Vergi mükelleflerine kayıtlarını düzeltme imkanı geldi!...

Milyonlarca mükellefi ilgilendiren çok önemli düzenlemeler geldi. Hepimiz biliyoruz ki mükelleflerin vergi ile başı hoş değil. Kimileri vergi yükü altında ezilirken kimileri vergiyi tanımıyor, vergi dairesinin yolunu bilmiyor. Gerçekten Türkiye’de ciddi bir vergi adaletsizliği olgusu yaşanıyor. Bu sonuçta; vergi kanunlarındaki istisna ve muafiyetlerin fazlalığı, birilerine bir şeyler verilmek istendiğinde hemen vergiden vazgeçme refleksi, siyasilerin bütçe gelirlerini koruma endişesi, mükelleflerin sosyolojik ve kültürel tavırları, açıkçası demokrasinin zayıflığı çok etkili oluyor. 

Bunların her biri başlı başına bir konu…

Biz yine kendi konumuza dönelim ve vergi mükelleflerine çok ciddi kolaylıkların sağlandığını belirtelim. 19 Ağustos 2016 tarihli Resmi Gazete’de 6736 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Kanun yayımlandı. Bu kanunda yer alan kolaylıkların sayısı fazla ve hepsini bir iki yazı içine sıkıştırmak mümkün değil. Dolayısıyla belli başlıklar halinde konuları ele almak gerekiyor.

Bu yazımızda vergi mükelleflerine sağlanan kayıtlarını düzeltme imkanı hakkında bilgi vermek istiyoruz. Yani deftere tabi vergi mükelleflerinin kayıtları ile fiili durumunu birbirine uyumlaştırma düzenlemelerinden bahsediyoruz.

Gelen düzenlemeler iki başlık altında toplanmış durumda:

1. İşletmede olup kayıtlarda olmayan varlıklar

2. Kayıtlarda olup işletmede bulunmayan varlıklar

İşletme olup kayıtlarda olmayan varlıklar:

- Emtia veya mal stokları,

- Makine ve teçhizatlar, 

- Demirbaşlar, olarak sıralanmış.

Kayıtlarda olup işletmede bulunmayan varlıklar ise; 

- Emtia veya mal stokları,

- Kasa mevcudu ve

- Ortaklarlardan alacaklar, şeklinde belirlenmiş.

Kanun düzenlemesinden anlıyoruz ki; kayıtlarda olup işletmede bulunmayan emtia, makine ve teçhizat ile demirbaşlar kapsama girmiyor. Aynı şekilde işletmede fiilen olup kayıtlarda olmayan kasa mevcutları da bu kapsam dışında bırakılmakla beraber Kanunun 7. maddesiyle kayıtlara sokulması imkanı getiriliyor. 

Kanunla getirilen düzenlemeleri açıklamaya çalışalım.

İşletmede olup kayıtlarda olmayan emtia veya mal stokları: Vergi Usul Kanunu’nun 267. maddesine göre emsal bedeli ile kayıtlara alınacaktır. Yeni kayıtlara alınan emtia veya mal stokları yüzde 18 oranındaki KDV genel oranına tabi ise bu oran yerine yüzde 10 oranı uygulanacaktır; eğer indirimli orana tabi ise (örneğin yüzde 1 veya 8 gibi) bu indirimli oranın yarısı (yani yüzde 4 veya yüzde yarım) uygulanacaktır. Bu hesaplanan KDV sorumlu sıfatıyla beyan edilerek ödenecektir. Beyan edilen emtia üzerinden hesaplanan KDV tutarı 1 numaralı beyannamede genel esaslar çerçevesinde mal ve hizmet teslimleri üzerinden hesaplanan KDV’den indirilecektir. Bu işlemler en geç 30 Kasım 2016 tarihine kadar yapılabilecektir.

İşletmede olup kayıtlarda olmayan makine, teçhizat ve demirbaşlar: Bunlar da aynen emtia gibi emsal bedeli ile değerlendirilerek kayıtlara alınacaktır. Yeni kayıtlara alınan makine, teçhizat ve demirbaşlar için emtiada olduğu gibi KDV hesaplaması ve ödemesi yapılacaktır. Bu işlemler için de son tarih 30 Kasım 2016 olacaktır.

Kayıtlarda olup işletmede bulunmayan emtia stokları: Aynı türden emtialara ilişkin cari yıl kayıtlarına göre tespit edilen gayrisafi kar oranı dikkate alınarak fatura düzenlenecek ve her türlü vergisel yükümlülükler yerine getirilerek kayıtlardan çıkarılabilecektir. Söz konusu işlemlerin yapılabilmesi için 30 Kasım 2016 tarihi aşılamayacaktır.

Kayıtlarda olup işletmede bulunmayan kasa mevcudu: Sadece bilanço esasına göre defter tutan kurumlar vergisi mükellefleri için getirilen bir düzenlemedir. Buna göre 31.12.2015 tarihli bilançoda yer almakla birlikte işletmede bulunmayan kasa mevcutları 30 Kasım 2016 tarihine kadar vergi dairesine bildirilecektir. Beyan edilen tutar üzerinden yüzde 3 oranında vergisi hesaplanacak ve beyanname verme süresi içinde ödenecektir. Ancak beyan edilen tutarlar vergi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınamayacaktır. 

Kayıtlarda olup işletmede bulunmayan ortaklardan cari hesap alacakları: Bu imkan da aynen işletmede bulunmayan ve fakat kayıtlarda bulunan kasa mevcudu gibi işleyecektir. Yani; şirketin ortaklarından olan alacaklarının düzeltilmesi karşılığı yüzde 3 oranında bir vergi alınacaktır. 30 Kasım 2016 tarihine kadar beyan edilecek ve bu süre içinde vergisi ödenecektir. Örneğin şirketin ortaklarından olan fiktif alacağı 1 milyon lira ve adat faizi de yüzde 11 olsa, her yılın sonunda 110 bin lira adat faizine ilişkin (yüzde 20 vergi oranıyla) 22 bin lira kurumlar vergisi doğacaktır. Oysa bu paranın beyanı ise sadece ve bir kez 30 bin lira ödenecek ve kayıtlar ile fiili durum birbiriyle örtüşmüş olacaktır. 

Açıkçası mükellefler için çok güzel imkanlar sağlanmış durumda. Dahası da var!...