Tuzla ölümlerinde gemi sanayii mi hedef alınıyor?

İŞ HUKUKU VE SOSYAL GÜVENLİK (Sorular-Cevaplar) / Resul KURT [email protected] www.resulkurt.com Bir süredir, neredeyse haftada bir Tuzla tersanelerinde bir işçinin iş kazası sonucu ölüm haberini okuyoruz. İş kazaları, işçilerin eğitimsiz olması ve dikkatli çalışmaması ile işverenlerin iş sağlığı ve güvenliği önlemlerini almamasından kaynaklanmaktadır. İş kazası veya meslek hastalığı sorununun sosyal ve insancıl yanından başka ekonomik yönü de önem taşır. İş kazaları, ulusal ekonomiye verdiği zararlar yanında maliyetleri artırmak, verimliliği ve iş motivasyonunu azaltmak, yüksek tazminatların ödenmesine yol açmak suretiyle işletmeler düzeyinde de önemli zararlara neden olur. Şüphesiz, bu ölümlerden ve sakatlanmalardan en fazla zararı (maddi ve manevi) işverenlerle iş kazasına maruz kalan işçinin ailesi görüyor. İş kazasının savunulur hiçbir yanı yok. İnsan hayatı her şeyden daha önemli ve değerlidir. Ancak, insan hayatını korurken bir sektörü de öldürmemeli, yabancı ülkelerle rekabetine darbe vurmamalıyız. Elbirliğiyle bu sorunu çözmeliyiz, ama sektörü yok ederek, tersaneleri kapatarak değil. Tersanelere yönelik eleştirilerde o kadar ileri gidildi ki, on binlerce kişinin işini kaybetme tehlikesi baş gösterdi. 2006 yılında ülkemizde 79.027 iş kazası olmuş. Yine, 2006 yılı sonunda ölümlü iş kazası sayısı 1592. dikkat edilmesi gereken en önemli konu ise, iş kazasında en fazla ölüm, inşaat ve nakliyat sektörlerinde meydana gelmiş. 2006 yılında sadece inşaat sektöründe iş kazası sonucunda 395 kişi vefat etmiş. Toptan ve perakende ticaret işlerinde dahi bir yıl içinde iş kazası sonucunda 70 kişi vefat etmiş. Oysa, Tuzla tersanesinde son iki yılda 47 kişi yaşamını yitirmiş. Sonuç; kapıya kilit vurmak çözüm değil. İşverenlerin iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin önlemleri almaları, gerekli önlemlerin alınmaması nedeniyle meydana gelecek iş kazaları, meslek hastalıkları ve hastalıkların sonuçlarını telafi etmekten daha kolay, daha ucuz ve daha insancıldır. İş sağlığı ve güvenliği hizmetleri dışardan sağlanabilecek Kamuoyunda istihdamı teşvik kanunu olarak bilinen 5763 sayılı kanunla, iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin uygulamalarda da bazı değişiklikler yapılmıştır. İşverenler, devamlı olarak en az elli işçi çalıştırdıkları işyerlerinde alınması gereken iş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin belirlenmesi ve uygulanmasının izlenmesi, iş kazası ve meslek hastalıklarının önlenmesi, işçilerin ilk yardım ve acil tedavi ile koruyucu sağlık ve güvenlik hizmetlerinin yürütülmesi amacıyla, işyerindeki işçi sayısı, işyerinin niteliği ve işin tehlike sınıf ve derecesine göre; a) İşyeri sağlık ve güvenlik birimi oluşturmakla, b) Bir veya birden fazla işyeri hekimi ile gereğinde diğer sağlık personelini görevlendirmekle, c) Sanayiden sayılan işlerde iş güvenliği uzmanı olan bir veya birden fazla mühendis veya teknik elemanı görevlendirmekle, yükümlü tutulmuşlardır. İşverenler, bu yükümlülüklerinin tamamını veya bir kısmını, bünyesinde çalıştırdığı yönetmelikle belirlenecek vasıflara sahip personel ile yerine getirebileceği gibi, işletme dışında kurulu ortak sağlık ve güvenlik birimlerinden hizmet alarak da yerine getirebilecek. Bu şekilde hizmet alınması işverenin sorumluklarını ortadan kaldırmayacak. İşyeri sağlık ve güvenlik biriminde görevlendirilecek işyeri hekimleri, iş güvenliği uzmanları ve işverence görevlendirilecek diğer personelin nitelikleri, sayısı, işe alınmaları, görev, yetki ve sorumlulukları, çalışma şartları, eğitimleri ve belgelendirilmeleri, görevlerini nasıl yürütecekleri, işyerinde kurulacak sağlık ve güvenlik birimleri ile ortak sağlık ve güvenlik birimlerinin nitelikleri, ortak sağlık ve güvenlik birimlerinden hizmet alınmasına ilişkin hususlar ile bu birimlerde bulunması gereken personel, araç, gereç ve teçhizat, görevlendirilecek personelin eğitim ve nitelikleri Sağlık Bakanlığı, Türk Tabipleri Birliği ve Türk Mimar Mühendis Odaları Birliği'nin görüşleri alınarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenecek.