Uzlaşmaya nasıl hazırlanmalı ve karar verilmeli?

Değerli okurlar, bir önceki yazımda uzlaşma müessesesi konusunda sıkça sorulan soruları listelemiş ve uzlaşamama tutanaklarında idarenin son teklifinin tutanağa yansıtılmamasını eleştirmiş, son teklifin olduğu gibi tutanağa yansıtılmasının, kanunla mükellefe verilen, sonradan son teklifi kabul imkânının kullanımını artırabileceğine işaret etmiştim.

Bugün de mükellefler için oldukça önemli bir imkân olan uzlaşma sürecinin nasıl yönetilmesi gerektiği konusundaki düşüncelerimi satır başları itibariyle özetlemeye, listelemeye çalışacağım.

Uzlaşma süreci nasıl yönetilmeli?

 -Konuya ilişkin yargı kararları (olumlu-olumsuz) taranmalı.

-Konuya ilişkin (olumlu - olumsuz) müktezalar taranmalı.

-Literatür (basılı veya dijital)taranmalı.

-Avukatlık masrafları da dikkate alınarak finansal (dava açmaya değer mi değmez mi)değerlendirme yapılmalı.

-Kuvvetli - zayıf yanlar analizi yapılmalı.

-Dava kaybedilir ve toplam tutar birikmiş faizi ile ödenmek zorunda kalınırsa işletme zora girer mi değerlendirmesi yapılmalı.

-Değerlendirmede, davanın ilk mahkemelerde kaybedilmesi halinde (sonradan dava lehe dönse bile ödeme yapılıp daha sonra bir üst mahkeme kararı ile ödenen tutar geri alınana kadar) karşı karşıya kalınabilecek finansman ihtiyacı dikkate alınmalı.

-Mali İdarenin aynı konuda uzlaşmada takındığı tavır araştırılmalı ve bilinebiliyorsa değerlendirmelerde dikkate alınmalı.

-Mali İdarenin veya uzlaşma biriminin uzlaşmalarda aldığı güncel-genel tavır dikkate alınmalı.

-Uzlaşma sırasında idareye yapılacak teklif ve olası karşı tekliflerle ilgili çoklu olasılık tavır planı yapılmalı.

-Uzlaşmaya şirket adına kimlerin- neden katılacağı planlanmalı.

-Uzlaşmaya katılacaklara verilecek yetki sınırı, olası karşı teklif tahminleri göz önüne alınarak önceden belirlenmeli.

-Uzlaşma sırasında gelişecek durumlara karşı toplantıya katılmayan yetkililerle temas / karar süreci planlanmalı.

-Uzlaşma komisyonuna sunulacak uzlaşma argüman dosyası hazırlanmalı. 

-Uzlaşma toplantısı için sunum hazırlanmalı, kimin neleri anlatacağı önceden belirlenmeli.

-Uzlaşma veya uzlaşmamaya kimlerin karar vereceği, şirket yetki şeması dikkate alınarak belirlenmeli ve sürece dahil edilmeli.

-Hazırlık ve değerlendirme sürecine mali işler bölümü, hukuk bölümü, şirketin mali danışmanları ve konunun yargıya taşınması halinde takip edecek avukatlar da mutlaka dahil edilmeli.

-Halka açık bir şirketse (Türkiye'de veya yurt dışında) gereken bildirimler, raporlarında ayırmaları gereken karşılıklar konusu değerlendirilmeli.

-Bağımsız denetime tabi bir şirketse, inceleme sonucu yapılacak tarhiyatın denetim raporlarına olası etkisi değerlendirilmeli.

-Bankaların konuya olası reaksiyonu hesap edilmeli.

-Konunun basına yansıması halinde olası etki konusu değerlendirilmeli.

-İnceleme dışındaki yıllarda da aynı eleştiri ile karşı karşıya kalındığında oluşacak tablo da dikkate alınmalı.

-Eleştiri konusu yapılan uygulamaya cari yılda da devam ediliyorsa ne yapılacağı hususu da değerlendirilmeli.

-Eleştiri konusu sektörel bir uygulama mı?

-Sektörde başka inceleme olmuş veya oluyor mu? Varsa aynı konudaki incelemelerin akıbeti ne olmuş?

-Aynı konuda (sektör dışında) inceleme var veya sonuçlanmış mı? Akıbeti ne olmuş?

-Yapılan inceleme/eleştiriye karşı sektör veya piyasanın değerlendirmesi nedir?

-Konu oda, birlik, dernek vb. kuruma taşınmış mı? Taşınmalı mı? Nasıl? Kimler tarafından?

-Konuya ilişkin olarak Mali İdare ile görüşmeler yapılmış, yapılıyor mu?

-Uzlaşma dışındaki tüm kullanılabilecek yollar değerlendirmede dikkate alınmalı.

-Uzlaşmama ihtimaline karşı dava hazırlıkları da bir yandan başlatılmalı.

-Uzlaşamama halinde davayı yürütecek avukatın, uzlaşma görüşmesi öncesinde, konu ile ilgili değerlendirmesi (davanın kazanılabilme veya kaybedilme ihtimali ve nedenleri konusunda yazılı görüşü) alınmalı.

-Yapılan tarhiyatın devreden zarar, devreden KDV’ye etkisi gibi, uzlaşma halinde oluşacak dolaylı mali etkiler de göz önüne alınmalı.

-Uzlaşmanın tekerrür etkisi dikkate alınmalı.

-Konuyu yargıya taşıyıp biran önce yargıda netleştirme süreci mi başlatılmalı? Veya bu konuyu yargıya götürmek için en avantajlı keyz bu mu?

-Bu konuda uzlaşıp, daha sonra ihtirazi kayıtla beyan suretiyle mi konuyu yargıya taşısak?

-Bu konuda uzlaşıp ödeyip aynı konuda ön fiyat anlaşması sürecini başlatabilir miyiz?

-Bu konuda uzlaşıp ödeyip, Gelir İdaresi’nden yazılı görüş (mükteza) talebinde bulunabilir miyiz? Gelir İdaresi'nden bu konuda incelemede karşı karşıya kalınan yaklaşım dışında bir sonuç alabilme ihtimali var mı?

-Uzlaşmanın iyi mükellef indirimine etkisi de dikkate alınmalı.