Umudun altyapısı için, yeni model tartışması…

Topluma büyük umut veren 2023'te dünyanın on büyük ekonomisi içinde yer alma hedefine ulaşmamızı engelleyecek gelişmeleri yaşadığımız son dönemde, toplumun üretici kesimlerinden, "Yeni bir kalkınma ve büyüme modeline ihtiyacımız olduğu" söylemi dile getiriliyor. 2023 hedeflerinin elden kaçmaması için kamu ve özel sektör aktörlerinin yeni yılla birlikte bu yeni modeli tartışmaya başlamalarında çok büyük yarar var.  

 

Yeni bir yıla girerken yılın son 24 saatiyle, yeni yılın ilk 24 saati arasında bir fark yoktur. Ama bizler yeni yıla yeni bir umutla gireriz. O nedenle bu "Umudu" gerçekleştirebilmek için "Umudun altyapısına" ihtiyaç duyup, onu gündemimize alıp bunu yaratacak "Ortak aklı" oluşturmamız gerekir. Bu ortak akıl ortamında eksikliklerimizi açıklıkla tartışıp, atmamız gereken adımları saptayıp, bizi hedefe ulaştıracak "Yeni modeli" ortaya koymamız gerekir. Bugün ihtiyacımız olan iş dünyamızın da sık sık tekrarladığı konu budur…

 

Cumhuriyetimizin 100. yılına dönük çok önemli bir hedefimiz var. Birkaç yıl önce açıkladığımız dünyanın en büyük on ekonomisi içinde yer alma hedefimiz ülke insanımıza coşku verdi.  Buna göre 2023 hedeflerimiz 2 trilyon 64 milyar dolarlık ekonomik büyüklük, 20 bin dolar üzerinde kişi başı milli gelir, 70 bin ihracatçıyla 500 milyar dolarlık ihracat ve her yıl yüzde 5 -8 arasında süreklik taşıyan büyümeye ihtiyacımız olduğu, buna uygun ulaştırma, lojistik, sanayi üretimi ve  iletişim altyapısına önemli yatırım yapmamız gerektiğini biliyoruz.

 

Hedef koyduğumuz yılda yüzde 8'lik büyüme umudumuza uygun sonuç verdi. Bu yıl "Yüksek cari açık" ve "Yüksek enflasyondan" kurtulmak için frene basıp yumuşak iniş kararı almamız, yumuşak değil yüzde 3'lük büyüme ile sert inişe neden oldu…

Bunun sonucunda yaşanmaya başlayan durgunluk nedeniyle ülkemizin üreten kesimleri "2023 için reformlar içeren yeni bir modele" ihtiyaçtan bahsetmeye başladılar. Orta Vadeli Programın 2013-2015 hedeflerinin açıklandığı 10 Ekim günü yapılan yorumlarda, OVP'nin dünyadaki gelişmeler nedeniyle konjontüre uygun olduğunu, ancak, 2023 hedefine ulaşılması için "Reform içeren yeni bir modele ihtiyaç" olduğunu açıkladılar. Büyüme rakamları açıklandığında da "Göstergeler büyümede yeni modelin gerekli olduğunu söylüyor" yorumları yapıldı. İSO ve STK'ların son dönemdeki ekonomik durum tespit değerlendirmelerinde de ortaya konulan sonuçların ardından hep, büyümede yeni model ihtiyacı dile getirildi.

 

Bu konuda benzer bir değerlendirmeyi son olarak İzmir Ticaret Borsası Başkanı Işınsu Kastelli dün dile getirdi. Kastelli, yeni bir modele ihtiyaç olduğunu dile getirirken, " Türkiye ekonomide önemli bir noktaya geldi. Ancak, 2023 hedeflerine ulaşmamız için hızımız yeterli değil. Bugün dünyanın 10. Büyük ekonomisi 1.8 trilyon dolar ile Hindistan. Önümüzdeki ülkelerin hiç büyümediğini düşünsek biye 2023 hedefine ulaşabilmek için yıllık yüzde 8 büyümemiz gerekiyor. Oysa, Orta Vadeli Programda 2013-2015 dönemi ortalama büyüme hedefi 4.6 olarak öngörülüyor. Aynı oranlar kişi başına gelir için de geçerli. 500 milyar dolarlık ihracat hedefine ulaşmak için de 2023'e kadar ihracatımızın her yıl yüzde 11 artması lazım. Önümüzdeki üç yıl ihracat artışı da yüzde 7.8'de kalıyor. Belirlenen hedeflere ulaşmak kolay değil, ama imkansız da değil. Ülkemizin üretim potansiyeli ve insanımızın girişimcilik ruhu bunu başarabilecek nitelikte. Ancak kabul etmek lazım ki bu gün yaptığımızdan farklı bir şeyler yapmamız gerekiyor. Bugünkünden farklı bir büyüme modelini tartışmamız şart" değerlendirmesini yaptı.

 

Işınsu Kastelli'nin değerlendirmesi son dönemde Anadolu'da ve İstanbul'da birçok sanayici ve işadamı dostumdan duyduklarımın bir özeti gibi. Birçok sohbette gelinen nokta 2023 hedefleri için yeni modele ihtiyaç olduğu ve reformlar içeren bu modelin vakit kaybetmeden tartışılmaya başlanması gereği…

 

Duyumlarım, bu konuda Başbakan'a "2023 hedefleri tutmaz" diye görüş bildiren bakan ve bürokratlar olduğu yolunda. Başbakan'ın ise bu söylemlere kızdığı belirtiliyor.

Bana göre yeni yıla girerken, topluma coşku veren 2023 hedefleri için kamu ve özel sektör aktörlerinin üretimi artırıcı, ihracatı geliştirici, katma değerli ürünleri çoğaltıcı makro ve mikro reformlar içeren yeni bir modelin geliştirilmesi çalışmasını hemen başlatmaları gerekiyor. 2023 hedeflerinin elden kaçmaması için buna önemle ihtiyaç olduğuna inanıyorum.