Ücretsiz izinde veya grevde geçen sürelerin kıdem tazminatına esas olmam
Av. Cihan AVCI
Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2008/ 539 E., 2009/ 13637 K. sayılı ve 21.05.2009 tarihli kararında, kıdem tazminatına esas olacak sürelerin içerisine ücretsiz izinde veya grevde geçen sürelerin girip girmeyeceğini tartışmıştır. Gerçekten son ekonomik kriz ve devamında işverenlerce işçilerin ücretsiz izine çıkartılması veya işçilerin greve gitmesi sıkça görülen durumlardır. İşte bu ücretsiz izin veya grev uygulamaları içerisinde geçen sürelerin işçinin kıdem tazminatının hesabında dikkate alınıp alınmayacağı cevaba muhtaç bir soru halini almıştır. Esasen Yargıtay'ın grev uygulamalarında geçen sürelerin kıdem tazminatının hesabında dikkate alınmayacağına yönelik anlayışı eskiye dayanmaktadır. Ancak ücretsiz izin uygulamaları ile ilgili olarak yerleşik hale gelmiş bir kararı yoktur. Bu kararla ücretsiz izin uygulamaları açısından da mesele açıklığa kavuşturulmuştur. Bu itibarla incelediğimiz karar büyük önem taşımaktadır.
İncelememize konu kararda davacı işçi, kıdem ihbar tazminatı alacağının ödetilmesine karar verilmesini talep etmiştir. Davalı işveren, davacının çalıştığı süreler boyunca 37 gün ücretsiz izinli, 24 gün ise grevli olduğunu belirterek bu sürelerin kıdem tazminatı hesabında dikkate alınmamasını talep etmiştir. Mahkemece davalı işverenin itirazına itibar edilmemiş ve tüm çalışma süresi dikkate alınarak kıdem tazminatı hesabı yapılmıştır.
Dosya davalı işveren vekilince temyiz edilerek Yargıtay 9. Hukuk Dairesi'nin önüne gelmiştir. Yargıtay 9. Hukuk Dairesi kararında ücretsiz izin ve grevde geçen sürelerin kıdem tazminatına esas sürelerin belirlenmesinde dikkate alınmayacağını ifade etmiştir. Diğer bir ifade ile ücretsiz izin ve grevde geçen süreler için kıdem tazminatı hesaplanması hatalı olarak nitelendirilmiştir.
Şu halde kıdem tazminatına esas olan hizmet süresinin tespitinde işçinin işe giriş ve çıkış tarihleri arasında kendi isteği ile çıktığı veya işverence çıkartıldığı ücretsiz izinler ile katıldığı grevler dikkate alınmayacaktır. Bu noktada ispat meselesi de önem arz etmektedir. Grevin ispatı noktasında problem yoktur. Çünkü grev resmi bir prosedür içerisinde işlemektedir. Ancak ücretsiz izin mefhumunun ispatı zaman zaman sorun olabilecek mahiyettedir. İşyerlerinde ücretsiz izin uygulamasına giden veya işçisi tarafından böyle bir talep ile karşılaşan işverenin muhakkak ve mutlaka ücretsiz izine çıkardığı işçisinden muvafakatname, ücretsiz izin talep eden işçisinden ise noter huzurunda talep dilekçesi istemesi gerekmektedir. Ayrıca ücretsiz izin kullanılan aylar için de sigortaya eksik gün bildirimi yapılması şarttır. Aksi halde şifahi beyanlara dayalı olarak ücretsiz izinde geçen dönemi ispat etmek mümkün olamayacaktır.