Ulusal istihdam stratejisinde bilişim, yazılım, teknoloji iş gücü nerede?

Türkiye Ulusal İstihdam Stratejisi (2025-2028), genel hatlarıyla işsizlik oranının yüzde 7,5’e düşürülmesi, kadınla­rın iş gücüne katılım oranının yüzde 40,1’e çıkarılması gibi önemli hedefler içeriyor. Ancak Türkiye’nin geleceğinde kritik öne­me sahip olan bilişim, yazılım ve teknoloji sektörü, strateji belgesinde yeterince güç­lü bir şekilde konumlandırılmamış.

Dijital dönüşüm bir süreçtir, sektör değildir

Strateji, teknoloji sektörünü ‘dijital dö­nüşüm’ başlığı altında ele almış. Dijital dö­nüşüm; teknoloji kullanarak iş süreçlerini, hizmetleri ve müşteri deneyimini iyileştir­meyi amaçlayan geniş kapsamlı bir dönü­şüm hareketidir. Bu süreç, birçok sektörü etkiler, ancak tek başına bir sektör değildir.

Bilişim ve yazılım teknolojileri, di­jital dönüşümün en önemli itici gücü­dür ve ayrı bir sektördür. Tekstil, otomo­tiv, çelik gibi geleneksel sektörler detaylıca ele alınırken bilişim ve yazılım gibi yüksek katma değerli sektörler için özel bir başlık veya kapsamlı bir yol haritası yer almalıdır.

Yapay zekâ, siber güvenlik, bulut tekno­lojileri, büyük veri ve analitiği, IoT, 5G/6G, blokzincir gibi alanlarda nitelikli bilişim iş gücünü artırmaya yönelik somut, ölçülebi­lir hedefler veya projelere yer verilmelidir.

Eğitim-istihdam uyumunda bilişim alanı

Üniversitelerde bilişim müfredatının güncellenmesi, meslek liselerinde yazılım eğitimleri gibi teknoloji iş gücüne doğru­dan katkı sağlayacak eylemler, net olarak tanımlanmamış. Üniversite ve meslek li­selerinde dijital becerilerin geliştirilmesi­ne yönelik genel ifadeler var ancak yazılım, yapay zekâ veya siber güvenlik gibi kritik alanlar adına açık eylem bulunmuyor . ‘Ye­şil ve dijital dönüşüm’ kapsamında dijital dönüşüm uzmanı yetiştirmeye yönelik ser­tifika programlarından bahsedilmiş, ancak bu programların içeriklerinde yazılım ya da bilişim odaklı uzmanlık net belirtilmemiş.

Strateji, kadınların iş gücüne katılımı için geniş kapsamlı politikalar içeriyor, ge­nel bir ‘bilişimde kadın iş gücü’ eylemi var, ancak hedef sayılar, program içerikleri ve destekler belirtilmemiş.

Gençler için NEET (ne eğitimde ne is­tihdamda olan) oranını düşürme hedefi var ama bilişim, yazılım alanına yönlemeleri­ni, istihdama katılımını artıracak teknoloji bootcamp’leri, iş garantili programlar gibi çözümler stratejiye dahil edilmemiş.

Yapay zekâ, büyük veri ve siber güvenlik gibi alanlarda teşvik, burs veya özel eğitim programları net olarak belirtilmemiş .

Üniversite-sanayi iş birlikleri kapsa­mında sadece genel bir staj programı ge­nişletmesi öngörülmüş, teknoloji sektörü için ayrıntı yer almamış.

Üniversite müfredatları sektör ihtiyaç­larına göre güncellenmeli. Yapay zekâ, ya­zılım mühendisliği, veri bilimi gibi ders­ler zorunlu hale getirilmeli. Teknoloji ala­nında çalışmak isteyenler için iş garantili hızlandırılmış bootcamp’ler (kodlama, ve­ri bilimi, siber güvenlik eğitimleri) başla­tılmalı. Meslek liseleri ve teknik okullarda ‘Yazılım Teknolojileri’ bölümleri açılmalı.

Kadınların teknoloji sektörüne katılı­mını artırmak için doğrudan yazılım geliş­tirme, yapay zekâ, veri bilimi gibi alanlara özel teşvikler olmalı. Teknoloji sektöründe kadın istihdamı sağlayan şirketlere vergi avantajları sağlanmalı. Kadın girişimcile­re bilişim projeleri için özel fonlar oluştu­rulmalı. Gençleri hedefleyen ‘Teknoloji Ye­tenek Programları’ başlatılmalı. Üniversite mezunu gençler için ‘Yazılımcı Yetiştirme Kampanyaları’ başlatılarak hızlandırılmış teknoloji eğitimi verilmeli. Gençlere yöne­lik oyun geliştirme, yapay zekâ ve blockc­hain yarışmaları teşvik edilmeli. Bilişim firmalarına stajyer teknoloji uzmanı çalış­tırma teşvikleri getirilmeli. Yapay zekâ ve siber güvenlik gibi stratejik alanlarda çalı­şanlara ek SGK destekleri sağlanmalı.

Üniversitelerde ‘teknoloji kariyer ofisle­ri’ kurulmalı. Sanayi bölgelerinde ‘Bilişim Yazılım Teknolojileri İstihdam Merkezle­ri’ kurulmalı. Son söz: Dijital ekonomi­de güçlü bir oyuncu olmak için bilişim, yazılım ve teknoloji iş gücüne yatırım yapmak zorundayız.