Vergi incelemesinde olanlar için matrah artırımına başvuru tarihinin öne
Vergi ve Sigorta Prim Affı Kanunu hangi aşamada?
Kamuoyu tarafından Vergi ve Sigorta Prim Affı Kanunu olarak bilinen "Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve Diğer Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun" 13 Şubat 2011 tarihinde TBMM'de kabul edilerek 6111 sayı ile yasalaşmıştır.
Kanun, Cumhurbaşkanı'nca onaylanıp Resmi Gazete'de yayımlandıktan sonra yürürlüğe girecektir.
Kanun hangi olanakları sağlıyor?
Kanunla çok sayıda kanunda değişiklik yapılmaktadır. Kanunun, vergi ve prim affına ilişkin hükümleriyle;
" Kesinleşmiş kamu alacaklarının yeniden yapılandırılmasına,
" İhtilaflı kamu alacaklarının tasfiyesine,
" Matrah artırımına,
" Kayıt ve muhasebe düzeltmelerine,
" Varlık barışı uygulamasıyla ilgili süre uzatımına,
ilişkin olarak yükümlülere oldukça iyi olanaklar sağlamaktadır.
Kanun'un matrah artırımı düzenlemeleri, yararlananlara hangi hakları sağlamaktadır?
Matrah artırımında bulunulması, artırımda bulunulan yıllar ve vergi türleri için daha sonra;
" Vergi incelemesi ve
" Ek tarhiyat yapılmasını engellemektedir.
Hangi vergiler ve dönemler için matrah/vergi artırımı yapılabilir?
Kanunda matrah artırımı sadece aşağıdaki vergilerle ve 2006-2009 yılları ile sınırlı olarak düzenlenmiştir:
" Gelir vergisi
" Kurumlar vergisi
" Katma değer vergisi
" Gelir ve kurumlar vergisi stopajı (sadece sayılan stopaj türleri için)
İncelemede olanlar matrah artırımı yapabilirler mi?
Hem daha önce haklarında vergi incelemesi yapılanlar hem de kanunun yayımı tarihi itibariyle incelemede olanlar matrah artırımı yapabilirler.
Matrah artırımı yapılması devam eden incelemeleri etkiler mi?
Kanunun yayımlandığı tarihten önce başlamış olan vergi incelemeleri devam edecektir.
Bununla birlikte, matrah artırımında bulunanlar nezdinde yapılan vergi incelemelerinin tamamlanması için inceleme elemanına bir süre sınırı getirilmiştir.
Yapılan düzenlemeye göre, artırımda bulunan mükellefler hakkında başlanılan vergi incelemelerinin, kanunun yayımlandığı tarihi izleyen ayın başından itibaren bir ay içerisinde sonuçlandırılamaması halinde, bu işlemlere devam edilemeyecek ve incelemeye son verilecektir.
İncelenenlerin matrah artırımında bulunmalarının zamanı ne kadar önemli?
Kanunun yayımı tarihi itibariyle incelenenlerin, inceleme tamamlanmadan önce matrah artırımında bulunmaları, artırılan matrahın incelemede bulunacak matrah farkından mahsup edilmesi olanağı nedeniyle son derece önemlidir.
Bu mükelleflerin şimdiden matrah artırımı konusunda karar vererek, istemeleri durumunda, kanunun yayımı ile birlikte harekete geçmelerinde yarar bulunmaktadır.
İncelemede bulunan matrah farkından, artırılan matrahın mahsubuna ilişkin örnek
Konu aşağıdaki tabloda, kurumlar vergisi için matrah artırımında bulunan bir mükellef dikkate alınarak, farklı durumlara göre örnekle açıklanmıştır.
Artırılan Matrah Tutarı (TL) İnceleme Sonucu Bulunan Fark (TL) Yapılacak Uygulama
100 100 Artırılan matrah ile inceleme sonucu bulunan matrah farkı eşit olduğundan;
" Artırılan matrah nedeniyle hesaplanan vergi, matrah artırımına ilişkin düzenlemeler çerçevesinde ödenecek
" İnceleme sonucu herhangi bir tarhiyat yapılmayacak ve ceza uygulanmayacaktır.
100 75 Artırılan matrah inceleme sonucu bulunan matrah farkından büyük olduğundan;
" Artırılan matrah nedeniyle hesaplanan vergi, matrah artırımına ilişkin düzenlemeler çerçevesinde ödenecek
" İnceleme sonucu herhangi bir tarhiyat yapılmayacak ve ceza uygulanmayacaktır.
100 125 İnceleme sonucu bulunan matrah farkı artırılan matrahtan büyük olduğundan;
" Artırılan matrah nedeniyle hesaplanan (100 TL x % 20) 20 TL vergi matrah artırımına ilişkin düzenlemeler çerçevesinde ödenecek
" İnceleme sonucu bulunan fark tutarı ile artırılan matrah tutarı arasındaki fark üzerinden (125 TL - 100 TL = 25) 5 TL kurumlar vergisi tarhiyatı yapılacak ve ceza uygulanacak,
" İnceleme sonucu yapılacak ek tarhiyat için ayrıca, Kanun hükümlerinden yararlanmak mümkün olacaktır.
Matrah artırımında bulunulmamışsa veya incelemede artırım tutarından fazla fark bulunmuşsa, yapılacak tarhiyat için hangi olanaktan yararlanılabilir?
Yukarıda da belirtildiği gibi, kanunun yayımlandığı tarihten önce başlanıldığı halde, bu tarihe kadar tamamlanamamış olan vergi incelemelerine devam edilecektir.
Bu işlemlerin tamamlanmasından sonra tarh edilecek vergi, ceza ve gecikme faizi için kanunun 4. maddesinde yer alan ve aşağıda açıklanacak olan olanaktan yararlanmak mümkündür. Bu madde hükmünden yararlanılmak istenmesi durumunda ödenecek ve silinecek vergi, ceza ve gecikme faizi tutarları aşağıdaki tabloda yer almaktadır.
Ödenecek Tutarlar Silinecek Tutarlar
" Tarh edilen verginin % 50'si
" Vergi aslına bağlı olmayan cezaların % 25'i
" Gecikme faizi yerine kanunun yayımlandığı tarihe kadar, ödenecek tutar üzerinden, TEFE/ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutar
" Kanunun yayımlandığı tarihten sonra ihbarnamenin tebliği üzerine belirlenen dava açma süresinin bitim tarihine kadar hesaplanacak gecikme faizi " Tarh edilen verginin kalan % 50'si
" Vergi aslına bağlı cezaların tamamı
" Vergi aslına bağlı olmayan cezaların % 75'i
" Gecikme faizinin tamamı
Açıklanan olanaktan yararlanma koşulları nelerdir?
Bahsedilen olanaktan yararlanabilmek için;
" İhbarnamenin tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içerisinde yazılı başvuruda bulunulması,
" İhbarnamenin tebliğini izleyen aydan başlamak üzere ikişer aylık dönemler halinde altı eşit taksitte ödeme yapılması,
şarttır.
İncelemenin bitiş tarihi önemli midir?
Yukarıda da açıklandığı gibi, kanunun yayımı tarihinden önce başlanan vergi incelemeleri devam edecektir. Matrah artırımından yararlanmayanlar için incelemenin bitirilme tarihine ilişkin bir sınırlama bu kanunla getirilmemiştir.
Bu durumda inceleme ne zaman biterse bitsin, inceleme sonucu yapılacak tarhiyat için yukarıdaki şekilde ihbarnamenin tebliğ tarihinden itibaren 30 günlük süre içinde başvurularak, getirilen olanaktan yararlanılabilir.