Türkiye’nin sağlık cihazları stratejisi yok
Sağlık cihazları sektörü enerji gibi önümüzdeki on yıllarda dünyanın gündemindeki en önemli teknoloji alanları arasında yer alıyor. Dünya ülkelerinin büyük bölümü bu teknolojilerin alıcısı/tüketicisi durumunda. Türkiye de bunlardan birisi. Dünya ülkelerinin az sayıdaki bir bölümü ise bu teknolojileri geliştiren ve dünyaya satan şirketleri barındırıyor. Bu şirketler de zaten bir elin parmaklarını geçmiyor.
Türkiye’nin sağlık cihazları alanına mutlaka girmesi gerekiyor. Türkiye bu alanda teknoloji tüketen değil geliştiren, cihaz ithal eden değil üreten ülkeler arasına girmeli. Tabi buna kimse karşı çıkmaz zaten. Mesele bunun nasıl gerçekleşeceği.
Bu stratejinin oluşturulması ve uygulanması Bilim, Teknoloji ve Sanayi Bakanlığı kadar Sağlık Bakanlığı’na da düşüyor. Raylı sistem teknolojilerinin geliştirilmesi görevinin yine Bilim, Teknoloji ve Sanayi Bakanlığı kadar Ulaştırma Bakanlığı’na düştüğü gibi.
Bu teknoloji alanlarında yerel kabiliyetin geliştirilmesi iki sebepten gerekli. Birincisi, katma değerli sektörlerim geliştirilmesi Türkiye’nin kişi başına gelirinin yükseltilmesi için elzem. İkincisi, ise, Türkiye’nin ihtiyacı olan bu ekipmanların pahalı edinilmesi yerine rekabetin artırılarak maliyetlerin düşürülmesi. Zira bu tip ekipmanlar, üretim maliyetlerinin çok üzerinde satılabiliyor.
Hürriyet’ten Hacer Boyacıoğlu’nun geçen haftaki haberiyle bitirelim:
“Kamu hastane birliklerinin görüntüleme sistemleri için açtığı iki ihale de, teknoloji devleri Siemens ve Philips’ten döndü. … Philips, ihalenin 3 bölümü için şikayetçi olurken, “Belli kriterlerle Siemens firmasının cihazı tanımlanıyor” iddiasını gündeme getirdi. Dosyayı incelemeye alan Kamu İhale Kurumu, karar vermeden önce bilirkişi raporu istedi. Gelen bilirkişi raporu, şikayetçi firmanın itirazını doğrular nitelikte olunca; ihale iptal edildi. Bilirkişi, ihalenin belli bölümlerinde “Tek bir marka işaret edilmiş” derken, şartnamede yer alan bazı özellikler “Sadece Siemens Perspective modelinde mevcut” tespitinde bulundu. Kamu hastane birliklerinin yaptığı bir diğer görüntüleme hizmeti alım ihalesi de geçtiğimiz günlerde iptal oldu. Bu kez şikayetçi olan Siemens firmasıydı. Güney Kamu Hastane Birliği’nin gerçekleştirdiği PET-CT ihalesine itiraz eden Siemens, “Ben üst düzey bir sistem ile ihaleye katılmaya zorlandım. Philips ve GE firmalarının ise alt modelleri kabul edildi. Bu yüzden fiyatım yüksek kaldı” dedi. Konu bir kez daha bilirkişiye gitti ve bilirkişi de Siemens’e hak verdi. Bilirkişi raporunda, “Şikayet haklı bulunmuştur” saptaması yer alınca; bu ihale de iptal edildi. Siemens ve Philips tarafından iptal edilen iki ihale için, şimdi tekrar ihaleye çıkılması gerekiyor. Ancak yenilenen ihalelerde, her iki firmanın da haklı bulunan itirazları çerçevesinde revizyon yapılması zorunlu olacak.”
Teknoloji geliştirme sürecinin uzun vadeli bir gayret olduğu aşikar. Ara dönemde, bu tip cihazların alımında yerel muhteva kuralları, offset tipi uygulamaların geliştirilmesi gerekiyor. Bunlar dünyanın diğer ülkelerinde denenmemiş yöntemler değil.