Vatandaş otomobil ithalatını yanlış biliyor
Son dönemde okurlarımdan aldığım maillerin önemli bir kısmı gurbetçilerimizden geliyor ve Türkiye’ye gelirken beraberinde getirdikleri kara taşıtlarının nasıl getirilebileceği, bu taşıtların hangi hükümlere tabi olduğu ve bu taşıtların hangi usullere göre hangi sürelerde yurt dışına çıkarılacağı yönünde sorular içeriyor.
Yurt dışında yaşayan çifte vatandaşlık hakkına sahip olan gurbetçilerimizin önemli bir kısmı Türkiye’ye gelişlerinde yaşadıkları ülkede kullandıkları araçları ile birlikte geliyor. Bu araçların Türkiye’den çıkışının yapılacağı sürelere uyulmaması, vatandaşlarımızın yasal düzenlemeleri bilmemeleri ve kulaktan dolma bilgilerle hareket etmeleri nedeniyle, bu kolaylıktan faydalanarak ülkemize araçlarıyla gelen gurbetçilerimizin acı sürprizlerle karşılaşmasına neden oluyor.
Geçici ithalat rejimi kapsamında ithal edilen kişisel ve ticari kullanıma mahsus yabancı plakalı kara taşıtlarına uygulanacak işlemlere ilişkin usul ve esaslar 1 Seri Numaralı Geçici İthal Edilen Kara Taşıtlarına İlişkin Gümrük Genel Tebliği’ne göre; turistik kolaylıklar kapsamında yurtdışından geçici olarak taşıt ithal edebilmek için yurtdışında yerleşik olunması gerekiyor. Kişinin bir yıl içerisinde 185 günden uzun bir süre Türkiye dışında bulunması halinde yurtdışında yerleşik olduğu kabul ediliyor ve turistik kolaylıklar kapsamında taşıt getirmesi mümkün hale geliyor.
Türkiye gümrük bölgesi dışında yerleşik kişilerin getirdikleri taşıtlarına, gümrük idaresi tarafından 365 günlük dönem içerisinde 180 gün süre veriliyor. Malulen emekli olanlar ile ön emeklilik hakkı kazananlar dâhil yurtdışından emekli olanların, emeklilik belgesini ibraz etmeleri hâlinde, taşıtlarına 360 gün süre veriliyor. Eğer kişi, yurda giriş yaptığı anda emeklilik belgesini ibraz edemez ise, kendisine 180 gün süre veriliyor, ancak daha sonra emeklilik belgesini ibraz ettiğinde bu süre 360 güne tamamlanıyor.
Taşıt getirmek istediği tarih itibariyle son 185 gününü kesintisiz olarak Türkiye Gümrük Bölgesi dışında geçirmediği anlaşılan kişilere, yukarıda belirtilen sürelerden taşıtın ve kişinin Türkiye’de kaldıkları süre düşüldükten sonra arta kalan süre kadar süre veriliyor ve taşıta verilecek süre hesaplanırken, taşıt ve kişi için süreler ayrı ayrı hesaplanarak kısa olan süre veriliyor. 1 yıllık sürelerin hesaplanmasında takvim yılı değil, kişinin giriş yaptığı tarih esas alınıyor.
Turistik kolaylıklar kapsamında taşıt getiren kişilerin, taşıtın mülkiyet belgesi (taşıt, giriş yapacak kişiye ait değil ise geçerli bir vekâletname), taşıta ait Türkiye’de geçerli sigorta poliçesi, kişinin pasaportu, yurtdışından emekliler için emekli olduğuna ilişkin konsolosluktan onaylanmış Türkçe tercümeli belgeleri Gümrük İdaresine ibraz etmeleri gerekiyor.
Geçici ithal edilmek istenilen taşıta ilişkin mülkiyet değişikliği yapılmış olması halinde, taşıtın daha önce Türkiye’de bulunduğu süreler göz önünde bulundurulmamakta, taşıt kişinin pasaportuna kaydedilmekte, kara taşıtı ile birlikte karavan, motosiklet, yat, bot, jet/ski vb. taşıtların da getirilmesi mümkün bulunmakta, turistik kolaylıklar kapsamında getirecek taşıtlarla ilgili olarak bir yaş sınırlaması bulunmamakta, sağdan direksiyonlu taşıtlar için bir kısıtlama bulunmamaktadır.
Turistik kolaylıklardan istifade edilerek geçici ithali yapılan taşıtların bir başkasına mülkiyet devrinin yapılması söz konusu değildir. Bu nedenle bu yöndeki şehir efsanelerinin vatandaşlarımız tarafından dikkate alınmaması gerekiyor.
Geçici ithaline izin verilen özel kullanıma mahsus kara taşıtlarının; getiriliş amacı dışında kullanılması, bir başkasına kiralanması, ödünç verilmesi, başka bir şahsa izinsiz devredilmesi, satılması, hak sahibi olmayan kişilerce kullanılması, taşıtla birlikte giren ve belgelerinde kayıtlı olan parçalarının izinsiz olarak değiştirilmesi, kişisel kullanıma mahsus kara taşıtları için yurtta kalma süreleri içerisinde yurtdışına çıkarılmaması veya herhangi bir gümrük idaresine teslim edilmemesi hâlinde, 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu hükümleri saklı kalmak kaydıyla, Kanunun 238 inci maddesi hükmü uyarınca gümrük vergileri tutarının dörtte biri oranında para cezası veriliyor ve geçici ithal izni iptal edilerek taşıt gümrük idaresince teslim alınıyor.
Ancak taşıt, süre bitiminden itibaren 1 ay içinde yurt dışı edilirse 156 TL, 2 ay içinde yurt dışı edilirse 312 TL, 3 ay içinde yurt dışı edilirse 468 TL para cezası uygulanıyor. 3 ayı aşan süreler için ise gümrük vergilerinin dörtte biri oranında para cezası uygulanıyor.
Özellikle taşıtların yurt dışı edilme sürelerine riayet edilmemesi nedeniyle birçok vatandaşımız cezai işlemlerle karşılaşıyor. Bu nedenle, taşıt getiren vatandaşlarımızın yukarıda belirtilen hususlara dikkat etmesi gerekiyor.