Vergide beklenen düzenlemeler

Ülkemizde her yıl ortalama altı-yedi önemli vergi kanunu çıkmaktadır. Çeşitli kanunların içinde yer alan büyüklü küçüklü çok sayıda vergi düzenlemesi bu sayıya dahil değildir.

1. Vergide 2011 yılında neler yapıldı?

2011 yılında geniş kitleleri ilgilendiren önemli bir vergi ve prim affı kanunu çıkmıştır. Kapsamında; kamuya olan borçların yapılandırılması, matrah artırımı ve stok, ortaklardan alacaklar ve kasa hesabı düzeltmeleri olan bu kanunun uygulaması devam etmektedir.

Bu yıl ayrıca, teknoloji bölgelerinde uygulanan teşviklerle ilgili önemli düzenlemeler yapılmıştır. Yapılan düzenlemelerle, bölgelerdeki mevcut teşviklerin süreleri uzatılmış, teşviklerin kapsamına bölgede çalışan destek personeli dahil edilmiş, personelin bölge dışında geçen sürelere ilişkin ücretleri teşviklerden yararlanır hale getirilmiştir.

2. Önümüzdeki dönemde ne bekleniyor?

Hükümet kurulması süreci ve başta Bütçe Kanunu olmak üzere yıl sonu rutin ve acil düzenlemeler dikkate alınırsa, bu yıl artık kapsamlı vergi düzenlemelerinin yapılması olasılığının düşük olduğu söylenebilir.

2012 yılının vergi düzenlemeleriyle dolu bir yıl olacağı şimdiden söylenebilir.

Önümüzdeki süreçte yapılması beklenen vergi düzenlemeleri;

- Yatırım Ortamını İyileştirme Koordinasyon Kurulu (YOİKK) Teknik Komiteler Eylem Planı

- 2010-2014 Türkiye Sanayi Strateji Belgesi

- Adalet ve Kalkınma Partisinin Seçim Beyannamesi

dokümanlarında yer alan bilgilerden hareketle aşağıda özetlenmiştir.

Hükümet Programının açıklanması sonrasında yapılacak düzenlemeler daha da belirginleşecektir.

YOİKK Teknik Komiteler Eylem Planı'nda yer alan eylemler

YOİKK Eylem Planları'nda yer alan eylemlerin gerçekleşme oranı oldukça yüksektir. Bu çerçevede, aşağıda yer alan eylemlerin büyük ölçüde gerçekleşeceği öngörüsünü yapmakta bir sakınca yoktur.

YOİKK Teknik Komiteleri tarafından yatırım ortamının iyileştirilmesine yönelik olarak 2011-2012 döneminde gerçekleştirilecek eylemler, 5 Mart 2011 tarihinde düzenlenen 15. YOİKK toplantısında karara bağlanmıştır.

Vergi ve Teşvikler Teknik Komitesi'nin eylem planında 10 eylem bulunmaktadır. Bu eylemlerle ilgili özet bilgiler Tablo-1'de yer almaktadır.

Tabloda özetlenen eylemlerden bir kısmında aksiyon alınmış ve bugün itibariyle bazı faaliyetler gerçekleştirilmiştir. Bu çerçevede Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar'da önemli değişiklikler yapılmıştır. Eylem planının bu satırı tamamlanmış gözükmekle birlikte, önümüzdeki dönemde bu mevzuatta yeni değişikliklerin yolabileceği tahmin edilmektedir.

Öte yandan, tabloda yer alan, yatırım teşviklerinde vergi belirsizliklerinin giderilmesi ve transfer fiyatlandırması ile ilgili eylemlerin takvime uygun olarak gerçekleştirilemediği görülmektedir.

2010-2014 Türkiye Sanayi Strateji Belgesi'nde yer alan eylemler

2010-2014 dönemi Sanayi Strateji Belgesi toplam 72 eylemden oluşmakta olup dördü vergi uygulamaları ile ilgilidir. Bu eylemlerle ilgili özet bilgi Tablo-2'de yer almaktadır.

Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu'nda 2010 yılında değişiklik yapılmıştır. Tabloda yer alan bu eylemin tamamlandığı düşünülmektedir.

Ar-Ge teşvikleri ile ilgili eylem planının ayrıntısında vergi teşviklerinin bulunup bulunmadığı bilinmemekle birlikte, vergi teşviklerinin de bu kapsamda olduğu tahmin edilmektedir.

Adalet ve Kalkınma Partisi seçim beyannamesine göre yapılacak düzenlemeler

Adalet ve Kalkınma Partisi seçim beyannamesinin "Gelir Politikası" bölümünde, yapılan vergi düzenlemeleri özetlenmiş, "Gelir Politikasında 2023 Hedeflerimiz" başlığı altında ise uzun vadede hedefler açıklanmıştır.

Beyannamede, kısa/orta/uzun vadede yapılacakların ayrımı yapılmamıştır. Dolayısıyla 2011-2012 döneminde yapılması öngörülen düzenlemeler açık değildir.

Beyannamede yer alan ve önümüzdeki süreçte yapılması öngörülen dikkat çekici faaliyetler şu şekilde özetlenebilir:

- Vergi politikasının; ekonomik büyümeyi, yatırımı ve istihdamı destekleyecek ve kayıt dışılığın azaltılmasını sağlayacak şekilde gözden geçirilmesi

- Vergi gelirlerinin oransal dağılımının dolaysız vergiler lehine değiştirilmesi

- Ar-Ge faaliyetlerinin desteklenmesine, istihdamın artırılmasına ve bölgeler arası gelişmişlik farklılıklarının azaltılmasına yönelik yaklaşıma devam edilmesi

- Vergi sisteminin sadeleştirilmesi

- Etkin bir tahsilat sistemi oluşturulması

- Vergiye gönüllü uyumun artırılması ve vergi tabanının genişletilmesine yönelik çalışmaların sürdürülmesi

Öte yandan, Seçim Beyannamesinin "Ar-Ge ve İnovasyonda 2023 Hedeflerimiz" başlıklı bölümünde;

- 2023'te Ar-Ge harcamalarının GSYH'nin % 3'üne çıkarılması

- Ar-Ge harcamalarının üçte ikisinin özel sektör tarafından yapılması

- TZE Ar-Ge araştırmacısı sayısının 300 bine çıkartılması

- Ar-Ge istihdamını teşvik edecek ihtiyaç odaklı yaklaşımların hayata geçirilmesi

-  Araştırma sonuçlarının ticari ürün ve hizmete dönüşümüne öncelik verilmesi

- Devlet bütçesinden Ar-Ge'ye ayrılan kaynakların artırılması

- Daha çok KOBİ'nin Ar-Ge ve yenilik yapmasının sağlanması

hedeflerine yer verilmiştir.Bu hedefler yeni olmamakla birlikte, özellikle vurgulanması ve Beyannamede önemli bir yer tutması, Ar-Ge faaliyetleriyle uğraşan işletmelere önemli bir mesaj vermektedir.

Yapılması beklenen düzenleme Öngörülen takvim

Yeni Gelir Vergisi Kanunu'nun yürürlüğe konması Haziran 2012

Çağrı merkezi, muhasebe ve raporlama gibi hizmetleri sadece yurt dışına vermek üzere kurulacak işletmelere vergisel teşvikler getirilmesi Haziran 2012

Vergi beyanname ve bildirimlerinden mümkün olanların birleştirilmesi Haziran 2012

Yatırım maliyetlerinin ve kayıt dışılığın azaltılması bakış açısıyla damga vergisi ve harçların gözden geçirilmesi Haziran 2012

Transfer fiyatlandırmasında, ikincil mevzuatın tamamlanmasına dönük çalışmaların yapılması, idari altyapının güçlendirilmesi Aralık 2011

Yatırım teşvik sisteminin revizyonu Mart 2011

Yatırım teşviklerinde vergi uygulamalarıyla ilgili olarak var olan belirsizliklerin giderilmesi Nisan 2011

Vergi denetiminde standardizasyon ve koordinasyon sağlanması, özelge sisteminin etkin hale getirilmesi Aralık 2011

Ar-Ge teşviklerinde, uygulamada ortaya çıkan belirsizliklerin ve kurumlar arası uygulama farklılıklarının giderilmesi Temmuz 2011

Mükellef cari hesabı oluşturularak, tahakkuk ve tahsilat hesaplarının bir arada görülmesi, izlenmesi, tahakkuk, tecil, terkin ve mahsup işlemlerinin sanal ortamda eşleştirilerek işlemlerin hızlandırılması Mart 2012

Yapılması beklenen düzenleme Öngörülen takvim

Gelir vergisinin yeniden düzenlenmesi 2012

Vergi beyanname ve bildirimlerinin yeniden gözden geçirilmesi 2011 - 2014

Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanun taslağının TBMM'ye sevki 2011 - 2014

Özel sektör tarafından yürütülen Ar-Ge projelerine verilen desteklerin artırılması 2011 - 2014