Vergisini zamanında ödeyen mükelleflere vergi İndirimi
08/03/2017 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 6824 Sayılı Kanun'la Gelir Vergisi Kanunu'nun mülga mükerrer 121'inci maddesi yeniden düzenlenerek getirilen vergiye uyumlu mükelleflere vergi indirimi 1/1/2018 tarihinden itibaren verilmesi gereken yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannamelerinde uygulanmak üzere 8/3/2017 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Dolayısıyla, anılan “vergi indirimi“ 1 Ocak 2018 tarihinden intibaren uygulanmaya başlamaktadır.
Konuya ilişkin düzenleme ve açıklamaları içeren 301 Seri Nolu Gelir Vergisi Genel Tebliği 23.12.2017 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanmış olup, anılan uygulamaya ilişkin usul ve esaslar şöyledir:
1) Vergi indiriminden yararlanacak olanlar ve indirimin şartları;
Aşağıda belirtilen şartları taşımaları kaydıyla vergi indiriminden;
- Ticari, zirai veya mesleki faaliyeti nedeniyle gelir vergisi mükellefi olanlar,
- Finans ve bankacılık sektörlerinde faaliyet gösterenler, sigorta ve reasürans şirketleri, emeklilik şirketleri ve emeklilik yatırım fonları hariç olmak üzere kurumlar vergisi mükellefleri
yararlanabileceklerdir.
Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin vergi indiriminden yararlanabilmeleri için;
a) İndirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile bu yıldan önceki son iki yıla ait tüm vergi beyannamelerini kanuni süresi içerisinde vermiş ve bu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergileri kanuni süresi içerisinde ödemiş olmaları,
b) İndirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile bu yıldan önceki son iki yıl içerisinde haklarında beyana tabi vergi türleri itibarıyla ikmalen, re’sen veya idarece yapılmış bir vergi tarhiyatının bulunmaması,
c) İndirimin hesaplanacağı beyannamenin verildiği tarih itibarıyla vergi aslı (vergi cezaları dahil) 1.000 Türk Lirası'nın üzerinde vadesi geçmiş borçlarının bulunmaması,
d) İndirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile önceki dört takvim yılında Vergi Usul Kanunu'nun 359'uncu maddesinde düzenlenen ve kaçakçılık sayılan fiilleri işlememiş olmaları, gerekmektedir.
(Öte yandan, kanuni süresi içerisinde verilen bir beyannameye ilişkin olarak, kanuni süresinden sonra düzeltme amacıyla veya pişmanlıkla verilen beyannameler vergi indiriminden yararlanılmasına engel teşkil etmeyecektir. Ancak, indirimden yararlanılabilmesi için bu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerin de kanuni süresi içerisinde ödenmiş olması gerekmektedir. Kanımızca, kanuni süresi içinde verilmesi unutulan beyannamelerin, henüz ödeme süresi geçmeden verilmesi ve ödemenin de zamanında yapılması halinde de vergi inidiriminden yararlanılabilmelidir. Ancak bu konuda Maliye Bakanlığının farklı düşündüğü ve vergi indiriminden yararlanılamayacağı görüşünde olduğu anlaşılmaktadır.)
Ayrıca, her bir beyanname itibarıyla 10 TL’ye kadar yapılan eksik ödemeler, söz konusu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerin kanuni süresi içerisinde ödenmiş olması şartının ihlali anlamına gelmez.
İndirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile bu yıldan önceki son iki yıl içerisinde haklarında beyana tabi vergi türleri itibarıyla ikmalen, re'sen veya idarece yapılmış bir tarhiyat bulunmaması gerekmekte olup, anılan tarhiyatın kesinleşip kesinleşmediğine bakılmaksızın, indirimden yararlanılamayacaktır. Ancak, söz konusu dönemlere ilişkin olarak ikmalen, re'sen veya idarece yapılan tarhiyatların indirimin hesaplanacağı gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken süreden önce kesinleşmiş yargı kararlarıyla veya Vergi Usul Kanununun uzlaşma ya da düzeltme hükümlerine göre tamamen ortadan kaldırılmış olması ve diğer şartların da sağlanması kaydıyla vergi indiriminden yararlanılması mümkün olacaktır. Fakat, yapılan tarhiyatların kesinleşmiş yargı kararları, uzlaşma veya düzeltme hükümleri ile kısmen ortadan kaldırılması durumunda ise indirimden yararlanılamayacaktır.)
Belirtilen şartları taşıyan mükellefler; yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannameleri üzerinden hesaplanan verginin %5'ini, ödenmesi gereken gelir ve kurumlar vergisinden indirerek vergi indiriminden yararlanabileceklerdir.
Vergi indiriminden yararlanan mükelleflerin belirtilen şartları taşımadığının sonradan tespiti halinde ilgili vergilendirme döneminde indirim uygulaması dolayısıyla ödenmeyen vergiler, vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın tarh edilecektir.
2) Vergi indirimi uygulaması
Vergi indirimine ilişkin şartları haiz mükellefler, yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannameleri üzerinden hesaplanan gelir veya kurumlar vergisinin %5'i oranında vergi indirimi tutarını hesaplayacaktır. (Kanun maddesindeki hükümden ve Tebliğdeki açıklamalardan vergi indiriminin “yıllık beyannameler“ üzerinde hesaplanan gelir veya kurumlar vergisinden yapılacağı anlaşılmakta olup,“geçici gelir veya kurumlar vergisi beyananmeleri“ üzerinde hesaplanan vergilerden vergi indirimi yapılamayacaktır.)
Vergi indirimi tutarı, her hal ve takdirde 1 milyon Türk Lirası'ndan fazla olamayacaktır. Bu suretle hesaplanan vergi indirimi tutarı, öncelikle bu beyannameler üzerinden ödenmesi gereken gelir veya kurumlar vergisinden indirilebilecektir. Vergi indirimi tutarının ödenmesi gereken vergiden fazla olması halinde ise kalan tutar, yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihi izleyen bir tam yıl içinde mükellefin beyanı üzerine tahakkuk eden diğer vergilerinden mahsup edilebilecektir. Bu süre içerisinde mahsup edilemeyen tutarlar red ve iade edilmeyecektir.
Örnek: Vergi indiriminden yararlanma şartlarının tamamını sağlayan ve 2017 hesap dönemine ait kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde hesaplanan kurumlar vergisi 22 milyon TL olan (H) AŞ’nin bu hesap dönemine ilişkin olarak yurtiçinde kesinti suretiyle ödemiş olduğu kurumlar vergisi tutarı 400 bin TL’dir. (H) AŞ aynı döneme ilişkin olarak ayrıca 20 milyon TL geçici vergi ödemiştir.
Vergi indirimi tutarı = Hesaplanan kurumlar vergisi X İndirim oranı
= 22.000.000 TL X 0.05 = 1.100.000 TL
olarak hesaplanmış olsa da (H) AŞ’nin yararlanabileceği vergi indirimi tutarı 1.000.000 TL olarak dikkate alınacaktır.
Buna göre, (H) AŞ. vergi indiriminden aşağıdaki şekilde yararlanacaktır:
A. Hesaplanan kurumlar vergisi 22.000.000 TL
B. Hesaplanan vergi indirimi tutarı 1.000.000 TL
C. Mahsup edilecek vergiler toplamı 20.400.000 TL
- Kesinti suretiyle ödenen vergi 400.000 TL
- Ödenen geçici vergi 20.000.000 TL
Ç. Ödenmesi gereken kurumlar vergisi (A-C) 1.600.000 TL
D. Mahsup edilen vergi indirimi tutarı 1.000.000 TL
E. Ödenecek kurumlar vergisi (Ç-D) 600.000 TL