Vergide elektronik dönüşüm kapsamı genişliyor
Cenk Ulu - Duygu Akalp
Son günlerde Gelir İdaresi Başkanlığı’nın vergi uygulamalarındaki elektronik dönüşüm sürecini hızlandırdığını görüyoruz. Başkanlık, 6 Nisan 2018 tarihinde e-Arşiv, e-Fatura ve e-İrsaliye uygulamalarına ilişkin kayıtlı kullanıcı kapsamının genişletilmesi ve ilave açıklamalar yapılması amacıyla hazırladığı tebliğ taslaklarını yayımladı.
Bugün itibariyle e-Arşiv uygulamasında 13 bin’den fazla, e-Fatura uygulamasında 72 bin ‘den fazla ve e-İrsaliye uygulamasında ise yeni bir uygulama olması ve zorunluluk kapsamında olmaması sebebi ile 37 kayıtlı kullanıcının olduğunu görüyoruz.
Taslak içeriğine gelmeden önce, ilk olarak 2013 yılındaki mevzuat düzenlemesi ile karşımıza çıkan e-Arşiv Fatura Uygulaması, maliyet açısından sağladığı verimlilik ve operasyonel kolaylıklar sayesinde, uygulamaya geçme zorunluluğu olmasa dahi birçok şirket tarafından hızlı bir şekilde kullanılmaya devam ediyor. e-Arşiv Uygulaması, yayımlandığı günden itibaren internet üzerinden satış yapan ve bununla birlikte satış hasılatı 5 milyon TL üzerinde bulunan mükellefler için zorunluluk kapsamındaydı. Taslak tebliğe baktığımızda; internetten satış yapma koşulunun kaldırılmasının gündeme geldiğini ve hasılatı 5 milyon TL’nin üzerinde bulunan tüm e-fatura mükelleflerine e-Arşiv Fatura kullanma zorunluluğu getirilebileceğini görmekteyiz.
433 sıra no.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’nde güncellemeler yapılmak suretiyle yayımlanan tebliğ taslağında e-Arşiv Uygulaması zorunluluk kapsamına;
İnternet üzerinden mal ve hizmet satışı yapma zorunluluğu şartı kaldırılarak, 2017 ve müteakip hesap dönemi brüt satış hasılatı 5 milyon TL ve üzeri olan mükellefler,
e-Fatura ve e-Defter uygulamasına kayıtlı bulunan mükellefler,
e-Ticaret aracı hizmet sağlayıcıları, İnternet reklamcılığı hizmet aracıları ile İnternet ortamında ilan yayınlayan mükelleflerin dahil olması gündeme gelmiştir.
Buna ek olarak, e-Arşiv ya da e-Fatura kullanmayan firmalar tarafından düzenlenen faturaların 50 bin TL’yi aşması halinde, söz konusu faturanın e-Arşiv Fatura olarak düzenlenmesi konusuna değinilmiştir.
Bir diğer yenilik ise taslakta söz konusu olan mükellef gruplarının, e-Arşiv faturalarının düzenlenmesinde ve müşterilere kâğıt ortamda tesliminde, el terminallerini de kullanılabilmelerinin mümkün kılınması olmuştur. Geçmişte e-Arşiv uygulamasına kayıtlı birçok mükellef, siyah beyaz e-Arşiv fatura çıktısı verebilmek için Gelir İdaresi Başkanlığı’na yazılı olarak başvurarak özel izin almaktaydı. El terminallerinden alınan çıktının siyah beyaz olması sebebi ile diğer kayıtlı tüm mükelleflere e-Arşiv fatura üzerinde Gelir İdaresi Başkanlığı ambleminin renkli olarak yer alması şartıyla faturanın kâğıt nüshasının siyah beyaz olarak kullanılmasına izin verilmesi planlanmakta olup kâğıt nüshası üzerinde yetkiliye ait ıslak imza ile kaşe damgasının bulunması zorunlu tutulmuştur.
e-Arşiv uygulamasının yanı sıra, daha önce kapsam olarak 10 milyon TL brüt satış hasılatı sınırında bulunan e-Fatura uygulaması kullanımı, hazırlanan tebliğ taslağı ile birlikte 5 milyon TL sınırına çekilmektedir. Dolayısıyla 2019 Ocak ayı itibariyle hasılatı 5 milyon TL üzerinde olan firmaların e-Fatura ve e-Arşiv fatura kullanmaları gündeme gelmiştir. Bununla birlikte, taslak tebliğe göre, e-İrsaliye uygulaması, e-Fatura kayıtlı kullanıcılarına bir kez daha zorunlu hale getirilmektedir. e-Fatura'nın kâğıt çıktısının mal teslimi anında irsaliye yerine geçer belge olarak kabul edilmesinin de tebliğ taslağı ile gelen kolaylıklardan biri olduğunu söyleyebiliriz.
Maliye Bakanlığı’nın elektronik dönüşümdeki öncü rolünün devam ettiğini ve kapsamın genişlemesi için çalışmalar gerçekleştirdiğini görebiliriz. Öte yandan, söz konusu uygulamalar gerek tebliğler gerek teknik kılavuzlarla düzenlenirken, sektörel ve operasyonel çeşitliliğin geçmişte de olduğu gibi göz önünde bulundurulması şirketlerin uygulamada yaşayacağı sorunları ve riskleri azaltacaktır.