Vergi planlaması aracı olarak elektronik ortamlar

2021 Ekim ortasında çıkartılan 7338 sayılı Kanun ile, 1.1.2022’den itibaren elektronik ortamlardaki bazı faaliyetler için gelir vergisi ve katma değer vergisi istisnası getirildi.

Şöy­le ki;

(i) internet ortamındaki sosyal ağ sağlayıcı­ları üzerinden metin, görüntü, ses, video gibi içerikler paylaşan sosyal içerik üreticilerinin bu faaliyetleri ile

(ii) Akıllı telefon veya tablet gibi mobil cihaz­lar için uygulama geliştirenlerin elektronik uy­gulama paylaşım ve satış platformları üzerin­deki faaliyetleri

üzerinden elde edilen kazançlar gelir vergi­sinden kısmen, bu kazançlara konu teslim ve hizmetler ise katma değer vergisinden tama­men istisna edildi.

Yasa teklifine göre; “İnternetin yoğun kulla­nımı ve bu alandaki gelişmeler, daha önce ta­nımı olmayan faaliyet konuları oluşturmuş, bu faaliyetlerin yaygınlığı, tüm yaş kesimleri iti­bariyle yürütülebilir olması bu alanın vergilen­dirilmesinde basitliğin sağlanması ihtiyacını doğurmuş”tu. Yani, istisnanın nedeni bu faali­yetleri denetim zorluğuydu.

28.12.2023’de ya­yınlanan 7491 sayılı Kanun ile, istisnanın kap­samı genişletildi. İnternet ve benzeri elektro­nik ortamlar üzerinden sosyal içerik üreticiliği ile mobil cihazlar için uygulama geliştiriciliği­nin yanına, “internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden sunulan hizmetler” yo­luyla elde edilen kazançlar da eklendi.

Bunlar, bireysel kurs, eğitim, veri işleme ve geliştirme, ürün tanıtımı gibi hizmetleri kapsıyor. Gelir vergisindeki bu genişleme, KDV’ye de kendi­liğinden yansıdı. Çünkü Katma Değer Vergisi Kanunu’nda (md.17, f.4, b.a), Gelir Vergisi Ka­nunu’nun istisna hükmüne (mük. md.20/B’ye) doğrudan atıf var. Geçtiğimiz hafta çıkan KDV Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair 54 seri no’lu tebliğ ile idari aşamada da bu düzenlenmiş oldu.

Gelir Vergisi istisnası

Gelir vergisi artan oranlı tarife yapısına sa­hiptir ve %15, %20, %27, %35 ve %40 şeklin­dedir. Getirilen istisna nedeniyle, sosyal içe­rik üreticiliği, internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden sunulan hizmetler ile mo­bil cihazlar için uygulama geliştiriciliği yoluyla elde edilen kazançlar, tarifenin dördüncü basa­mağındaki gelir diliminde yer alan tutarı aşma­dığı sürece sadece %15 oranında vergilendiri­lir. Yani, %15’lik oran nihai gelir vergisidir.

2024 yılı için bu sınır 3.000.000 TL’dir. Kar­şılaştırma için, 2024 yılında mesken kira ge­liri istisnasının 33.000 TL, taşınmaz satışın­dan elde edilen değer artış kazancı istisnasının 87.000 TL, arızi kazanç istisnasının 200.000 TL, yıllık brüt asgari ücretin ise 240.030 TL olduğunu belirtelim. İstisna uygulamasının temel şartı, tüm kazancın Türkiye’de kurulu bir banka hesabı üzerinden tahsil edilmesidir.

Banka, yapılan ödemeden %15 vergi kesintisi yaparak ilgilisi adına vergi idaresine bildirir ve öder. Elde edilen kazanç dördüncü gelir dilimi­ni aşarsa, istisna uygulanmaz ve mükellef ka­zancını yıllık gelir vergisi beyannamesi ile bil­dirir. Yıl içinde banka tarafından yapılan vergi kesintileri ise yıllık beyanname üzerinden he­saplanan vergiden indirilir.

Katma Değer Vergisi istisnası

Sosyal içerik üreticiliği, internet ve benze­ri elektronik ortamlar üzerinden sunulan hiz­metler ile mobil cihazlar için uygulama gelişti­riciliği yoluyla elde edilen kazanca konu teslim ve hizmetler, katma değer vergisinin tamamen dışındadır.

Üstelik artan oranlı tarifenin dördüncü gelir dilimi aşıldığında dahi katma değer vergisi istisnası devam etmektedir.

Vergi planlaması

Her vergi istisnası, neticede yasal bir vergi planlaması aracıdır. Sosyal içerik üreticiliği, internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerin­den sunulan hizmetler ile mobil cihazlar için uygulama geliştiriciliği bakımından cazip fak­törlerden biri, bu işi yapan kişinin başka bir ge­lirinin, örneğin işletmesi nedeniyle ticari ka­zancının olmasının, onun bu istisnadan fay­dalanmasını engellememesidir.

Bu durumda soralım: parçalara bölme yöntemi uygulansa, yani bir işletmenin sahibi, ortakları ya da çalı­şanları, örneğin işletmenin faaliyeti kapsamın­da verilen bireysel kurs ve eğitimleri “işletme­ye ait olmayan elektronik hesaplar üzerinden verse”, bu durumda gelir vergisi ve katma değer vergisi istisnası uygulamasını ne engelleyebi­lir? Yasal düzenlemelerin, etraflıca düşünüle­rek kaleme alınması gerekir.