Uyuma numarası yapanı, nasıl uyandıracağız?
“Uyuyan birini uyandırabilirsin.
Uyuma numarası yapan birini ise asla uyandıramazsın.”
Yıllar önce duyduğum bu sözün, nedir anlamı?
İstediğin kadar anlat gerçeği…
‘Çıkarlar’, ‘ruh hali’, ‘alışkanlıklar’, ‘kolayı seçen zihni model’ gerçeklerle örtüşmüyorsa, dünyanın en doğru/kanıtlı/ispatlı/bilimsel sözleri olsa da söylediklerin, yapılmıyor gereği…
***
Döviz kurunun ihracata etkisini tartışıyoruz yıllardır…
Gerçekleşmelere, örneklere, modellere bakmadan…
Gerçekleri görmeden…
***
Adam 10 yıl önce 1 asgari ücrete sattığı telefonu, 2-3 inovatif değişimle, bugün 4-5 asgari ücrete satarken ve alıcı sayısını artırırken…
Adam 10 yıl önce 1 birime sattığı kahveyi, bugün 15 birime satarken ve alıcı sayısını artırırken…
Ve bu tür yüzlerce örnek, görüp anlamamız için, tüm açıklığıyla önümüzde dururken…
Ve bunu aşırı değerlenen dolara rağmen yaparken…
***
İçeride de veri çok…
Çok uzağa gitmeyelim…
5 yıl önceden başlayalım…
Yıl 2012…
Dolar kuru 1.70-1.80 aralığında gitti geldi…
Euro kuru 2.25-2.33 aralığında sabitti…
O dönem ihracatta 150 milyar dolarlık psikolojik sınır aşıldı…
Yıl 2013…
Dolar kuru 1.80-2.33 aralığında aşırı dalgalı bir seyir izledi…
Euro kuru 2.25-2.80 aralığında ciddi volatiliteye sahipti…
O sıkıntılı dönemde dahi, ihracatta 151 milyar dolara ulaşıldı…
***
Sepet bugün, o döneme göre iki kat artmış durumda…
Ya ihracat?
Demek ki kurun ihracata etkisi sınırlı…
***
İhracatı artırmanın, daha doğrusu istediğimiz seviyeye getirmenin tek yolu, talep edilen/talep edilecek ürünü geliştirip, üretmek…
Mevcut pazarlarımızın bizden aldığı teknolojik olmayan ürünleri, teknolojik olmaması sebebiyle üretebileceğini düşünerek, yeni ve farklı ürünler geliştirme kabiliyetine sahip olmak…
***
Döviz kurundaki artışın hiç mi faydası yok?
Bizim gibi tüketim alışkanlığı, üretim alışkanlığının üzerinde olan ve cari açık veren ülkeler için ciddi fırsattır, olması gerekendir…
Bizim gibi ürettiğini, yabancıdan yarı fiyatına alabilecek konuma gelen ülkeler için fırsattır, olması gerekendir…
Bizim gibi kaybedilen üretim alışkanlığını, yeniden kazanmak için ciddi fırsattır, olması gerekendir…
Uyuma numarası yapmaya gerek yok! Üretkenliği artırmamız için gereken ‘eğitim sistemi’ reformunu yapmadığımız sürece, döviz kurundaki yükseliş olumsuz kazanımlarımızı/alışkanlıklarımızı olumluya çevirebilecek katalizörlerden biri olacaktır…