Vakıflara vergi muafiyetinde yeni düzenlemeler

Maliye Bakanlığı'nca vakıflara vergi muafiyeti tanınması hakkında (2 Seri No.lu) Genel Tebliğ Taslağı hazırlandı. Bu taslak 19.07.2012 tarihinde Gelir İdaresi Başkanlığı internet sitesinde yayınlandı. Bu tebliğle bir yandan 6287 Sayılı Kanun'la 2547 Sayılı Yüksek Öğretim Kanunu'nun 56'ncı maddesinde yapılan değişiklik dikkate alınmış diğer yandan 1 Seri No.lu Tebliğ'in yayımlandığı 2007 yılından bu yana ortaya çıkan ihtiyaçlar göz önünde tutulmuştur. Bu gün yazımızda yeni değişiklikler üzerinde duracağız.

4962 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması ve Vakıflara Vergi Muafiyeti Tanınması Hakkında Kanun'un 20'nci maddesinde, "Gelirlerinin en az üçte ikisini nevi itibarıyla genel, katma ve özel bütçeli idarelerin bütçeleri içinde yer alan bir hizmetin veya hizmetlerin yerine getirilmesini amaç edinmek üzere kurulan vakıflara, Maliye Bakanlığı'nın önerisi üzerine Bakanlar Kurulu'nca vergi muafiyeti tanınabilir.

Bunların vergi muafiyetinden yararlanması ve muafiyetlerinin kaybedilmesine ilişkin şartlar, usul ve esaslar Maliye Bakanlığı'nca belirlenir.

Olağan denetimler sırasında veya yaptırılacak özel denetimler sonucunda vergi muafiyeti tanınmasına ilişkin şartları kaybettikleri tespit edilen vakıfların vergi muafiyetleri, birinci fıkrada Öngörülen yöntemle kaldırılabilir" hükmüne yer verilmiştir.

Maliye Bakanlığı kendisine verilen yetki çerçevesinde uygulama usul ve esaslarını 1 seri no.lu Genel Tebliğ'le belirlemiştir. 2012 de 2547 sayılı Kanun'un 56'ncı maddesi birinci fıkra b bendi ikinci paragrafı 6287 Sayılı Kanun'la aşağıdaki şekilde değiştirilmiş; eğitimi destekleyici vakıflar teşvik edilmiştir.

Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından üniversitelere, yüksek teknoloji enstitüleri ile gelirlerinin en az dörtte üçünü münhasıran devlet üniversitelerinin faaliyetlerinin devam ettirilmesi ve desteklenmesini amaç edinmek üzere kurulan ve fiilen bu çerçevede faaliyette bulunan vakıflardan Bakanlar Kurulu'nca vergi muafiyeti tanınanlara makbuz karşılığında yapılan bağışlar, Gelir ve Kurumlar Vergisi kanunları hükümlerine göre yıllık beyanname ile bildirilecek gelirden ve kurum kazancından indirilebilir. Bu hükmün uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir."

Bu yasal düzenlemeler de dikkate alınarak 1 No.lu genel tebliğde bazı değişiklikler öngörülmüştür.

Gelirin harcanması

"Gelirin harcanma şekli" başlıklı bölümün sonuna eğitimi destekleme amaçlı vakıflar dikkate alınarak, aşağıdaki ifade eklenmiştir.

2547 sayılı Kanun'un 56'ncı maddesi kapsamında kurulan vakıfların ise yıllık brüt gelirlerinin en az dörtte üçünün, üniversitede sunulan eğitim kalitesinin yükseltilmesine matuf yapılacak fiziki ve teknik yatırımlar ile üniversitede görevli eğitim görevlilerine harcanması gerekmektedir. Zikredilen alanların haricinde yapılacak harcamalar ile eğitim görevlisi olmayan personele yapılan ödemeler amaca yönelik harcama sayılmaz.

Harcama şartının yerine getirilmesinde dikkate alınacak yıllık brüt gelir, vakfa yapılan bağışlar ile vakfın iktisadi işletmesinden elde edilen gelirler de dahil vakfın tüm gelirlerini ifade etmektedir.

Maliye Bakanlığı'nca yapılacak inceleme

"Maliye Bakanlığı merkezi denetim elemanlarınca yapılacak inceleme" bölümü yeniden düzenlenerek, aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

Tebliğde sayılan şartların yerine getirilmesi halinde, vergi muafiyeti talebinde bulunan vakfın faaliyet süresine bağlı olarak beş yılı aşmamak ve bir yıldan az olmamak üzere incelemeye başlama tarihine takaddüm eden faaliyet ve çalışmaları bakanlık tarafından incelenir.
Bakanlık tarafından yapılan incelemede; vakfın faaliyetleri ile devletin kamu hizmeti yükünü ne ölçüde azalttığı ve bu genel tebliğ ile belirlenen diğer şartları taşıyıp taşımadığı tespit edilir."

Münhasıran devlet üniversitelerinin faaliyetlerinin devam ettirilmesi ve desteklenmesi amacıyla kurulan vakıfların durumu ve vergi muafiyeti izni

Münhasıran devlet üniversitelerinin faaliyetlerinin devam ettirilmesi ve desteklenmesi amacıyla kurulan ve fiilen bu çerçevede faaliyette bulunan vakıfların 1 No.lu Genel Tebliğ'in önceki bölümlerinde sayılan şartlara ilave olarak aşağıdaki şartları da taşımaları halinde bu vakıflara makbuz karşılığında yapılan bağışlar, Gelir ve Kurumlar Vergisi kanunları hükümlerine göre yıllık beyanname ile bildirilecek gelirden ve kurum kazancından indirilebilecektir.

- Resmi senetlerinde, amaçlarının münhasıran devlet üniversitelerinin faaliyetlerinin devam ettirilmesi ve desteklenmesi olduğunun açık bir şekilde yazılı olması ve başka amaca yer verilmemiş olması,

- Resmi senetlerinde, yıllık brüt gelirlerinin en az dörtte üçünün amacına yönelik olarak harcanacağının yazılı olması ve son bir yılda bu koşulun fiilen yerine getirilmiş olması,

- Maliye Bakanlığı'nca yapılan incelemede bu şartların sağlandığının tespit edilmiş olması gerekmektedir.

Bu şartları sağlayan vakıflara ilişkin liste www.gib.gov.tr adresinde yayımlanmak suretiyle ilan edilir."

Vergi muafiyetinden yararlanmada usul

"Vergi muafiyetinden yararlanmada usul" başlıklı bölümde yer alan "3- Kuruldukları tarihten başvuru tarihine kadarki süre içinde" ibaresi " 3- Son beş yıl içinde" şeklinde değiştirilmiş ve anılan bölünün son paragrafının birinci cümlesinden sonra gelen kısmı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

Kuruluşlar tarafından olumlu görüş verilirse veya vergi muafiyeti verilmesinde sakınca bulunmadığı bildirilirse, vakfın faaliyetleri ve hesapları Maliye Bakanlığı'nca incelenir. İnceleme sonucu düzenlenen inceleme raporunun da olumlu olması halinde bu rapor, vakıf resmi senedinin ve başvuru dilekçesinin birer örneği, bakanlığın bu konudaki görüşünü içeren bir yazı ile Bakanlar Kurulu'ndan vergi muafiyeti kararı alınmak üzere Başbakanlığa gönderilir.

Diğer Hususlar

Bakanlığa gönderilecek mali tablolara vakfa ait iktisadi işletme bulunması halinde bunlara ait bilanço ve gelir tablolarının da gönderilmesi zorunlu hale getirilmiştir.

Fon oluşturulması ile ilgili olarak da değişiklik yapılmış ve 2547 sayılı Kanun'un 56'ncı maddesindeki yenilik yansıtılmıştır. Bu değişikliğe göre, münhasıran devlet üniversitelerinin faaliyetlerinin devam ettirilmesi ve desteklenmesi amacıyla kurulan vakıflarda 2547 sayılı Kanun'un 56'ncı maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde yer alan şartların sağlanması açısından yıllık brüt gelirin en az dörtte üçünün elde edildiği yıl içinde amaçlara harcanması gerekir.