Uyarı sinyalleri geliyor
Otomotiv sektörü, 2010 yılına girerken yapılan tahminler 475 bin düzeyinde bir toplam pazarı işaret ediyordu. Ancak, geçen ilk beş ayda gelen satışlar tahminlerin 700 binli düzeylere çıkmasını sağladı. Bu gelişmenin ardındaki en önemli neden ise hiç şüphesiz, geçtiğimiz yılki ÖTV indiriminden bile daha fazla avantaj sağlayan, Euro'nun değer kaybıydı.
Euro/TL düzeyi, ithalat ağırlıklı otomotiv piyasasında fiyatların aşağıda kalması için çok uygun bir ortam yaratıyordu. İşte bu rüzgarı arkasına alan sektör yüzde 58 oranında ithalat ağırlıklı bir şekilde büyümeye başladı. İlk beş ayda 217 bin 359 adetlik bir satış rakamına ulaşıldı ki bu yıl sonuna yönelik 700 binlik hedefin tutabileceğine işaret ediyor.
Ancak, rakamların detaylarına inildiğinde 700 bini konuşanların biraz erken davranmış olabilecekleri de ortaya çıkıyor. Zira, ocak ayından bu yana sürekli büyüyen satışlar, mayıs ayının ikinci yarısından itibaren hissedilir bir şekilde yavaşlamış. Geçen ay yaklaşık 41 bin olan binek otomobil pazarının hemen hemen tamamının mayısın ilk 15 gününde yakalandığı belirtiliyor.
Binek otomobil olarak incelendiğinde Euro bir avantaj sağlasa da satışların şubat ayı dışında geçen yılın gerisinde kaldığı, toplam pazardaki artışın geçen yıl durma noktasına gelen hafif ticari araçlardaki ivmeden kaynaklandığı görülüyor.
Yılbaşından bu yana sürekli artan ticari araç satışları, toplam otomotiv pazarını geçen yılki düzeyinde tutmayı başardı. Ancak, geçen ay ilk kez 2009'a oranla binde 5 oranındaki azalmanın kafalarda soru işareti yarattığını da belirtelim.
Şimdi gözler haziran ayındaki satışlara çevrildi. Ama yine de Euro'nun seviyesi sayesinde ithalatçıların yüzleri gülecek gibi görünüyor.
Pazarda bu gelişmeler yaşanıken, makro ekonomiye yönelik asıl uyarı işaretlerinin Otomotiv Distribütörleri Derneği'nden değil Otomotiv Sanayi Derneği verilerinden geldiğini belirtmeliyim.
Henüz kırmızı alarm düzeyine geçilmesini gerektiren bir durum olmasa da sarı alarma ihtiyaç var gibi duruyor.
Bu alarm düzeyine geçme ihtiyacına gelince...
OSD'nin nisan ayı verileri incelendiğinde dış ticaretteki tablonun çok iç açıçı olmadığı söylenebilir.
Otomotiv ana sanayi 2008 yılının son günlerinden itibaren durma noktasına gelen araç satışlarının, 2010'da hareketlenmesi nedeniyle yılın ilk beş ayında 4.6 milyar dolara ulaşarak yüzde 41'lik bir artış yakaladı. İlk bakışta bu durum sevindirici gibi görünse de detaylar incelendiğinde alarm düğmesine basmanın zorunluluğu daha iyi görülüyor.
Otomotiv sektörü yılın ilk beş ayında 1.5 milyar dolarlık dış ticaret fazlası verdi. Ancak, aylık bazda incelendiğinde ise ithalat/ihracat dengesinin sürekli olarak ithalat lehine bozulduğu gözlemleniyor.
Ocak, ayında 521 milyon dolar olan sektörün ithalatı, sırasıyla şubatta 755, martta 964, nisanda ise 976 milyon dolara çıkmış. Aylar bazında ihracat incelendiğinde ise Ocak ayında 1 milyar olan ihracat, nisanda ancak 1.1 milyara yükselmiş. Yani ihracat sabit kalırken ithalat sürekli artış göstermiş. Bu durumun bir sonucu olarak da aylık bazdaki dış ticaret fazlası ocakta 542 milyon dolarken, nisan ayında 149 milyon dolara gerilemiş.
Bu veriler incelendiğinde konjonktürün mevcut durumu zorlaştıracağı da biliniyor. Zira, Avrupa'da Yunanistan, İspanya, Portekiz gibi ülkelerdeki kriz, iyileşme sinyali vermediği gibi yayılma tehlikesi de hala sürüyor. Bununla birlikte ithalatın yelkenlerini şişiren Euro rüzgarının da kesilmesi yakın zamanda pek mümkün değil.
Dolayısıyla önümüzdeki dönemde tüm sanayinin ihracatının azalması (marttan nisana yüzde 18 geriledi) ithalatın da artmasını beklemek (mart/nisan yüzde 1) hayalci bir yaklaşım olmayacaktır.
Yaklaşık bir ay sonra açıklanacak mayıs ayı verileri, alarm seviyesine yönelik daha doğru işaretleri verecektir. Ama, bana sorarsanız, kriz tedbirlerinin alınma zamanı geldi galiba...