Üçüncü çeyrek dönem için tuzaklar kuruldu!

Uzatmalı bayram tatilini yaşadığımız hafta boyunca, küresel piyasalarda hem çok şey yaşandı ve hem de önemli bir değişiklik söz konusu olmadı. Beklentiler olumsuz yörüngede seyretmeye devam etti ve riskten kaçınma eğilimi kısmen belirleyici olmayı sürdürdü; fakat görünmez eller bu durumun fiyatları etkileyerek paniğe dönüşmesini engellemek için ısrarlı bir şekilde müdahil oldu! 

Doların özellikle kırılgan olarak bilinen gelişen ülke paralarına karşı değerlenmesine izin verilmedi! Emtia ve sermaye piyasalarındaki fiyat oynaklıklarının yükselmesi bir şekilde engellendi, olabildiğince küçük bir bant içinde dalgalanması için yoğun çaba harcandı! Özellikle sağlam liman olarak ön plana çıkma potansiyeli artan altındaki yükselişin ve olumsuz beklentileri güçlendiren petroldeki gerilemenin frenlenmesi yönündeki zorlamalar ön plana çıktı! Farklı nedenlerle piyasaların sığlaşmış olması, olumsuzlaşan beklentilerin belirleyici olmasını engelleyen faktörlerden biri oldu. 

Cuma günü açıklanan ABD işsizlik ile tarım dışı istihdam verileri öncesinde ve sonrasında yaşananlar ise tam bir komediye dönüştü; görünmez eller tarafından gerçekleştirilen yapay zorlamalarının açığa çıkmasına katkı yaptı! Olduklarından çok daha iyi imiş gibi görünmeye çalışarak beklentileri düzeltmeye çalışan yozlaşmış düzen yanlıları, veri açıklanmadan önce söylediklerini yutmak ve böyle bir şey olmamış gibisinden rol yapmak durumunda kaldılar! 

Sistem ve küreselleşme yanlısı uyanıklar günü kurtarmak adına kendilerince bir hikaye yazmıştı! Senaryoları tarım dışı istihdam rakamları üzerine kurulmuş ve ABD para otoritesinin üç yıllık işsizlik öngörüleri tümü ile görmezden gelinmişti. Abartılı tarım dışı istihdamdaki net artış beklentilerinin, piyasalar tarafından fiyatlandığını varsayacak ve daha düşük çıkacağını öngördükleri veri sonrasında olumsuz beklentilerin bir süre için devre dışı kalmasını sağlayacaklardı! 

Bu iştahla söz konusu veriye ilişkin fiyatlanmış beklentinin 160-200 bin arasında olduğunu pazarlamaya çalıştılar. Eğer gerçekleşme daha düşük olur ise doların diğer paralara karşı değer kaybedebileceğini ve risk alma isteğinin artabileceğini öne sürdüler; aksi olur da daha büyük bir istihdam artışı olur ise doların güçlenebileceği ve riskten kaçınma eğiliminin ön plana çıkarak fiyat oynaklıklarını tehlikeli bir şekilde arttırabileceğini iddia ettiler. 

Normalde her ayın ilk cuma günü açıklanan ve bu kez ikincisine sarkıtılan veriler açıklandığında tam bir şok yaşandı! Haziran ayı işsizlik oranı yüzde 0,2 oranında artarak 4,9 düzeyine yükselmişti; tarım dışı istihdam ise 287 binlik bir yükseliş sergileyerek sistem yanlılarının ucuz hesaplarını perişan etmişti! Önce ne yapacaklarını bilemediler ve şaşırdılar, çok korktular! Fakat daha sonra görünmez ellerin devreye girdiğini ve bunları rahatlatacak şekilde müdahil olduğunu görünce rahatladılar, hem yan ceplerini açarak hoş geldin dediler ve hem de daha önceki savlarını unutturmaya çabaladılar; tuhaflıkları sorgulama basiretini gösteremediler, birilerinin kendilerini çok sevdiği gafletine düşmekten kurtulamadılar! 

Geride bıraktığımız hafta genelinde küresel piyasalarda yaşanan gelişmeler, üçüncü çeyrek dönemin geneline ilişkin beklentileri ve gerçekleri dikkate aldığımızda önemsizdir. Yaklaşık beş yıldır kademeli ve dalgalı bir şekilde güçlenen riskten kaçınma eğilimini kalıcı olarak terse çevirmesi olası değildir; kırılgan olarak bilinen gelişen ülke yatırımcılarını tuzağa düşürmek için tasarlanmış son bir girişimdir. 

İngiltere’deki referandum sonuçlarının AB içinde ve küresel düzeyde yaratabileceği tahribat yeterince fiyatlanmamıştır. İkinci çeyrek dönemin sonlanması ile birlikte, bilançoları koruma amaçlı direnç kaçınılmaz olarak ivme kaybetmiştir. Dolar faizlerini yönüne ilişkin belirsizlikler yeniden artmıştır. Gelişmiş ülke tahvilleri ile emtia fiyatları riskten kaçınma eğiliminin güçlü olmaya devam edebileceğini düşündürmektedir; bazı önemli gelişmiş ve gelişen ülke paralarındaki dalgalanmalar ise kur savaşlarının geride kalmadığına işaret etmektedir. 

Küresel ekonomideki durgunlaşma eğilimi ise bir ay öncesine göre daha güçlüdür; sistemi oluşturan kurumsal yapı çok daha edilgen ve kırılgandır. Geride bıraktığımız hafta geneline yayılan yapaylıklar ise, olumsuzlaşması önlenemeyen beklentilerin etkisini birazda olsa geciktirmeye yöneliktir ve kalıcı olabilme şansı yoktur! Üçüncü çeyrek dönem yeni başlıyor ve korkuların ecele fayda etmeyebileceğini unutmamak gerekiyor.