Varlık Barışı’nda sayılı günler
29 Mayıs 2013 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren kanunla getirilen Varlık Barışı’ndan yararlanmak için sayılı günler kalmıştır. Beyan veya bildirim süresi 31 Ekim 2013 tarihinde sona ermektedir. Bu nedenle aşağıda uygulamayla ilgili özet bazı notlara yer verilmiştir.
1. Süre uzayacak mı?
Yukarıda belirtildiği gibi, Varlık Barışı’ndan yararlanma süresi 31 Ekim 2013 tarihinde sona ermektedir. Başvuru süresi daha önce 31 Temmuz 2013 iken, Bakanlar Kurulu, kanunun verdiği yetkiyi kullanmış ve süreyi bu tarihe kadar uzatmıştır. Bakanlar Kurulu’nun bu süreyi tekrar uzatma yetkisi yoktur.
2. Kimler yararlanabilir?
Varlık Barışı uygulamasından bütün gerçek ve tüzel kişiler yararlanabilir. Tam mükellef veya dar mükellef olunmasının, gerçek kişiler için faaliyet/gelir türünün veya mükellef olunup olunmamasının bir önemi yoktur.
3. Bildirilebilecek varlıklar nelerdir?
Varlık Barışı kapsamında bildirilebilecek varlıklar, 15.04.2013 tarihi itibariyle yurtdışında bulunan; para, döviz, altın, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ve taşınmazlardan oluşmaktadır.
4. Yapılması gereken işlemler nelerdir?
Uygulamadan yararlanabilmek için, yurt dışında bulunan kapsamdaki varlıkların;
• 31.10.2013 tarihine kadar rayiç bedelle banka, aracı kurum veya vergi dairesine bildirilmesi,
• Bildirilen varlıklardan taşınmazlar dışındaki varlıkların, bildirim veya beyanın yapıldığı tarihi izleyen ayın sonuna kadar Türkiye’ye getirilmesi veya banka veya aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesi,
• Bildirilen varlığın rayiç değeri üzerinden %2 oranında vergi ödenmesi,
gerekmektedir.
5. Vergi zamanında ödenmezse ne olur?
Hesaplanan % 2 verginin vadesinde ödenmemesi durumunda;
• Varlık Barışı’nın sağladığı avantajlardan yararlanılmayacağı gibi,
• Vergi aslı ile gecikme zammının ödenmesi zorunluluğu ortadan kalkmayacaktır.
6. Bildirim veya beyanname nereye verilecektir?
Kapsamdaki varlıkların;
• Vergi dairesine beyanı veya
• Bankalara bildirilmesi,
mümkündür.
Kapsamdaki menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları, aracı kurumlara da bildirilebilir.
Bankalara veya aracı kurumlara bildirim halinde ayrıca vergi dairesine beyanname vermeye gerek yoktur.
7. Beyan nasıl yapılacaktır?
Varlıkların beyanı, yayımlanan genel tebliğ ekinde yer alan beyanname veya bildirim formları kullanılarak yapılacaktır.
Beyanname ve bildirimlerin, yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamelerini elektronik ortamda verenler tarafından elektronik ortamda verilmesi zorunludur. Diğer kişiler ise isterlerse elektronik ortamda verebilirler.
8. Varlık Barışı uygulamasında banka ve aracı kurumların yükümlülüğü nedir?
Banka ve aracı kurumlar, uygulama kapsamında yapılacak işlemlerle ilgili talepleri yerine getirmek zorundadırlar.
9. Varlık Barışı’nın sağladığı avantajlar nelerdir?
Yasal düzenlemeye göre;
• Varlık Barışı kapsamında bildirilen veya beyan edilen varlıklar nedeniyle vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılamamakta,
• Diğer nedenlerle 01.01.2013 tarihinden önceki dönemlere ilişkin olarak düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten sonra başlayan incelemeler sonucu yapılacak tarhiyatlarda, bulunan matrah farklarından kayda alınan varlıkların değeri düşülmektedir.
Düzenleme esas olarak, beyan edilip kayda alınan varlığın değeri kadar, yapılacak incelemeler sonucunda bulunan matrah farkı için tarhiyat yapılmaması güvencesi vermektedir.
10. Hangi vergiler için güvence sağlanmaktadır?
Bir önceki maddede sayılan avantajlar; gelir vergisi, kurumlar vergisi ve katma değer vergisi için sağlanmaktadır. Beyan edilen tutarlar; gelir, kurumlar ve katma değer vergisi tevkifatı yapmak zorunda olanlar adına yapılan vergi incelemeleri sonucu bulunan bu vergilere ilişkin tevkifat matrah farklarından da mahsup edilmektedir.
11. Beyan edilen varlıkla gelir arasında bir ilişki aranır mı?
Beyan edilen varlık, kaynağına bakılmaksızın, kapsama giren vergilerle ilgili matrah farklarından mahsup edilebilir.
Bu çerçevede örneğin, vergi kapsamında beyan edilen bir varlığın değeri, yapılacak bir incelemede tespit edilen beyan dışı bırakılmış kira gelirinden veya taşınmaz satışından elde edilen kazançtan mahsup edilebilir. Yurt dışındaki varlığın bu gelirlerden kaynaklanıp kaynaklanmamasının bir önemi yoktur.
12. Yurtdışındaki varlık kimin adına olmalıdır?
Varlık Barışı uygulamasında esas olan, yurtdışında bulunan varlığın sahibi olan gerçek kişi veya kurum tarafından bildirimidir. Ancak bazı durumlarda, başkası adına kayıtlı varlıkların da uygulama kapsamında beyanı söz konusu olabilir. Bu kapsamda özetle;
• Şirketlerin kanuni temsilcileri veya ortakları,
• Şirket veya şirketin ortakları adına varlıkları 15 Nisan 2013 öncesinde düzenlenmiş bir vekâlet veya temsil sözleşmesine istinaden tasarruf etmeye yetkili olanlar,
adına kayıtlı varlıklar, şirketlerce beyan edilebilir.
Öte yandan, bir şirkete ait olmasına rağmen, yukarıda sayılan kişiler dışındaki kişilerce tasarruf edilen varlıkların şirket adına bildirilebilmesi de mümkündür. Ancak uygulamanın sağladığı avantajlardan yararlanabilmek için, bu varlıkların şirket veya şirket ortaklarına ait olduğunun incelemeler sırasında izah ve ispatı gerekmektedir.