Turkuaz Kart’la yabancı yatırımları artacak!
Türk ekonomisinin dış dünyaya açılmasına bağlı olarak, ülkemizde artan yabancı yatırımlar ve Türk işadamlarının çok sayıda global firmayı satın almalarıyla birlikte ülkemizde yabancı çalışan ihtiyacı artmıştır. Türkiye artık bu anlamda yabancı sermayenin ilgisini çeken önemli yatırımları çeken ve çok sayıda ülkeden işgücü göçü alan bir ülke haline gelmiştir. Küreselleşme ile birlikte, ülkeler arasında işgücü hareketlerini üst seviyeye çıkmıştır.
Özellikle son 10 yılda Türkiye kaynak ülke vasfından, hedef ülke vasfına geçmiştir. Bunun da en büyük göstergesini Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı sunmaktadır. Buna göre çalışma izni başvuruları katlanarak artmış ve halen 165 farklı ülkeden çalışma amaçlı başvuru alınmaktadır.
Ancak gerek yabancıların çalışma izni ve gerekse de çalışma izni olan yabancıların aileleri için ikamet izni konusunda mevzuatımızdaki bazı düzenlemelerin günümüz şartlarına uyarlanması ihtiyacı doğmuştur.
Sermayesi kısıtlı ülkelerin kalkınma ve büyümeleri için mutlaka yabancı sermaye çekmesi gerekiyor. AK Parti Genel Başkanı ve Başbakan sayın Binali Yıldırım “Ekonomi demek banka, para demek değil, üretmek demek” diyerek üretimin, istihdamın teşvik edilip destekleneceğini açıklamıştır. Sayın Başbakan, “Adeta yatırımcıların önüne turkuaz halı sereceğiz” diyerek birinci ve vazgeçilmez önceliğin üreterek, iş, aş oluşturarak büyüyen bir ekonomi olacağını belirtti.
Turkuaz Kart kolaylığından yararlanabilecek yabancılar, seçme ve seçilme hakkı ile ve askerlik dışında Türk vatandaşlarının sahip olduğu haklara sahip olacak. Nitelikli yabancı uyruklu çalışanların Türkiye’de çalışabilmesi için puanlama sistemi getirilecek. Bu sistem kapsamında çalışanların dil, mesleki birikim, eğitim gibi nitelikli özellikleri bir puanlama sistemine tabi tutulacak. Yeterli kriterleri sağlayanlara turkuaz kart verilebilecek. Ayrıca ekonomik anlamda finansal açıdan güçlü kişiler de Türkiye’ye yerleşmek isterse turkuaz kart kapsamında değerlendirilebilecek. Turkuaz Kart alan kişi, ailesini de bürokratik bir süreç olmadan Türkiye’ye getirtebilecek.
Farklı nedenlerle ülkemizde ikamet eden yabancılar ile ülkemize çalışma amacı ile gelen yabancılara farklı politikalar uygulanması imkanı veren, nitelikli yabancı yatırımcılar ve işgücü açısından cazibe merkezi olunmasına katkı sağlayan, ülkemizdeki tüm yabancılar için uygulama birliği sağlayan yeni düzenleme yapılması gerekmekteydi.
- Çalışma izni ve çalışma izni muafiyetlerinin tek elden verilerek uygulama birliği sağlanması,
- İlgili tüm bakanlık ve kuruluşların katılımıyla Uluslararası İşgücü Politikası Danışma Kurulu oluşturulması,
- Nitelikli yabancı yatırımcılar, nitelikli çalışanlar ve ailelerine önemli haklar sağlayan Turkuaz Kart sistemi oluşturulması,
- Yabancı bilim adamı ve araştırmacılar ile Ar-Ge personeline çalışma izni verilmesinde önemli kolaylıklar sağlanması,
- Yatırım ortamını iyileştirilecek uluslararası doğrudan yabancı yatırımın çekilmesi ve artırılmasına ilişkin düzenlemeler getirilmektedir.
Mevcut durumda, çalışma izinleri Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı dışında Ekonomi Bakanlığı, Gençlik ve Spor Bakanlığı, YÖK, Devlet Opera Balesi tarafından verilmektedir. Muafiyetlere ilişkin Dışişleri ve İçişleri Bakanlığı’nı da kapsayan ve uzun bürokratik süreçler içeren bir sistem söz konusudur. Yeni sistem ile çalışma izni ve çalışma izni muafiyetlerinin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından tek elden verilerek uygulama birliği sağlanacaktır.
Bugün kadar yabancı yatırımlarıyla ilgili eleştiri konularından birisi de, nitelikli yatırımcı ve işgücü için bir kolaylık sağlanmamış olması yönündeydi. Burada yeni bir düzenlemeye gidilerek ülkemizin kalkınmasını destekleyen yatırımları yapacak, ülkemizin bilimsel ve teknolojik gelişmesine katkı sağlayacak, nitelikli yabancılara ülkemizde süresiz çalışma ve ikamet sağlayan turkuaz kart verilecek.
Yabancı sermaye girişi ve yatırımları artacak, istihdam artacak işsizlik düşecek
Mevcut düzenlemelerde bağımsız çalışma izni için beş yıl ikamet zorunluluğu bulunduğundan şirket ortaklarına bağımsız çalışma izni verilememekte, bazı durumlarda şirkette çalışan olarak değerlendirilip bağımlı izin verilmektedir. Yeni düzenleme ile şirket ortaklarına bağımsız çalışma izni verilebilecektir.
Başka bir önemli düzenleme ise şu an ülkemizde kısa süreli hizmet verecek olan yabancı çalışanlar ve stajyerler gibi gruplara çalışma izni muafiyeti verme imkânı bulunmamaktadır. Bu sistem değiştirilerek çalışma izni muafiyetleri, ülkemizin ihtiyaçları doğrultusunda ülkemize getirilen yüksek teknolojinin montajı eğitimi vb., diplomatik temsilciliklere bağlı okul, kültür kurumu vb., yabancı stajyerler, anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi olup ülkemizde ikamet etmeyen yabancılar, tarım sektörü, mevsimlik tarım işçilerini de içerecek şekilde düzenlenecektir.
Öğrenciler açısından ise ön lisans ve lisans düzeyindeki yabancı öğrencilere çalışma izni verilememektedir. Yabancı öğrencilere İş Kanunu’ndaki kısmi çalışma hakkının sağlanması amaçlanmıştır.