Ukrayna’nın ekonomisi Türklere emanet
Uluslararası politikada dünyanın gözü kulağı Karadeniz’de. 2014’te Rusya’nın desteklediği ayrılıkçılar ile Ukrayna arasındaki başlayan ve 4 yıldır aralıksız devam eden gerilim 10 binden fazla Ukraynalının hayatına mal oldu. Geçtiğimiz ay Kerç Boğazı’nda Kiev Yönetimi’ne ait askeri gemilere el konulması sadece Ukrayna ile değil, Batı ile Rusya arasında da iplerin tekrar gerilmesini sağladı. Ukrayna, Donbass ve Türk nüfusuna ev sahipliği yapan Kırım’dan vazgeçmiyor. Rusya ise desteklediği yerel güçlerle Ukrayna’nın en önemli iki bölgesini işgal etmeye devam ediyor.
Bu gerilimde Türkiye Ukrayna’nın toprak bütünlüğünden yana tavrını koruyor. Bu bölgeler ile ticareti yasaklamış durumda. Türk Hava Yolları bu bölgeye var olan uçuşlarını uzun zamandır yapmıyor. Ankara, Kiev ile ilişkilerini geliştirmek için yeni anlaşmalar imzalarken, savunma bu konuda en dikkat çekenler arasında gösteriliyor. Keza yakın dönemde de imzalanması planlanan Serbest Ticaret Anlaşması iki ülkeyi daha da yakınlaştıracağa benziyor.
Bir yandan iki ülke siyasetinde bunlar yaşanırken, Türk profesyoneller de Ukrayna’nın gelişmesine deneyimleriyle destek oluyor. Özel şirketlerden sonra şimdi de ülkedeki kamu şirketlerinin başına Türk yöneticiler atanıyor. Hatırlayacağınız üzere bu yılın şubat ayında Dünya Gazetesi’nin ilk kez duyurduğu haberde Turkcell Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Akça’ya Ukrayna’da önemli bir görev verilmişti.
Devlet Başkanı Poroşenko’nun oluşturduğu Ukrayna Ulusal Yatırım Konseyi’ne ilk kez bir Türk; Ahmet Akça atanmıştı. Ukrayna’da Akça üstlendiği bu önemli görevde yalnız değil.
En büyük banka, Engin Akçakoca'da
40 milyonluk nüfusu bulunan Ukrayna’da 20 milyon müşteriye sahip finans kuruluşu PrivatBank’ın Danışma Kurulu Başnalığı görevini eski BDDK Başkanı Engin Akçakoca yapıyor. Ülkenin en büyük bankası olan Privat’ın çalışan sayısı 30 binin üzerinde. PrivatBank ile birlikte Ukrana ekonomisini oluşturan 3 kuruluş ve şirket daha var.
Bunlar Ukrposta; yani Ukrayna Posta İdaresi, Ukrzaliznitsa; Ukrayna Demir Yolları ve Ukrenergo; Ukrayna Devlet Enerji şirketleri. Toplam 4 temel şirketin3’ü yani PrivatBank,Ukrzaliznitsa ve Ukrenergo’nun başında Türkler bulunuyor. PrivatBank’ı anlattım. Şimdi sıra yeni gelişmede...
Demiryolu ve enerji şirketini yönetecek
Ukrayna Bakanlar Kurulu, bunu OECD’nin tavsiyeleri doğrultusunda, iyi yönetişim standartlarınaUkrzaliznitsa’nın en tepe yönetimine Şevki Acuner’i atamıştı.
2013- 2018 yılları arasında Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası Ukrayna Direktörü olarak, Ukrayna’ya önemli hizmetlerde bulunan Şevki Acuner, Ukrzaliznitsa’nın Denetleme Kurulu Başkanı olmuştu. Acuner’e şimdi de önemli bir görev daha verildi ve ikinci iş olarak Ukrenergo’nun Yönetim Kurulu Başkanı oldu.
Ukrayna’nın ana elektrik şebekesini kontrol eden Ukrenergo, her yıl 110 milyar kWh elektrik iletiyor. 10 binden fazla çalışanı olan şirketin 1.5 milyar dolarlık yatırım projesi portföyü var. Bir anlamda Ukrayna'daki 4 büyük şirketin 3'ünde yaklaşık 400 bin çalışan var ve bunları Türkler yönetiyor.
Serbest ticaret anlaşması yolda
Çeyrek asırlık bir geçmişi olan modern Ukrayna Devleti, oldukça büyük bir potansiyele sahip. Savaşa ve Rusya’nın ağır ambargosuna rağmen, ekonomisi temkinli olarak büyüyor. Avrupa Birliği ile bağlarını güçlendiren Ukrayna ile imzalanacak Serbest Ticaret anlaşması Türkiye için önemli bir potansiyeli barındırıyor. Türklerin bu ülkedeki artan işte varlığı, Karadeniz’i daha da yakınlaştıracak ve önemli bir köprü kuracak. Tam da Mustafa Kemal Atatürk’ün 1930’lu yılların başında söylediği gibi: “Ukrayna ve Türkiye’nin iki komşu ülke olduğunu söylemek mümkündür. Kuzeye dikkatli bakın. Orada deniz var. Fakat, eğer bir an denizin olmadığını düşünürseniz Türkiye ve Ukrayna’nın birbirine daha yakın ülkeler olduğunu görürsünüz…”