Ucuz faiz ekonomiyi canlandıracak mı?

Faiz neden ucuzlar?
 

Japonya'da olduğu gibi ekonomi durur. Paraya talep durur. Faiz ucuzlar.
 

ABD ve AB ülkelerinde olduğu gibi ekonomi yavaşladığı için Merkez Bankaları faizi aşağıya çeker.
 

Bizde Bakan Çağlayan neden faizin ucuzlamasında ısrar ediyor.
 

Faiz ucuzlasın ki, ihracatçı, yatırımcı, üretimci daha ucuz kredi alsın istiyor.
 

TCMB faizi neden aşağıya çekiyor? (1) Başbakan faizin yüksek olduğunu söyledi. (2) Faiz ucuzlayınca Türk Lirası'nın cazibesi azalacak. Dışarıdan döviz girişi yavaşlayacak.

Döviz ucuzlayınca bizde talep ve buna bağlı üretim artacak mı?
 

TCMB faizi ucuzlatıyor ama, iç talebin canlanmasını istemiyor. Açık anlatımıyla bu ucuz faizden tüketici, yatırımcı, üretici büyük ölçüde yararlanamayacak. Çünkü TCMB, faizin kredi kullanımını canlandırmasını engellemek için (1) banka kredilerine sınır getirmede ısrarcı. (2) Zorunlu karşılıklarla oynayarak bankaların fon maliyetini yükseltiyor. Kredi faizinin aşağıya inmesine imkan kalmıyor.
 

Bu durumda TCMB’nın faiz indirimi ne sonuç veriyor?
 

(1) Mevduat faizi aşağıya iniyor. TCMB'ndan yüzde 7 ile borçlanma imkanı olan bir bankanın mevduata ödediği faizin netinin yüzde 4’ü geçmesi çok zor. Bu ölçüdeki bir net faiz getirisi ise enflasyonun altında kalıyor.
 

(2) Hazine ucuz faiz ile borçlanma imkanına kavuşuyor.
 

(3) Yabancı fonlar için getiri yüzde 5-6’lara düşüyor. Ama gene de cazip. Çünkü yabancı için önemli olan döviz kurundaki kısa vadeli istikrar. Döviz kuru fazla oynamıyor ise, yüzde 4-5 döviz getirisi, başka ülkelerin yüzde sıfır-yüzde 1 getirisinin çok üzerinde.
 

Sonuç olarak ucuz faiz ekonomiyi canlandırabilir ama, TCMB ekonominin fazla canlanmasını istemediğinden, talebi sınırlamaya devam edecek.
 

Bu durumda 2013 yılı büyümesi Orta Vadeli Program'da belirtildiği gibi yüzde 4'lerde kalacak. IMF ise son tahmininde büyümenin yüzde 3.5 olabileceğine işaret etti. Bu tahmin biraz karamsar bir tahmin.
 

2013 yılında yüzde 4 büyüme gerçekleşir. TCMB parasal disiplini, Maliye Bakanlığı mali disiplini sürdürüyor. Bu durumda yüzde 4’ün üzerine çıkma olasılığı da pek yok gibi.