Uluslararası yatırım açığı 414 milyar dolar

Türkiye’nin döviz varlıkları ile döviz yükümlülükleri arasındaki fark 414 milyar dolar. Buna “Uluslararası Yatırım Pozisyonu” deniliyor.

Uluslararası Yatırım Pozisyonu, ülkenin dış borcundan ve cari açığından (döviz açığından) farklı bir tanım.

Ülkenin döviz borcu, kamunun ve özel sektörün yurtdışından aldığı kısa ve uzun vadeli borçlar toplamından oluşuyor. Vadesi gelince ana para ve faiz ödeniyor.

Cari açık belli bir dönemde olağan döviz gelirleri ile giderleri arasındaki açığı, döviz açığını ifade ediyor. Uluslararası Yatırım Pozisyonu’nda ise yabancıların Türkiye’deki varlıkları ile Türklerin yurtdışındaki varlıklarının karşılaştırılması yapılıyor.

Türklerin yurtdışında 37 milyar dolar yatırımları var. Türkler yurtdışında 1.5 milyar dolara yakın değerde hisse senedi ve tahvile sahip. Türkler nasıl yabancı ülkelerden kredi kullanıyorsa, yabancıların nasıl ülkede mevduatları varsa, Türklerin de yabancı ülkelerden alacakları var. Yurtdışında mevduat hesapları var. Ayrıca ülkenin döviz rezervleri var.

Bunların toplamı döviz varlıklarını oluşturuyor. Varlıklarımızın toplamı 232 milyar dolar.

Buna karşılık 647 milyar dolar yükümlülüklerimiz var.

Yabancıların yurtiçindeki doğrudan yatırımları 159 milyar dolar. Yabancılar 60 milyar dolar hisse senedi satın almış durumda. 128 milyar dolarlık bono ve borç senedi portföyleri var.

Türkiye’ye verdikleri krediler ve de Türkiye’deki mevduatlarını da toplayınca bizim yükümlümüz 647 milyar dolara ulaşıyor. Varlığımız, 232 milyar doları yükümlülüklerden düşünce kalan 414 milyar dolar da Türkiye’nin net  “Yatırım Açığı” veya tam anlatımıyla Uluslararası Yatırım Pozisyonu açığı olarak ortaya çıkıyor.

2013 yılı sonunda açık 393 milyar dolardı. 2014 Ekim ayına kadar 21 milyar büyüdü. Bu arada varlıklarımız arttı ama yükümlülükler daha fazla arttı.

Uluslararası Yatırım Pozisyonu’nda açığın büyüklüğü milli gelire oranlanarak ölçülüyor. 2014 yılında ilk defa milli gelirin yüzde 50’sinin üzerine çıkan bir açık rakamı ile karşılaşıyoruz. Bunda, dolar değerindeki hızlı artış nedeniyle milli gelirimizin dolar karşılığının küçülmesinin etkisi var.