Vergi affı uygulamasında süreler
VERGİ PORTALI / Recep BIYIK
Vergi ve sigorta prim affı düzenlemelerini getiren 6111 Sayılı Kanun, 25 Şubat 2011 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Bu makalede, kanunda yer alan hükümlerden yararlanmak için yapılacak başvurular ile bu başvurular sonucu hesaplanacak vergilerin ödeme süreleri özetlenmiştir.
1. Genel olarak başvuru süresi
6111 Sayılı Kanun'un;
· 2'nci maddesinde, 25 Şubat 2011 tarihi itibariyle kesinleşmiş borçların yeniden yapılandırılmasına,
· 3'üncü maddesinde, aynı tarih itibariyle kesinleşmemiş veya dava aşamasında bulunan borçların yeniden yapılandırılmasına,
· 5'inci maddesinde, pişmanlıkla veya kendiliğinden verilen beyannamelere,
· 6, 7 ve 8'inci maddelerinde matrah/vergi artırımına,
ilişkin düzenlemelere yer verilmiştir.
Kanunun bu düzenlemelerinden yararlanmak isteyenlerin, 12 Mart 2011 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan tebliğ ekinde yer alan örnek dilekçeleri kullanarak, kanunun yayımı tarihini izleyen ikinci ayın sonuna kadar alacaklı vergi dairesine başvurmaları gerekmektedir.
Kanunun yayım tarihini izleyen ikinci ayın son günü olan 30 Nisan tatile rastladığından, başvurular tatil gününü izleyen ilk işgünü 2 Mayıs 2011 tarihi mesai saati sonuna kadar yapılabilecektir.
2. Genel olarak ödeme süreleri
Yukarıda 1'inci bölümde belirtilen düzenlemelerden yararlanmak için başvuruda bulunanların, kanun hükümleri çerçevesinde hesaplanan borçlarını bir defada veya taksitle ödemek konusunda tercih olanakları bulunmaktadır.
Borcun tamamının bir defada ödenmesinin tercih edilmesi durumunda, ödemenin 31 Mayıs 2011 tarihi mesai saati sonuna kadar yapılması gerekmektedir.
Tercihini taksitler halinde ödemek yönünde kullananlara 36 aya kadar vade olanağı tanınabilmektedir. Borcunu taksitle ödemek isteyenler için 6, 9, 12 ve 18 olmak üzere dört farklı taksit seçeneği bulunmaktadır.
Taksitle ödemede ilk taksit 31 Mayıs 2011 tarihi mesai saati sonuna kadar ödenecektir. Diğer taksitler ise birer ay atlamalı olarak ödenmeye devam edilecektir. Buna göre ödemeyi 6 taksitte yapmak isteyenler taksitlerini; Mayıs, Temmuz, Eylül ve Kasım 2011 aylarında ödeyeceklerdir.
3. İnceleme sonucu salınan vergilerin yapılandırılmasında başvuru ve ödeme süresi
6111 Sayılı Kanun'un 4'üncü maddesinde, 25 Şubat 2011 tarihinden önce başlanan vergi incelemelerine devam edileceği hükme bağlandıktan sonra, inceleme sonucunda salınan vergi ve kesilen cezaların yeniden yapılandırılmasına ilişkin düzenlemelere yer verilmiştir.
Kanun'un yayımlandığı tarih itibariyle inceleme aşamasında bulunan işlerle ilgili olarak daha sonra yapılan tarhiyatlar için kanunun 4'üncü maddesinden yararlanılabilinmesi;
· İhbarnamenin tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içerisinde yazılı başvuruda bulunulması,
· İlk taksit ihbarnamenin tebliğini izleyen aydan başlamak üzere ikişer aylık dönemler halinde altı eşit taksitte ödeme yapılması ile mümkün olacaktır.
Buna göre inceleme sonucu salınacak vergi ve kesilecek cezaların yeniden yapılandırılmasında başvuru ve ödeme süresi, incelemenin bitiş ve ihbarnamenin tebliğ tarihine bağlı olarak belirlenmektedir.
4. Pişmanlıkla beyanda verginin zamanında ödenmesinin önemi
Bir önceki bölümde özetlendiği üzere, pişmanlıkla verilen beyanname üzerine hesaplanan vergi bir defada 31 Mayıs 2011 tarihi mesai saati sonuna kadar ödenecek veya ilk taksit 31 Mayıs 2011 tarihi mesai saati sonuna kadar olmak üzere; 6, 9, 12 veya 18 eşit taksitte ödeme seçeneklerinden biri tercih edilerek taksitle ödenebilecektir.
Kanun kapsamında pişmanlıkla beyan edilen vergilerin kanunda öngörülen süre ve şekilde tamamen ödenmemesi halinde pişmanlık hükümleri ihlal edilmiş sayılmaktadır.
Pişmanlık hükümleri için kısmi ihlal söz konusu değildir. Bu nedenle 6111 sayılı Kanun'un 19. maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan, Kanun kapsamında taksitlendirilen tutarların tamamının ödenmemesi halinde ödenen tutar kadar Kanun hükümlerinden yararlanacağına ilişkin hüküm uygulanmamaktadır.
Bu nedenle, pişmanlıkla verilen beyannameler nedeniyle hesaplanan verginin süresinde ödenmesine dikkat edilmelidir.
5. İncelemede olanlar için matrah artırımında bulunma süresinin önemi
Kanunun 4'üncü maddesine göre, kanunun kapsadığı dönemlere ilişkin olarak, 25 Şubat 2011 tarihinden önce başlanıldığı halde, bu tarihe kadar tamamlanamamış olan vergi incelemelerine devam edilecektir.
Kanunun yayımı tarihinden önce başlanan ve süresi içinde tamamlanan vergi incelemesi sonucu tarhiyata konu matrah farkı bulunması halinde, inceleme raporlarının vergi dairesi kayıtlarına intikal ettiği tarihten önce matrah artırımında bulunulmuş olması şartıyla, inceleme sonucu bulunan fark, artırılan matrahla karşılaştırılacaktır.
Karşılaştırma sonucunda;
· İlgili yıllarda artırılan matrah tutarlarının, inceleme ve takdir sonucu bulunan matrah farkı tutarlarından fazla veya bu tutar kadar olması durumunda, vergi incelemeleri ve takdir komisyonu kararlarına göre vergi tarhiyatı yapılmayacak ve ceza uygulanmayacaktır.
· Vergi incelemeleri ve takdir sonucu belirlenen tarhiyata konu matrah farkının, ilgili yıl için artırılan matrah tutarından fazla olması halinde, aradaki fark tutar kadar matrah farkı üzerinden vergi tarhiyatı yapılıp ve ceza uygulanacaktır.
Kanun'un yayımı tarihi itibariyle incelenenlerin, inceleme tamamlanmadan önce matrah artırımında bulunmaları, artırılan matrahın incelemede bulunacak matrah farkından mahsup edilmesi olanağı nedeniyle son derece önemlidir.
Konu aşağıdaki tabloda, kurumlar vergisi için matrah artırımında bulunan bir mükellef dikkate alınarak, farklı durumlara göre örnekle açıklanmıştır. KDV açısından karşılaştırma, inceleme raporuna göre tarh edilmesi gereken vergi ile artırım nedeniyle ödenecek tutarlar arasında yapılmaktadır.
6. Mal, sabit kıymet, kasa ve ortaklardan alacaklarda düzeltme başvuru süresi ve hesaplanan verginin ödeme zamanı
6111 Sayılı Kanun'un;
· 10'uncu maddesinde, işletmede var olduğu halde kayıtlarda yer almayan mal ve sabit kıymetler,
· 11'inci maddesinde kayıtlarda yer aldığı halde işletmede bulunmayan mal, kasa mevcudu ve ortaklardan alacaklar
için düzeltme olanağı düzenlenmiştir.
Kanunun bu düzenlemelerinden yararlanmak isteyenlerin, kanun uygulamasına ilişkin olarak yayımlanan tebliğ ekinde yer alan örnek dilekçeleri kullanarak, kanunun yayımı tarihini izleyen üçüncü ayın sonu olan 31 Mayıs 2011 tarihine kadar başvurmaları gerekmektedir.
Bu kapsamda yapılan düzeltmeler nedeniyle hesaplanan verginin, beyanname verme süresinin sonuna kadar, bir başka deyişle 31 Mayıs 2011 tarihine kadar ödenmesi gerekmektedir.
TABLO
Artırılan matrah tutarı (TL) İnceleme sonucu bulunan fark (TL) Yapılacak uygulama
100 100 Artırılan matrah ile inceleme sonucu bulunan matrah farkı eşit olduğundan;
· Artırılan matrah nedeniyle hesaplanan vergi, matrah artırımına ilişkin düzenlemeler çerçevesinde ödenecek
· İnceleme sonucu herhangi bir tarhiyat yapılmayacak ve ceza uygulanmayacaktır.
100 75 Artırılan matrah inceleme sonucu bulunan matrah farkından büyük olduğundan;
· Artırılan matrah nedeniyle hesaplanan vergi, matrah artırımına ilişkin düzenlemeler çerçevesinde ödenecek
· İnceleme sonucu herhangi bir tarhiyat yapılmayacak ve ceza uygulanmayacaktır.
100 125 İnceleme sonucu bulunan matrah farkı artırılan matrahtan büyük olduğundan;
· Artırılan matrah nedeniyle hesaplanan (100 TL x % 20 =) 20 TL vergi matrah artırımına ilişkin düzenlemeler çerçevesinde ödenecek
· İnceleme sonucu bulunan fark tutarı ile artırılan matrah tutarı arasındaki fark üzerinden (125 TL - 100 TL = 25) 5 TL kurumlar vergisi tarhiyatı yapılacak ve ceza uygulanacaktır.
· İnceleme sonucu yapılacak ek tarhiyat için kanunun 4'üncü maddesi hükmünden ayrıca yararlanılabilecektir.