Veri yüklü nesnelerin ithalatı ve ihracatı
Sayın DÜNYA okurları, Ticaret/Gümrük Başmüfettişi Kerim Çoban, Gümrük Dünyası Der-gisi’nde önemli bir konuya değinmiş. Konuya yakından bakınca sürpriz sayılacak veriler ortaya çıkıyor.
Türkiye’de yüksek teknoloji gerektiren ve stratejik önem taşıyan ürünlerin yıllık ihracat rakamları içindeki payı çok düşük, hatta yok denecek kadar azdır. Türkiye’nin ihracatının %62’sini düşük ve orta teknoloji gerektiren ürünler, %36.30’unu orta-ileri teknoloji gerektiren ürünler, %1.70’ini ise yüksek teknoloji gerektiren ürünler oluşturuyor. Türkiye, toplam ihracatı içerinde yüksek teknoloji içeren ürün ihracatının payı en düşük olan OECD ülkesidir.
Veri ve yüklü taşıyıcıların ithaline ilişkin mevzuat düzenlemeleri, Gümrük Kanunu’nun birinci maddesinden hareketle Gümrük Yönetmeliği’nin 54. maddesinde, ihracatına iliş-kin mevzuat düzenlemeleri ise Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 06.04.2016 tarih ve 2016/5 sayılı genelgesiyle yapılmış bulunuyor.
Günümüz şartlarına bakıldığında bu düzenlemelerin ihtiyaca cevap vermekten uzak olduğu anlaşılıyor.
Veri ya da komut yüklü bilgi taşıyıcılarının ithalatı sırasında ilgili gümrük idaresi, mevcut gümrük mevzuatını dikkate alarak gümrük kıymetinin belirlenmesinde, fatura üze-rinde taşıyıcı ortamın maliyet veya kıymetinden ayırt edilebilmesi koşuluyla, sadece somut olan taşıyıcı ortamın (CD, DVD, flash bellek, çip, yonga, vb.) kendisinin maliyeti veya kıymetini esas alıyor. İthalatların yapılma nedenini oluşturan, taşıyıcıların içinde bulunan (soyut olan) veri veya komutların maliyet veya kıymetini dikkate almıyor.
Yine aynı mevzuata göre, veri ya da komut yüklü bilgi taşıyıcılarının ihracatı sırasında ilgili gümrük idaresi, gümrük kıymetinin belirlenmesinde sadece somut olan taşıyıcı or-tamın (CD, DVD, flash bellek, çip, yonga, harddisk gibi elektronik ortamlar ve basılı kâğıt ortamlar, vb.) kendisinin maliyeti veya kıymetini esas alıyor ve soyut olan veri veya komutların maliyet veya kıymetini dikkate almıyor. Dolayısıyla, veri veya komutların maliyet veya kıymeti ihracat beyannamesine yansıtılamıyor.
Hali hazırda, CD, DVD, flash bellek, çip, yonga, hard disk gibi taşıyıcılar içinde bulu-nan/taşınan bilgi, yazılım, program, proje, biyokimyasal formül, know-how, çizim, teknik şema, tasarım, vb. teknolojik ürünlerin ihracatını fiilen gerçekleştirmek çok zor görünüyor. Hatta, çeşitli soruşturmalara da konu olabiliyor.
Başta Ticaret Bakanlığı olmak üzere ilgili birimlerce en kısa sürede konuya ilişkin gerek-li ve yeterli kanuni düzenlemelerin yapılması gerekiyor. Türkiye olarak bir taraftan üre-tim ve ihracatımızı artırmaya çalışırken, bir taraftan da ihracat işlemlerini kolaylaştırmak ve ihracatı cazip hale getirmek, ihracatın ve ihracat işlemlerinin önündeki engelleri azaltmak zorundayız.