Varlık barışı devam ediyor
Daha önce yapılandırma kanunları içinde yer alan ve birçok defa başvuru süresi uzatılan “Varlık Barışı” uygulaması 7417 sayılı kanunla Kurumlar Vergisi Kanununda Geçici 15. Madde olarak karşımıza çıkıyor.
Varlık Barışı, daha önceki düzenlemelere benzer olmakla birlikte bir takım farklılıklar da içeriyor. Önceki düzenlemelerden en önemli farklar bildirilen veya beyan edilen tutarlara vergi yükü getirmesi ve iki yıl süreyle işletmeden çekilmemesi bir olumsuzluk olarak görülmekle birlikte, vergi incelemesine karşı koruma içermesi olumlu yönü olarak değerlendirilebilir.
Varlık barışı kapsamında yurda getirilecek veya kayda alınacak varlıklar
7417 sayılı kanunla, gerçek veya tüzel kişilerce, yurt içinde veya yurt dışında bulunan; para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları, ile taşınmazların, kanunda belirtilen şartlar dahilinde 31 Mart 2023 tarihine kadar banka veya aracı kurumlara bildirilerek varlık barışından faydalanılabileceği hüküm altına alınmıştır.
Varlık Barışıyla bildirilen veya beyan edilen tutarlar, bildirim veya beyan tarihinden itibaren iki yıl geçmedikçe işletmeden çekilemeyecek, sermayeye ilave dışında başka bir amaçla kullanılamayacaktır.
Yurt içinde bulunan varlıklar
Gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerince sahip olunan ve Türkiye’de bulunan ancak kanuni defter kayıtlarında yer almayan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazların da 31 Mart 2023 tarihine kadar vergi dairelerine beyan edileceği hüküm altına alınmıştır.
Gelir ve kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunmayanlar da bu yurt içi varlık barışından faydalanabilirler. Vergi dairelerine beyan edilen yurt içi varlıkların değeri üzerinden yüzde 3 vergi tarh edilir ve bu vergi, tarhiyatın yapıldığı ayı izleyen ayın sonuna kadar ödenir. Ödenen vergi, hiçbir suretle gider yazılamaz ve başka bir vergiden mahsup edilemez.
Yurt dışında bulunan varlıklar
Yurt dışında bulunan; para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları bildirime konu olan varlıklardır. Yurt dışı varlıklar bildirildiği halde, bildirilen varlıkların, bildirimin yapıldığı tarihten itibaren üç ay içinde Türkiye’ye getirilmemesi veya Türkiye’deki banka ya da aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmemesi ile bildirilen veya beyan edilen tutarlara ilişkin tarh edilen vergilerin süresinde ödenmemesi ve bu maddede yer alan diğer şartların yerine getirilmemesi hallerinde varlık barışından yararlanılamaz.
Yurt dışı varlık barışı kapsamında banka ve aracı kurumlar, 1 Ekim 2022 tarihi ila 31 Aralık 2022 tarihi (bu tarih dahil) arasında yapılan bildirimler için yüzde 2, 31 Mart 2023 tarihine kadar yapılan bildirimler için yüzde 3 peşin olarak tahsil ettikleri vergiyi, bildirimi izleyen ayın 15’inci günü akşamına kadar vergi sorumlusu sıfatıyla bir beyanname ile bağlı bulunduğu vergi dairesine beyan eder ve aynı sürede öderler. Ancak vergi oranı; bildirilen varlıkların, bu hesaplara yatırıldığı tarihten itibaren en az bir yıl süreyle tutulması halinde yüzde 0 olarak uygulanır. Bu takdirde, banka ve aracı kurumlar tarafından bildirim esnasında tahsil edilerek vergi dairesine ödenen vergi, bildirim sahibinin ilgili vergi dairesine başvurusu üzerine iade edilir.
Varlık barışı, matrah artırımı gibi koruma sağlar
Öncelikle şunu belirtmeliyiz bildirilen veya beyan edilen varlıklara isabet eden tutarlara ilişkin hiçbir suretle vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmaz. Ayrıca bu kapsamda, varlık barışından faydalanan mükelleflerle ilgili olarak diğer nedenlerle yapılacak olan vergi incelemeleri ile takdir komisyonu kararları sonucu bulunan matrah farkının varlık barışı kapsamında bildirilen veya beyan edilen varlıklar nedeniyle ortaya çıktığının tespiti ve bildirilen veya beyan edilen varlık tutarının, bulunan matrah farkına eşit ya da fazla olması durumunda matrah farkına ilişkin tarhiyat yapılmayacağı açık bir şekilde hüküm altına alınmıştır.
Bulunan matrah farkının, bildirilen veya beyan edilen varlıklar nedeniyle ortaya çıktığının tespitine rağmen söz konusu varlık tutarlarından büyük olması durumunda sadece aradaki fark tutar üzerinden vergi tarhiyatı yapılır. Bu düzenleme tam anlamıyla bir matrah artırımıdır. Ancak önemli olan husus, matrah farkının bildirilen veya beyan edilen varlıklar nedeniyle ortaya çıkmış olmasıdır.
Bu anlamda mükelleflerin hasılat farklarına yönelik tereddüt ve endişeleri ile riskleri olmaları karşısında varlık barışı matrah farklarına karşı bir koruma ve bir anlamda matrah artırımı işlevi görecektir.. Ayrıca Varlık Barışında son başvuru tarihinin 31 Mart 2023 tarihi olduğu unutulmamalı.