor. Öztürkler bu açıdan kendi ihtiyaçlarımıza göre Türkçe içerik ve yazılım geliştirilmesinin teşvik edilmesi gerektiğini söylüyor.
Webrazzi'nin ilgi çeken konuşmacılarından olan Yandex arama motorunun CEO'su Arkady Volozh da, mobil cihazlarla aramanın yaygınlaşmasıyla web 2.0 gibi arama 2.0 aşamasına geçtiklerini söylüyor. Artık yalnızca arama sonuçlarını listelemekle yetinmediklerini, bunun yerine arayan kişiyi doğrudan etkileşime gireceği, işini göreceği linke yönlendirdiklerini belirterek bu gelişmeyi mobilden arama yapan bireylerin aksiyon ihtiyacına bağlıyor.
Konferansta Facebook, IAB Türkiye ve Genius tarafından açıklanan veriler de, online dünyanın mobil internet ve video patlaması yaşadığını gösteriyor. Facebook'un verilerine göre, Türkiye'deki yaklaşık 36 milyon internet kullanıcısının 33 milyonu Facebook üyesi ve bunun 20 milyonu mobil olarak bağlanıyor. Online izleyici ölçümleri yapan Genius'tan Lauris Lietavietis'in açıkladığı verilere göre, Türkiye'de mart-ağustos arasında tablet ve akıllı telefonların toplamından oluşan mobil cihaz penetrasyonu yüzde 21'den yüzde 25'e yükseldi. Bunun içinde akıllı telefonlar yüzde 21'le çok büyük bir ağırlığa sahip. 2012'nin başından 2013 Ağustos sonuna kadar geçen sürede toplam internet trafiği içinde mobil trafiğin payı da yüzde 1,35'ten yüzde 7,37'ye yükseldi. 2014'te de bu oranın yüzde 25'e yaklaşacağı tahmin ediliyor.
IAB Türkiye (Interactive Advertising Bureau) verileri de dijital reklamda videonun yükselişini teyit ediyor. 2012'nin ilk yarısı ile 2013'ün ilk yarısı arasında toplam dijital reklam harcamaları yüzde 30 artarken bunun içinde video reklamların payı yüzde 6'ya ulaşmış durumda. Ancak aynı dönem içerisinde video reklamları yüzde 96'yla en hızlı artan dijital reklam harcaması kategorisini oluşturuyor.
Mobil erişimdeki yükseliş hem online video ve haber üretimini destekliyor, hem de anlık verinin kullanılabilir hale getirilmesi konusunda büyük fırsatlar sunuyor. Bir zamanların anlık mesajlaşma platformu (1996) ICQ'nun kurucusu Yossi Vardi de videoda büyük bir gelişme olacağını öngörüyor, ama Vardi'ye göre esas büyük fırsat, iki veya daha fazla farklı veri arasında korelasyon sağlayarak insanlara anlık bilgi sunabilmekte. Çünkü insanlar gerçek zamanlı olarak ne olup bittiğini görmek, bilmek istiyorlar. "Büyük veri"nin özgünlüğü ve işlenebilirliği yatırım için büyük olanaklar sunuyor.
Konferansın son konuşmacılarından; artırılmış gerçeklik teknolojileri alanında çalışan Bilippar'dan Ambarish Mitra'nın "Büyük veri" konusunda söyledikleri de Vardi'nin görüşüyle örtüşüyor. Mitra, depolama ve veri işleme kapasitesi arttıkça, daha büyük verilerin depolanabildiğini, elde edilen verilerin geriye doğru işlenmesiyle, bu verinin karar verme aşamasında daha çok kullanılabilir hale geleceğini belirtiyor.
Yani gelecekte, "büyük veri"yi işleme kapasitesine sahip makineler bize ne yapacağımızı söyleyebilecek. Peki, çok korkutucu olmasın! En azından "Fikir verebilecek" diyelim.