Uzak Asya’dan önemli haberler var

Pandemiye yönelik önlemlerin kaldırılması sonrasında hisse senedi piyasalarında bir türlü istenen canlanmanın sağlanamadığı, tersine düşüş eğiliminin ivmeyle sürdüğü Çin piyasasında, Merkez Bankası piyasanın kendi dinamiği ile dengelenmesinden umudunu kesmiş olacak ki, geçen hafta önemli bir müdahalede bulunmaya gerek gördü.

24 Eylül’de Çin Merkez Bankası, Menkul Kıymetler Düzenleme Komisyonu ve Ulusal Finansal Düzenleme İdaresi, ekonomik büyümeyi desteklemek, sermaye piyasasını istikrara kavuşturmak ve kredi arzında artışı sağlamak amacıyla bir politika paketi açıkladı.

Paket kapsamında, aracı kurumlar ve yatırım fonları için takas olanaklarının oluşturulması ve sigorta şirketlerinin sermaye piyasalarında yatırımlarını artırabilmelerini teminen, doğrudan likidite elde etmek için varlıklarını rehin verebilmeleri mümkün kılmakta.

Ayrıca ticari bankaların, borsada işlem gören şirketlere ve hakim hissedarlarına, hisse geri alımları için kredi sağlamasına yönelik 200 milyar yuan (42 milyar $) büyüklüğünde bir program uygulamaya alındı.

2015 yazında Çin borsasındaki şiddetli düzeltme döneminde bile kullanılmayan bu kapsamlı destek paketi, uzun zamandır gerileyen hisse senedi piyasasına güçlü bir ‘dürtme’ etkisi yaratmayı amaçlıyor. Çin borsalarında hisse geri alımlarının temettülerin ancak onda biri düzeyinde gerçekleştiği düşünüldüğünde, özellikle geri alımlar için sağlanacak kredi paketlerinin önümüzdeki dönemde endeksleri yukarı yönde itebilmesi olası gözüküyor. Zira kararları takip eden dört işlem günü sonunda A-piyasası endeks hisse yatırım fonları %18 yukarıda.

Çin’de asıl sıkıntı yaratan konu, daha evvel açıklanan sınırlı destekler ile yeterli olumlu ivmenin yaratılamadığı gayrimenkul piyasası ve gayrimenkul geliştiren şirketlerin finansal durumu. Bu sektöre yönelik aynı gün açıklanan destek paketinde ise, mevcut konut kredileri için yaklaşık 0,5 puanlık bir faiz indirimi, uygun fiyatlı kiralık konut projelerinde finansman oranının %100’e çıkarılması ve ikinci konut alımlarında peşinat oranının %15'e düşürülmesi (%25'ten) yer aldı. Özellikle ipotekli alımlarda peşinat oranlarındaki azaltım, talebin canlanmasına bir nebze de olsa destek verebilir. Zira gerek inşaat şirketleri gerekse bunlara arsa veya finans sağlayan yerel yönetimler yüksek borçlular ve refinansmanda sıkıntı yaşıyorlar.

Geçmişte Çin finansal piyasalarında sıkıntılı dönemlerinde pozisyonlarını artırarak dengeleyici bir rol oynayan yabancı, pandemi sonrasında, Çin’in en büyük ticari partneri ABD ile ilişkileri, ekonomik büyümenin kalitesine/sürdürülebilirliğine yönelik tereddütler ve sermaye piyasalarını olumsuz etkileyen düzenlemelerin de etkisiyle, Çin’de pozisyon artırmakta isteksizler. Açıklanan bu paketi, bu isteksizliğin yakın vadede ortadan kalkmayabileceğinin farkında olan karar vericilerin ekonomik büyümenin sürmesini teminen önemli bir aksiyon olarak okuyorum.

Bu paketten evvel, 8 Eylül’de Ticaret Bakanlığı’nın yabancı yatırımcıların üretim tesisleri, hastaneler ve gen teknolojilerine yönelik yatırımlarındaki kısıtlamaları tamamen kaldırması, Çin yönetiminin son yıllarda önemli oranda azalan yabancı yatırımların tekrar canlanmasını arzu ettiğini teyit ediyor.

Bu önlem ve desteklerin Çin ekonomisinin büyüme performansı üzerindeki etkisi, petrol, demir cevheri, çelik, bakır ve alüminyum başta olmak üzere, en büyük müşterisi olduğu emitaların fiyat seyri, en büyük pazarı olduğu Avrupa menşeli tüketim ürünleri üreticilerinin kârlılığı üzerinde belirleyici olacak.