Ücretlinin vergisinde kafalar karıştı

Anayasa Mahkemesi 15 Ekim tarihinde yaptığı duyuru ile çalışanların ücretlerinden %35 oranında kesilen gelir vergisini Anayasa'ya aykırı bulmuştu. Mahkeme, çalışanların %15'ten başlayıp %35'e kadar varan oranlarda vergi ödemesini sağlayan ve 2006'da çıkarılan yasanın "40 bin TL'nin üstü için %35" olan düzenlemesini Anayasa'ya aykırı bularak iptal etmişti.

Anayasa Mahkemesi'nin uzun bir süreden beri beklenen gerekçeli kararı da 08.01.2010 tarih ve 27456 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanmıştı.

Söz konusu Anayasa Mahkemesi kararında, ücretlilerin vergi tarifesinin en üst dilim olan % 35'lik orandan vergilendirilmesine ilişkin iptal hükmünün, 6 ay sonra yürürlüğe girmesi öngörülmüştür.

Bazı gazete ve televizyonlarda yer alan, dava açanlara geçmişe dönük olarak 2006-2007-2008-2009 yıllarında ödediği verginin iade edileceği haberlerinden sonra posta kutumuz gelen maillerle doldu taştı. Şimdi herkes maliyeyi mahkemeye versek 3-5 bin TL vergi iadesi alır mıyız sorusunu soruyor. Nasrettin hoca bir gün biraz yoğurt mayası alıp Akşehir Gölü'ne gitmiş, mayayı göle bırakmış. Birisi bunu görüp sormuş:

- Ne yapıyorsun Hoca?

- Göle maya çalıyorum, demiş Hoca.

Adam şaşırıp kalmış:

- Tutar mı?

- Ben de biliyorum tutmayacağını. Ama ya tutarsa?

Ücretlinin vergilendirilmesinde %35'lik dilimde de durum böyle.

Vatandaş "ya tutarsa" diye düşünüyor. Öyle ya, bir mahkeme 2006 yılından fazla kesilen vergileri iade edecek olsa bundan mahrum kalmak istemiyor.

Anayasa Mahkemesi kararı ne diyor?

Anayasa Mahkemesi kararında 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 103'üncü maddesinde "40.000 YTL'den fazlasının 40.000 YTL'si için 9.190 YTL" ifadesinden sonra gelen "fazlası %35 oranında" ibaresinin Anayasa'ya aykırı bularak iptal edildiği kararına vardı." deniliyor.

Mahkeme hukuki boşluk doğmaması ve hükümetin bir düzenleme yaparak TBMM'de yasalaştırması için 6 ay süre verdi. Karar 8 Temmuz 2010 tarihinde yürürlüğe girecek.

Sevgili hocam Marmara Üniversitesi Vergi Hukuku Öğretim üyesi Dr. Bumin Doğruöz ile birlikte her hafta pazartesi günleri TRT 2'de ekranlara getirdiğimiz İş'te Gündem programında bu hafta kısaca konuyu gündeme aldık.

Karar yüksek ücretlileri ilgilendiriyor

Bu karar ücretli kesimin büyük bir bölümünü ilgilendirmiyor. Gelir vergisi matrahı 40 bin TL ve üzerindeki ücretlileri ilgilendiriyor. Yıllık 40 bin TL'nin (şu an bu sınır 50.000 TL olarak uygulanıyor) altında brüt ücret alan çalışanlar bu karardan etkilenmiyor.

Ayrıca vergi matrahı düşük olan devlet memurları ise bu karardan etkilenmiyor. Çünkü memurların ücretlerinin büyük kısmı gelir vergisi kesintisine tabi tutulmamaktadır.

2006 yılından bugüne kesilen vergiler iade edilecekmiş gibi yansıtılsa da bu doğru değildir. En fazla geriye dönük olarak 15 Ekim 2009 tarihinden bugüne olan dönem için geçerli olabilir. Yani, Anayasa Mahkemesi'nin iradesini duyurduğu 15 Ekim tarihinden itibaren çalışanlar %35 üzerinden yapılan kesintilerden "%27 ile %35 arasında fark olan % 8'lik oranı" iade almak için bordronun düzenlendiği tarihten itibaren 30 gün içinde dava açabilirler. Davanın şirketler mi, yoksa çalışanlar tarafından mı açılacağı da tereddüt konusu olan bir konudur. Burada davanın çalışanlar tarafından açılması gerektiği görüşü ağır basmaktadır. 15 Ekim 2009 sonrası kesilen vergilerin iadesi için ücretliler ayrı ayrı dava açması gerekir.

Anayasa Mahkemesi kararlarının, yürürlüğe girdiği tarihten önceki olaylara uygulanması mümkün olmuyor. Vergi hukukunun duayenlerinden Şükrü Kızılot ve Bumin Doğrusöz hocalar da, köşelerinde yazdıkları yazılarda 15 Ekim 2009 öncesi için kesilen vergilerin iadesinin mümkün olmadığı görüşünde.

İşverenler %35 vergi kesmeye devam edecek

Anayasa Mahkemesi'nin 15 Ekim 2009 tarihinde açıkladığı kararı 8 Ocak 2010 tarihli Resmi Gazete'de yayınlanmasından 6 ay sonra, yani 8 Temmuz 2010'da yürürlüğe girecek.

Dolayısıyla 8 Temmuz 2010 tarihine kadar, işverenler yürürlükte olan mevzuat hükümleri uyarınca, 2010 takvim yılında gelir vergisine tabi gelirlerin vergilendirilmesinde esas alınan tarife;

8.800 TL'ye kadar %15

22.000 TL'nin 8.800 TL'si için 1.320 TL, fazlası %20

50.000 TL'nin 22.000 TL'si için 3.960 TL, fazlası %27

50.000 TL'den fazlasının 50.000 TL'si için 11.520 TL, fazlası %35

olarak uygulanacaktır.

Ancak ücretliler 50.000 TL'den fazlasının %35 üzerinden vergilendirilmesini 30 gün içinde yargıya taşıyabilir.