Ürkek sermaye- Varlık Barışı (4)
Değerli DÜNYA okurları, varlık barışı konusunda bu dördüncü yazım. Benim izlenimim 6736 sayılı Yasa’nın vergi barışına ilişkin hükümlerine başvurunun azami seviyede olacağı yönünde. Varlık barışı konusunda ise tereddütler görüyorum. Daha önce yazdığım yazılarda, varlık barışının başarıya erişebilmesi için gerekli olduğunu düşündüğün konuları paylaşmıştım. Bu konuda sorun oluşturabilecek, rahatlatıcı açıklamalar veya düzenlemeler yapıldığında, kanundan yararlanma konusunda çarpan etkisi yaratabilecek hususları paylaşmaya devam ediyorum.
Daha önce üzerinde durduğum konuları ilk etapta başlıklarını hatırlatarak geçip bugünkü konu üzerinde durmak istiyorum.
1. Varlık barışı konusunda mükelleflerin kendi beyanlarından hareketle herhangi bir inceleme yapılmayacağı açık olmakla birlikte, bir ihbar veya bir başka devlet ya da finans kuruluşundan gelen bilgiye dayanarak, daha önce varlık barışı çerçevesinde beyan edilen tutarlarla ilgili inceleme yapılabilecek mi?
2. Menkul kıymetin ileriye dönük değerlemesinde maliyet bedeli mi yoksa varlık barışı bildiriminde bulunulduğu günkü rayiç bedeli mi dikkate alınacak?
3. Sonraki dönemler için yabancı para cinsinden olan varlıklardan elde edilecek gelirlerde, kur farkı, vergilenecek, matrahın tespitinde gelir olarak dikkate alınacak mı?
4. Banka ve aracı kurumlar, varlık barışı deklerasyonu ile ilgili olarak, bildirimin şekli, içeriği, ekleri, ne yapacakları, sorumlulukları konusunda büyük tereddütler yaşamaktadırlar.
5. Varlık Barışı bugün mevcut portföyün geçmişini de koruyacak mı?
Varlık barışının, sadece bugün beyan edilen tutar için değil, bu portföyle zaman aşımı içinde elde edilen tüm gelirler için kapsayıcı olduğu konusunda rahatlama sağlanmalıdır. Bugün beyan edilecek varlık örneğin bir menkul kıymet olabilir. Ancak daha önce zamanaşımı döneminde başka menkul kıymetler alınıp satılmış, bu menkul kıymetlerden kar payı elde edilmiş ve tüm bunlar beyan dışı bırakılmış, en son evde bulunan varlıklar da varlık barışı kapsamında bildirilmiş olabilir.
En son beyan edilen, elde bulunan, menkul kıymetle ilgili olarak herhangi bir sorun yaşanmayacak olabilir. Soru, varlık barışı başvurusunun, yukarıda belirttiğimiz, zamanaşımı içindeki, daha önceki işlemlerle ve gelirlerle ilgili olarak bir kapsayıcılığı, koruyuculuğu olup olmadığıdır.
Varlık barışına konu menkul kıymetler çok çeşitli unsurları hiç edebileceği gibi çok çeşitli şekillerde de olabilmektedir.
- Hisse senedi,
- Fon katılım belgesi,
vb. basit tanımlı varlıklar yanında daha karmaşık finansal varlıklara da sahip olunuyor olabilir.
Bu varlıklardan da;
- Faiz,
- Alım satım kazancı,
- Kar payı,
- Fon payı,
- Portföy geliri,
- Çeşitli finansal-spekülatif araçlardan elde edilen gelirler.
vb. basit tanımlı gelirler yanında daha karmaşık getiriler elde ediliyor/ edilmiş olabilir.
Geçmiş dönemlerde elde edilen gelirler de yıllar itibariyle mevcut varlıklara ilave edilmiş olabilir.
Velhasıl bugün beyan edilecek varlıklar geçmiş dönemlerde farklı varlık veya nemalardan oluşuyor olabilir. Bu gün elde bulunan ve beyan edilen varlıkları bir portföy gibi görüp, geçmişteki süreçleri ile ilgili de bir sorun yaşanmayacağı konusunda ürkek sermayenin rahatlatılması kanunla amaçlanan sonucu elde etmeye yardımcı olacaktır.