Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu…

Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde kabul edilen "Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu" Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe girdi.

Avrupa Birliği'nin uzun yıllardan beri ısrarla çıkarılmasını istediği Yasa, gıda ürünlerinin üretimi ve arzı, hayvan hareketleri, hayvan refahı, veterinerlik hizmetleri, bitki sağlığı, yem ve diğer pek çok konuda önemli değişiklikler öngörüyor.

Bu değişikliklerden bazılarını daha önce ayrıntılı olarak bu sütunda yazdık.

Özellikle bu Yasa ile Hayvan Islah Kanunu'nun kaldırılması ile ıslah çalışmalarının yapılamayacağı endişesi var.

Sorumlu yönetici çalıştırma zorunluluğu ile ilgili düzenleme nedeniyle çok sayıda ziraat mühendisi ve gıda mühendisinin işsiz kalma tehlikesi var.

Tartışılacak çok yönü olan Yasa, 13 Haziran'da Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe girdi.

Yasa'nın getirdiği düzenlemelerden bazıları şöyle:

1- Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, ihbarı mecburi bir hastalığın varlığı veya şüphesi ya da yeni bir salgın durumunda inceleme yapmak, teşhis etmek, gerekli kontrol ve koruma önlemlerini almak zorunda.  Bu önlemler arasında hayvanların karantinaya alınması, itlaf ve imha edilmesi de var. Avrupa'da yaygın olarak kullanılan hayvan hasatlıkları bildirim sistemi Türkiye'de de kurulacak. İhbarı mecbur hastalıkların yayılmasının önlenmesi amacıyla bakanlık tarafından alınan tedbirlere, getirilen yasaklama ve kısıtlamalara uymayanlara 5 bin lira ceza uygulanacak.

2- Hayvan sahipleri veya sahibi adına bakıcısı, hayvanlarını kaydetmek zorunda. İşletmeye  veya işletmeden çıkan, yeni doğan, ölen veya kesilen hayvanları Tarım Bakanlığı'na bildirmek zorunda.Bulaşıcı hayvan hastalığını ya da sebebi belli olmayan hayvan ölümlerini bakanlığa bildirmeyen hayvan sahipleri ve bakıcıları ile muayene eden veteriner hekimlere 500 lira ceza verilecek.

3- Tanımlanmamış ve belgesiz hayvan kesimi yapan yerlere 10 bin lira ceza uygulanacak. Bakanlıkça izin verilen yerler dışında hayvan satışı yapanlara bin lira ceza verilecek.

4- Kaçak getirilen canlı hayvan ve ürünler, piyasaya dağıtılmışsa sahibi tarafından toplanacak. Ürününü piyasadan toplamaması halinde, toplamama cezası olarak sahiplerine 5 bin lira ceza verilecek.

5- Hayvan gen kaynaklarının korunması, ıslahı, geliştirilmesi, yaygınlaştırılması ve pazarlanmasına yönelik özel hukuk hükümlerine tabi birliklerin kurulması öngörülüyor.

6- Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, bitki ve bitkisel ürünlerde zarar yapan organizmaların yurt içine girişi veya yurt içinde yayılmasını engellemek için, inceleme, teşhis, gerekli kontrol ve koruma önlemlerini almakla görevli olacak. Bakanlıkça belirlenen bitki, bitkisel ürün ve diğer maddelerin dolaşımında bitki pasaportu bulundurulması zorunlu olacak.

7- Veterinerlik hizmetlerinde, muayenehane, klinik, poliklinik, hayvan hastanesi, ev ve süs hayvanı satış yerleri, hayvan eğitim, barınma yerleri, otel hizmeti veren hayvan bakımevleri, hayvan pazar ve borsaları, damızlık kümes, kuluçkahaneler, hayvan hastalıkları teşhis, analiz ve üretim laboratuvarları, deney hayvanı üretici ve tedarikçileri Tarım ve Köyişleri Bakanlığı'ndan izin almaları gerekiyor. Muayenehane, klinik ve polikliniklerin açılması için yalnızca veteriner hekimlere izin verilecek.

8- Gıdaların piyasaya arzı ile ilgili Tarım Bakanlığı'na önemli yetkiler tanınıyor. Yasaya göre, insan sağlığı için tehlike oluşturan ve tüketime uygun olmayan gıda, güvenilir olmayan gıda kabul edilecek.Güvenilir olmayan gıda, gıdayla temas eden madde ve malzeme piyasaya sunulamayacak. Tarım Bakanlığı, güvenilir olmadığına dair yeterli şüphenin oluşması halinde gıdanın piyasaya arzını kısıtlayacak veya piyasaya arz edilen gıdayı toplatabilecek. Ayrıca bakanlık, insan sağlığını göz önünde bulundurarak, bazı madde ve ürünlerin, gıda olarak veya gıda üretiminde kullanılmalarını kısıtlayabilecek ya da yasaklayabilecek.

9- Tarım Bakanlığı tarafından belirlenen hijyen esaslarına aykırı hareket eden birincil üretim yapanlara bin, perakende iş yerlerine 2 bin, diğer iş yerlerine 5 bin lira ceza uygulanacak.

10- Bozulan ve son tüketim tarihi geçen ürünleri satanlara bin lira ceza verilecek.Resmi kontrol sonucu bozulduğu, kokuştuğu, ambalajı ürüne zarar verecek şekilde hasar gördüğü, son tüketim tarihi geçtiği tespit edilen ürünlerin piyasada bulunması, satışa veya tüketime sunulması halinde iş yeri sahiplerine bin lira ceza uygulanacak.

11- İnsan tüketimine uygun olmayan gıdalar, masrafları sorumlusuna ait olmak üzere piyasadan toplatılacak ve mülkiyetinin kamuya geçirilmesine karar verilecek. Bu ürünleri üreten veya piyasaya arz edenler hakkında savcılığa suç duyurusunda bulunulacak.

12- Onaylı veteriner sağlık ürünlerinden birini taklit etmek suretiyle sahtesini üreterek piyasaya arz edenler, onaylı bitki koruma ürünlerinden ve zirai mücadele alet ve makinelerinden birini taklit etmek suretiyle sahtesini üreterek piyasaya arz edenler, 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası ve bin gün adli para cezasıyla cezalandırılacak.

Oldukça kapsamlı olan Yasa'nın tam metnini www.tarimdunyasi.net adresinden okuyabilirsiniz.